Şehitlik konusu Atatürk’ün önceliklerinden biri olmuştur. Bu yönde silah arkadaşı Merkez Komutanı General Şakir Güleç’i görevlendirmiş, 1926’da Türk Şehitlikleri İmar Vakfını kurdurmuş, Vakıf Edirnekapı, Sakızağacı ve Çanakkale’deki şehitliklerimizi koruma çalışmaları başlamıştır.
Bu Türkiye Cumhuriyetinin başlattığı ilk şehitlik ve savaş alanı koruma çalışmasıdır.
İstanbul’daki 11 şehitliğin en eski tarihli olanı Hürriyet-i Ebediye Şehitliğidir.
Gerici isyanı bastırmak için Selanik’ten gelen Hareket Ordusu (Miladi 13 Nisan 1909, Rumi 31 Mart 1325 ) 31 Mart Ayaklanmasını bastırırken, İstanbul’da tarihi bir mekanın da oluşumuna neden olur. Çatışmada şehit düşen askerlerimiz için mutena bir mekan aranır. Şehremanetinde Abide-i Şüheda-i Hürriyet komisyonu kurulur.
Çatışma sırasında şehit düşen askerlerimizin, Fatih Sultan Mehmet’in İstanbul’u kuşatması esnasında otağını kurduğu, fetihten sonra Hürriyet-i Ebediye Tepesi adı verilen tepeye gömülmesi kararı alınır . Geniş bir arazi tahsis edilir. Anıt mezar yapımı için açılan yarışmayı Mimar Muzaffer Bey’in projesi kazanır.
Hürriyet Abidesi dikilir. Anıtın altı Mescit olarak düzenlenir. Kapı üzerine “Makbere-i Şüheda-i Hürriyet” yazılır. Mescid mihrap duvarı içine 3’ü subay 71 şehit askerlerimizin lahitleri konur. Anıtın madalyonu, pulları bastırılır.
Açılışa Sultan Mehmet Reşad da katılır (23 Temmuz 1911).
Şehit edilen Sadrazam Mahmut Şevket Paşa (14 Haziran 1913) da bu mekana gömülür. Şehitlik Osmanlı devletinin anıtkabiri olma özelliği kazanır. Osmanlı devletinin kuruluş bayramı kutlamaları, resmi ziyaretler Hürriyeti Ebediye Şehitliğinde yapılmaya başlar.
Hürriyet-i Ebediye Şehitliğine Atatürk de büyük önem verir. 11 Eylül 1927 günü Hürriyet-i Ebediye Tepesine gelir, 1909 yılında kendisinin de görevli olduğu Hareket Ordusunda çatışma esnasında şehit düşmüş silah arkadaşlarına saygısını gösterir.
Farklı yerlere gömüşmüş olan Birinci Dünya Savaşı döneminin önemli şahsiyetleri şehit Talat Paşa 1943’de, Mülazım Atıf Bey 1947’de, Sadrazam Mithat Paşa 1951’de, Hürriyet kahramanı Kolaağası Eyüp Sabri Bey 1953’de, İttihat ve Terakki Partisi Katip-i Umumisi Mithat Şükrü Bey 1956’da Hürriyet-i Ebediye Şehitliğine gömülür.
4 Ağustos 1922 ‘de Kızılordu ile çarpışırken şehit düşen Enver Paşa’nın cenazesi 74 yıl sonra Tacikistan’dan Türkiye’ye getirilir. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel Tacikistan Cumhurbaşkanına Cegan tepesine Türkiyenin Anıt mezar yaptıracağını vaad eder. Enver Paşa’nın cenazesi Orgeneral seviyesinde yapılan askeri törenle Hürriyet-i Ebediye Şehitliğine getirilir. (4 Agustos 1996)
Birinci dünya savaşı döneminin önemli şahsiyetlerinden İzmir valisi Rahmi Bey eski arkadaşlarının yanına gömülme vasiyetini torunu yerine getirilir. 2009 yılında cenazesi Hürriyet-i Ebediye Şehitliğine nakledilir.
Bu gerçeklere rağmen bir süre sonra Hürriyet-i Ebediye Şehitliği unutulur. Şehitlik mescidinin kapısı, avizesi, pirinç parmaklıklar, lambalar çalınır. Mahmut Şevket Paşa’nın mermer kalpağı çalınır. Hırsızlıklar görmezden gelinir, işlem yapılmaz.
