TB2 Bayraktar gibi silahlı drone’ları durdurmak için iki yöntem bulunuyor. Bunlardan birincisi karadan havaya atılan SAM füzeleri ya da savaş uçakları. İkincisi ise elektronik savaş yani drone’ların merkezle olan dijital bağlantılarını engelleyerek etkisiz hale getirmek. Ruslarda hem SAM raketleri hem savaş uçakları hem de elektronik savaş kabiliyeti var. Ancak buna rağmen TB2’lere karşı başarı gösteremediler.
Peki bunun sebepleri neler?
Birinci ve en önemli sebep Rus ordusundaki koordinasyon eksikliği. TB2’ler en büyük başarıyı savaşın ilk haftalarında elde etti. TB2’ler birçok SAM roket istasyonunu da imha etti. Rus konvoyları yanlış hesaplamalardan dolayı hareket edemeyip bulunduğu yerde çakılı kaldı. Radarları çalışmadı ve ordunun genel hava sahası hakkında koordineli bir bilgisi olmadığı için savaş uçakları da harekete geçemedi.
Gerçi Ruslar ilk haftalardaki şaşkınlığı aşmış durumda. Hava hakimiyetini görece olarak sağladı. Ukrayna artık savaş uçaklarını kullanamıyor. Ama TB2’ler küçük olmaları nedeniyle radara kolay yakalanmıyorlar. Ayrıca hızları saatte 130 km gibi çok düşük bir düzeyde. Radarlar genelde jet ve roketlere programlı oldukları için TB2’ler radar engelini aşabiliyor. Gerçi bu TB2’lerin düşürülemez olduğunu göstermiyor. Suriye ve Libya’da birçok TB2 düşürüldü. Ancak TB2’ler her şeye rağmen Ukrayna’da hala kullanılıyor.
Rus kara kuvvetleri ve onlara eşli eden hava kuvvetleri arasındaki koordinasyon eksikliği TB2’lerin işini kolaylaştırıyor. Ruslar Ukrayna’nın mobil hava savunma sistemini yok etmeyi henüz başaramadı. Bütün bu etkenler Rus savaş uçaklarının TB2’leri durduramamasına neden oldu.
Ruslar aslında düşmanın iletişim ve silah sistemlerini etkisiz hale getirecek elektronik savaş sistemleri konusunda başarılı. Ancak bu geniş ve uzun zamanlı planlama gerektiriyor. Ukrayna’da bunu başaramadılar. Bunun nedenlerinden biri de kullandıkları mobil telefonlar telsiz cihazlarının askeri şifreleme sistemine sahip olmaması. Bu cihazlar ucuz Çin yedek parçaları ile çalışıyor. TB2 saldırıları ile iyice morali bozulan Rus ordusu morallerin daha da bozulmaması için elektronik savaşı sürdürmede çekimser kaldı.
Ukrayna hava kuvvetleri üç hafta içinde Rus hava saldırı sisteminin hatalarını çözdü ve TB2’ler bu zaaflardan istifade etmesini bildi. TB2’leri bu zamana kadar onaylanan saldırı bilançosu şöyle: 12 farklı askeri uçak, 24 tır ve zırhlı araç, petrol taşıyan iki tren. Aslında daha çok başarılar var. Ancak Ukrayna ordusu operasyonların tümünü, operasyonları zaafa uğratmamak için açıklamıyor.
Görünmez TB2 saldırıları Rus ordularının moral ve taktiği üzerinde muhtemelen olumsuz etki yaratıyor. TB2’ler aslında bu zamana kadar 1200 askeri araç ve silah kaybeden Rusların, hasarında oransal olarak küçük bir rol oynuyor. Ama sembolik olarak hem Ukraynalılar hem de Ruslar açısında belirleyici bir rolü var.
Bayraktar drone’ları hesaplı, sağlam, hareket kabiliyet yüksek ve iyi sonuçlar elde ediyor. Ancak bir mucize silah değiller. TB2’lerin bu zamana kadarki başarısı bu dronle’ları kullanan Ukraynalı operatörlerin başarısını ve Rusların savunmadaki başarısızlığını gösteriyor.
TB2 NEDİR?
TB2 görece orta yükseklikte uçabilen ve uzun uçuş süresi olan görece küçük bir SİHA. Yaklaşık yarım ton ağırlığında ve 130 km’ye kadar hız yapabiliyor. Sekiz km mesafeye kadar lazer donanımlı dört bomba atabiliyor. TB2 Suriye, Libya ve Dağlık Karabağ bölgesinde ün kazandı. Ünü Ukrayna’da da arttı. Birçok Rus zırhlı aracı ve hava savunma sistemi TB2’lerle yok edildi.
JUSTİN BRONK KİMDİR ?
Kraliyet Birleşik Hizmetler Savunma ve Güvenlik Araştırma Enstütüsü’de (RUSİ) Hava Kuvvetleri ve Teknik Askeri Bilimler bölümünde araştırmacı
