Cumhuriyet’ten Gökhan Kam’ın haberine göre, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, 5216 sayılı yasa ile İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne (İBB) verilen “Bütün toplu ulaşım hizmetlerini yapma, yaptırma ve planlama” yetkisini yayımladığı genelgeyle çiğnedi. Yargıya taşınan hukuksuzluk, Sabiha Gökçen Havalimanı’nın ulaşım hizmetleri ihalesiyle başladı.
HAVAİST FİRMASINA VERDİ
Havalimanından şehir merkezine olan ulaşım hizmetleri ihalesi İETT tarafından yapılıyordu. Ulaştırma Bakanlığı 2021/5 sayılı genelge yayımlayarak taşımacılık hizmeti verilmesi için ihale açma yetkisini İBB’den alıp havalimanını işleten özel şirketlere verdi. İBB’nin, 2011’de Sabiha Gökçen Havalimanı’na taşımacılık yapılması için açtığı ihaleyi Havabüs kazandı. Genelgenin ardından havalimanını işleten şirket de ihale açıp ulaşım hizmetlerini Havaist firmasına verdi.
Genelgeye dayanılarak yapılan ihalede Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’nın belirlediği koşullar da dikkate alınmadı. Genelgede bulunan, “Bakanlık yetkisi olması, yer tahsisi yapılması, UKOME kararı olması” şartlarına karşın ihaleyi kazanan Havaist firması, UKOME kararı olmadan çalışmaya ve gelir temin etmeye başladı.
DANIŞTAY’IN KARARI UYGULANMADI
İBB, genelgenin yürütmesinin durdurulması istemiyle dava açtı. Danıştay 8. Dairesi “Kanunla belediyelere verilen yetkiyi ortadan kaldıracak şekilde yorumlanamaz” diyerek İBB’nin itirazlarını haklı buldu. Bakanlığın yayımladığı genelgenin yürütmesinin durdurulması yönünde karar verildi. Ancak Danıştay’ın kararı da uygulanmadı.
İBB ise usulsüz şekilde kent içerisinde durak açan, yolcu alan ve taşımacılık yapan şirkete karşı idari para cezaları kesmeye başladı.
Konuyla ilgili açıklama yapam İBB Genel Sekreter Yardımcısı Dr. Buğra Gökçe, “Değerli İstanbullular, önemli bir konuyu paylaşmak istiyorum. Bu olayda hep birlikte şu soruya cevap arayalım: 16 milyon İstanbulluya ait hak ve yetkiler İstanbullular için mi kullanılmalı yoksa özel şahıslara kar transferi için mi kullanılmalı?" sorusunu yöneltti.
Büyükşehir Belediyeleri Yasası''nı hatırlatan Gökçe, “Büyükşehirlerde ulaşım hizmetlerini planlamak; yürütmek, kurmak, kurdurmak, işletmek, işlettirmek ve toplu taşıma araçlarına ruhsat vermek Büyükşehir Belediyelerinin yetki ve görevindedir.” dedi.
Belediyelere yasaca verilen yetkiyi detaylandıran Gökçe, “İBB''nin 16 milyon İstanbullu''nun iradesini temsil ettiğini belirterek, "Hem ulaşımın kent çerçevesinde etkin ve verimli planlamasını yapabilir hem gelir temin eder hem de taşıma hizmeti alanlara sağlıklı ve kaliteli bir hizmet sunulmasına öncülük eder.” hatırlatmasını yaptı. Gökçe 2011''de yapılan Sabiha Göçen ihalesini örnek verdi.
“BURAYA KADAR HER ŞEY HUKUKA UYGUN VE AKILCI YÜRÜDÜ”
“2011 yılında Büyükşehir Belediyesi İETT eliyle Sabiha Gökçen Havalimanı''na taşımacılık yapılması için bir ihale açtı. İhaleyi Havabüs firması kazandı. Belediye gelir temin etti, firma da hizmet sundu. Buraya kadar her şey hukuka uygun ve akılcı yürüdü.” diyen Gökçe 2020 yılında yaşanan değişimi ise şöyle anlattı:
“2020 yılında Ulaştırma Bakanlığı 2020/3 sayılı bir genelge yayınladı. Yayınlanan genelge ile taşımacılık hizmeti verilmesi için ihale açma yetkisi Belediyeden -yani kamudan- alınarak havalimanını işleten özel şirketlere verildi.”
"KANUN İLE VERİLEN YETKİ KANUN İLE DEVREDİLEMEZ"
Yaşanan hukuksuzluğu Gökçe, “Burada normlar hiyerarşisinden bahsetmek gerekiyor. Biliyorsunuz kanunlar Anayasa''ya, tüzükler ve yönetmelikler kanunlara, genelgeler de bu tüzük ve yönetmeliklere aykırı olamaz, kanun ile verilen yetki genelge ile devredilemez.” diyerek anlattı.
