Bazı internet siteleri ve sosyal medya üzerinden satış yapan platformlar, tüketicilere hukuki dayanakları olmadan "iade yoktur" veya "değişim yoktur" gibi kısıtlamalar getirerek mağduriyet yaratabiliyor.
Ancak, hukuki düzenlemelere göre hem online alışverişlerde hem de fiziki mağazalarda, tüketicinin 14 gün içinde iade yapma hakkı bulunmaktadır ve işletmelerin bu iadeyi kabul etme zorunluluğu vardır.
Avukat Özlem Şen, bu konuda tüketicilere önemli uyarılarda bulunarak, internet ve sosyal medya üzerinden yapılan alışverişlerde, bazı istisnalar dışında iade ve değişim hakkının yasal olarak tanınması gerektiğini vurguladı.
Şen, Tüketiciyi Koruma Kanunu ve Mesafeli Satış Sözleşmesi kapsamında, "iade değişim yoktur" şeklindeki ifadelerin hukuki bir geçerliliği olmadığını belirtti. Tüketicilerin bu haklarını bilmesi ve gerektiğinde hukuki yollara başvurması, mağduriyet yaşamamaları adına büyük önem taşıyor.
CAYMA HAKKI VAR
İnternet üzerinden yapılan alışverişlerde tüketicinin hakları konusunda önemli uyarılarda bulunan Avukat Özlem Şen, online kurslar ve dersler gibi hizmet alımlarında bile cayma hakkının bulunduğunu belirtti. Şen, "Hukuk, tüketiciye 14 gün içinde hiçbir gerekçe göstermeden cayma hakkı tanır. Ancak bu hak, kişiye özel ürünler veya hijyen koşullarını etkileyen ürünler için geçerli değildir. Örneğin, isme özel hazırlanan hediyeler ya da hijyenik ürünlerde iade ve değişim yapılamayabilir" dedi.
Tüketicilerin haklarını savunmaları gerektiğini vurgulayan Şen, satıcının iade talebini reddetmesi durumunda, alışveriş tutarının 104 bin TL'nin altında olması halinde Tüketici Hakem Heyeti'ne başvurulması gerektiğini ifade etti. Başvuruların e-Devlet üzerinden yapılabileceğini belirten Şen, "Ürün faturası, satıcı bilgileri gibi delil niteliğindeki belgeler sisteme yüklenerek başvuru yapılabilir. Eğer tutar 104 bin TL'nin üzerindeyse, Tüketici Mahkemesi'ne başvurmak gerekecektir. Tüketici Hakem Heyeti'ne yapılan başvurular genellikle 6 ay içinde karara bağlanır, ancak bu süre en fazla 3 ay daha uzatılabilir" şeklinde konuştu.
SUÇ DUYURUSU HAKKI
Şen, tüketicinin mağdur olduğu durumlarda satıcıya karşı suç duyurusunda bulunma hakkının da bulunduğunu dile getirdi. Özellikle internet üzerinden yapılan alışverişlerde, ürünün kargoyla geri gönderilmesine rağmen para iadesinin yapılmaması, sipariş edilen ürün yerine farklı bir ürün gönderilmesi gibi durumların sıkça yaşandığını belirten Şen, bu tür durumların nitelikli dolandırıcılık kapsamına girdiğini söyledi. Şen, "Instagram ve Facebook gibi platformlar üzerinden yapılan alışverişlerde, farklı ürün gönderilmesi durumunda tüketici savcılığa suç duyurusunda bulunabilir. Türk Ceza Kanunu’nun 158’inci Maddesi’ne göre bu durumda 3 yıldan 10 yıla kadar hapis cezası öngörülmektedir" dedi.
Ayrıca Şen, iade sürecinin uzaması durumunda tüketicinin, iade edilmesi gereken tutara faiz uygulanabileceğini belirtti. İkinci el ürün satışı yapan internet sitelerinin de iade kabul etmeme gibi bir hakkı olmadığını vurgulayan Şen, "Bu tür ibarelerin hiçbir hukuki geçerliliği yoktur" diyerek, tüketicileri haklarını korumaları konusunda bilinçli olmaya davet etti.
