Bidünya işsiz ayaklandı
İşsizlik dünya genelinde çığ gibi büyüyor. Özellikle genç işsizler ülke
yönetimlerini istifaya zorluyor.
Türkiye’de ise artan işsiz sayısının aralık ayı sonuçlarıyla patlama
yapması bekleniyor.
Küresel ekonomik krizin dünya genelinde yarattığı tahribat işçileri vurmaya devam ediyor. İşsizlikle birlikte domino etkisiyle yayılan resesyonun da etkisi işçileri ayaklandırdı. Yunanistan, İzlanda, Bulgaristan, Romanya, Letonya, Litvanya, Estonya ve Macaristan gibi ülkelerde protestolar yeni bir başkaldırı çağının başlayabileceği yorumlarına neden oluyor. Geçtiğimiz günlerde dünya genelinde yaşanan protestolarla ilgili haber yapan Times gazetesi bu ayaklanma için “1968” gibi yeni bir isyan çağının başlangıcı olabileceği yorumunu yaptı.
Yarının endişesi
gençleri öfkelendiriyor
Doğu Avrupa’da ekonomik krizin etkisini artırmasıyla birlikte isyanların yayılma riskinin de arttığı belirtildi. Öte yandan, Avrupa ülkelerinin liderleri bugünlerde kendilerini ekonominin ve kamulaştırılan varlıkların kurtarıcısı olarak gösteriyor. Zarar eden banka ve şirketlere kredi olanakları sağlanıyor ancak öte yandan bunun faturası da ağır oluyor. Şirketlerin işten çıkarma dalgası ile işsizlik oranı artarken, tasarruf politikaları hastaneleri, okulları ve üniversiteleri vuruyor. Kişisel iflaslar rekor düzeye çıkarken toplumun her kesimi, özellikle de gençler krizden etkileniyor.
Asıl patlama aralık ayında
Krizin etkisini eylül ayında hisseden Türkiye’de bu tarihten sonra işten çıkarmalar hız kazandı. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı 2008 ekim ayı verileri 2001 krizinden bu yana belli bir trend izleyen kronik işsizlikteki tablonun biraz daha bozulduğuna işaret etti. Krizin asıl faturası ise kasım ve özellikle de aralık ayında kriz nedeniyle istihdamda konjontürel olarak büyük bir depremin yaşanacağının habercisi gibi.
En fazla kayıp inşaatta
Krizin en çok etkilediği sektörlerdeki istihdam talebindeki gerileme oldukça dikkat çekici. İşkur verilerine göre özel sektörde imalat sanayinde işgücü talebi 2008 aralık ayında kasım ayına göre yüzde 18,1 geriledi. İstihdamın en yoğun olduğu hizmetler sektöründeki istihdam talebi düşüşü ise yüzde 32,9 düzeyinde gerçekleşti. İnşaat sektörüne bağlı olarak durgunluğa giren gayrimenkul sektöründe ise işgücü talebinin düşüşü 62,2’ye ulaştı.
İşinden atılan İşkur’a koşuyor
İş Kuruma kayıtlı işgücünde kasımda yüzde 29,7 aralıkta yüzde 42, kayıtlı işsizde ise kasımda yüzde 27,2 aralıkta da yüzde 39,5’lik bir yükseliş dikkati çekiyor. Bu durum TÜİK’in kasım ve aralık işsizlik oranının ciddi bir artış göstereceğine işaret ediyor. Ayrıca işsizlerin umudu olan İşkur’a, kasım ayında yapılan işsizlik maaşı başvuruları yüzde 146,9 artmış, bu oran aralıkta adeta patlama yaparak yüzde 472,7’ye ulaşmıştı. Aynı şekilde kuruma kayıtlı işgücünde kasımda yüzde 29,7 aralıkta yüzde 42, kayıtlı işsizde ise kasımda yüzde 27,2 aralıkta da yüzde 39,5’lik bir yükseliş dikkati çekiyor. Gerçek işsiz sayısının 5 milyon 600 bine geldiği Türkiye’de kasım ve aralık işsizlik oranının ciddi bir artış göstereceğine işaret ediyor.
YUNANİSTAN
Tüm ülkede 8 bin 500 çiftçi Makedonya yolunu trafiğe kapatarak eylem yaptı. Girit’te havaalanı işgal edildi. Hükümetin istifasının istendiği ülkede kamu binalarına verilen zarar 1 milyar euroyu aştı.
LİTVANYA
Ağır dış borçları nedeniyle ekim ayında kredi notu düşürülen, yüzde 10’4 ile AB’de en yüksek enflasyon oranına sahip olan Litvanya’da hükümet sallantıda. 7 bin gösterici parlamento binasına taş, yumurta ve buzlarla saldırdı.
İZLANDA
Milyarlarca dolar borçla finansal sistem ekimde çöktü. Protestolar rutin hal aldı. Başbakan Geir Haarde’nin istifası istendi. Haarde’nin makam arabası yumurta ve teneke kutu yağmuruna tutuldu.