"3 ÖNEMLİ ŞART BELİRLENMİŞTİ"
“Bu temel hukuk kuralına rağmen yapılan genelge sanki geçerliymiş ve yasalmış gibi hareket edildi. 2022 yılında Sabiha Gökçen Havalimanı''nı işleten şirket bir ihale açtı, ihaleyi de Havaist firması kazandı.” diyen Gökçe taşımacılık yapılması için 3 şarta uyulmasını gerektiğini altını çizerek, “Yasaya aykırı genelgede dahi taşımacılık hizmeti sunulması için 3 önemli şart belirlenmişti.
1) Bakanlık yetkisi olacak,
2) Yer tahsisi yapılacak ve
3) UKOME kararı olacak.
İhaleyi kazanan Havaist firması UKOME kararı olmadan faaliyete başladı. Bu yolla gelir temin etti.” ifadelerini kullandı.
“USULSÜZ GİRİŞİME KARŞI HAREKETE GEÇTİK”
Hukuksuzluğa karşı harete geçtiklerini vurgulayan Gökçe, “Başkanımız Ekrem İmamoğlu öncülüğünde İstanbul''da 16 milyon İstanbullu için çalışan, İstanbulluların haklarını koruyan, kişilere, zümrelere, gruplara değil İstanbullulara hizmet eden yeni bir anlayışı hayata geçirdik. Bu yüzden bu usulsüz girişime karşı harekete geçtik.” dedi.
“PARA CEZALARI KESİLMEYE BAŞLANDI”
Hukuksuzluklara karşı düğmeye basıldığını ifade eden Gökçe, “Öncelikle tüm kurumları bilgilendirerek zabıtalarımız eliyle UKOME kararı olmadan, usulsüz bir şekilde kent içerisinde durak açan, yolcu alan ve taşımacılık faaliyeti sürdüren şirkete karşı idari para cezaları kesilmeye başlandı.” ifadelerini kullandı.
“DANIŞTAY YÜRÜTMEYİ DURDURDU”
“Eş zamanlı olarak genelgenin yürütmesinin durdurulması istemiyle açılan davaya bakan Danıştay 8''inci Dairesi "Kanunla Belediyelere verilen yetkiyi ortadan kaldıracak şekilde yorumlanamaz" diyerek itirazları haklı buldu ve yürütmenin durdurulması yönünde karar verdi.” diyen Gökçe şu belgeyi paylaştı:
3 MADDEDE ÖZETLEDİ
“Her şey hukuk dışı” diyen Gökçe, 3 maddede kanun dışılığı özetledi:
İhaleye gerekçe olan genelgenin ilgili maddesi hukuka aykırı
Yapılan ihale zaten yasalara aykırı
Hadi genelge geçerli olsa UKOME kararı olmadığı için uygulama yasaya aykırı genelgeye bile aykırı.
“HUKUKA AYKIRI UYGULAMA SON BULACAK”
Gökçe, “İdare olarak 16 milyon İstanbulluya karşı görevimiz haklarını korumaktır. Havaist firması tarafından sürdürülen yasaya aykırı taşımacılık faaliyetine karşı biz de yasal yetkilerimizi kullanmaya devam edeceğiz. Hukuka aykırı uygulama son bulacak.” dedi.
“GELİR 16 MİLYON İSTANBULLU İÇİN KULLANILACAKTI”
“Peki süreç yasaya uygun yürüse ne olacaktı?” diye soran Gökçe açıklamalarına şöyle devam etti:
1) İhaleyi belediyemiz açacak, bu yolla milyonlarca lira gelir temin edecek, bu gelir de 16 milyon İstanbullu için kullanılacaktı.
2) Taşımacılık hizmeti yasaya uygun olacak, halk İBB teminatıyla kaliteli bir hizmete kavuşacaktı.
Şimdi birlikte değerlendirelim. İki farklı görüş, iki farklı dünya var. Bir taraf özel kişi ve kuruluşlara ayrıcalık sağlanıp kaynak aktarılmasında sorun görmüyor.
“16 MİLYON İSTANBULLU 83 MİLYON TÜRKİYE KAZANSIN”
Biz de diyoruz ki kamuya ait yetkiler, kaynaklar, araziler hepsi kamuda kalsın, halk yararına, halk için, halkın gözetimi, denetimi ve katılımıyla kullanılsın, böylece 16 milyon İstanbullu, 83 milyon Türkiye kazansın. İki görüşten hangisini seçersek o görüşün ürettiği Türkiye''ye kavuşacağız. Bir tarafta özel şirketlere aktarılan kaynaklar, milyonlarca lira kaynaktan mahrum edilen belediyeler ve o kaynaktan yoksun kalan vatandaşlarımız var. Diğer tarafta kamu kaynaklarının hukuka uygun, etkin ve verimli kullanılmasını önemseyen, hem kamuya gelir temin eden hem de halka kaliteli, nitelikli, güvenli bir ulaşım hizmeti sunulmasını sağlayan bir anlayış var.
“İSTANBULLULAR HUKUKA UYULMASINI İSTİYOR”
Biz İstanbulluların tercihini biliyoruz. İstanbullular hukuka uyulmasını istiyor, kaynak ve yetkilerin 16 milyon İstanbullu için kullanılmasını istiyor, nitelikli ve güvenli hizmet talep ediyor. Bu yolda ilerlemeye devam edeceğiz. Kamuouyunun dikkatine saygıyla sunarım.