MSB’ğı kayıtlarına göre mekanın adı Hürriyet-i Ebediye Şehitliğidir. Bu konu Osmanlı Devletinin 700. Kuruluş yıldönümü etkinlikleri programı içinde MSB’nın yayımladığı Şehitliklerimizin 1999 yılı envanteri özelliğindeki Yurtiçi Şehitlikler,Yurtdışı Şehitlikler kitabında bulunmaktadır.
Şehitliğin İsmi : Hürriyet-i Ebediye Şehitliği
Şehitliğin yeri : Şişli Hürriyeti Ebediye Tepesi.
Şehitliğin yapıldığı tarih : 23 Temmuz 1911
Bakımından sorumlu Makam : Bilinmemektedir.
İstanbul’un en eski şehitliğinden biri olan Hürriyet-i Ebediye Şehitliğinden sorumlu olan makamın MSB’nın bilinmediğinin yazılı olması bu çok gariptir. İnternetin yaygınlaşmaya başlamasıyla gizli bir el mekanın Hürriyet-i Ebediye Şehitliği olduğu gerçeğini saklar, şehitligin varlığından hiç söz etmeden Abide-i Hürriyet Anıtının varlığına vurgu yapan eksik bilgi paylaşmaya başlar ,bu sebeple de şehitlik unutulur.
İşte bu fikri sabotaj İBB kayıtlarında Hürriyet-i Ebediye Şehitliği adının silinmesinin önünü açar. Artık tarihi şehitlik gitmiş “Abide-i Hürriyet Anıtı Proje ve Restorasyon Uygulaması” gelmiştir. İşte bu bakış açısıyla da Proje Alanının Mülkiyeti: Maliye Hazinesi olan Şehitliğin geniş arazisine el konulmaya başlanır.
2006 yılında hazırlanan, İstanbul II Numaralı Kültür varlıklarını Koruma kurulu tarafından onaylı Abide-i Hürriyet Anıtı Proje ve Restorasyon projesi uygulanmaz.
Son dönem AKP’li ve CHP’li İstanbul Belediyeleri şu kadar Padişah Türbesi bu kadar han, hamam, mescit restore ettik övünme yarışmasına girseler de konu Hürriyet-i Ebediye şehitliğine gelince restorasyon bir türlü yapılmaz.
Siyasi iktidar İstanbul’un merkezinde Adalet sarayı yapımı için yer aramaktadır. İBB Başkanı Kadir Topbaş Adalet Bakanlığına Hürriyet-i Ebediye Şehitliği arazisini önerir.
Dönemin Maliye Hazinesi yetkilileri de mekanın şehitlik olduğu gerçeğini inkar ederek Şehitlik arazisini Adalet Bakanlığına tahsis eder .
Şehitliğin kalan son arazi parçasının deprem toplanma merkezi olarak saklanılması gerektiği düşünülmez. 2006 yılında Adalet Sarayı inşaatı başlar. İhaleyi alan firma Şehitliğin önüne kocaman reklam panosunu diker. Şehitliğe inşaat şantiyesi kurulur. 2013de Adalet Sarayı açılır.
Gerekli tedbiri almamakla Savcı Selim Kiraz’ın şehit olmasında eksik davranan Adalet Sarayı yönetimi şehitliğe çöreklenir. Görünüşe göre işlerinde çok titizdirler.
Şehitliğin Şişli yönündeki tarihi giriş kapısını kapatırlar, yeni bir kapı açarlar.
Hafta içi ziyaret saatlerini kısaltıp, Cumartesi-Pazar günleri ziyareti yasaklarlar. İzin alınması bile gerekmezken Enver Paşa’yı, Talat Paşa’yı mezarları başında anma töreni yapmak isteyen kuruluşlara zorluk çıkarırlar.
İstanbul Başsavcısı Ş.Y’nın isteği üzerine Şehitliğe koşuyolu yapılır. Artık savcı ve ekibi üzerlerinde eşofman omuzlarda havlu, ellerinde kahve bardaklarıyla koşarak ter atmaya başlar. Bu yönde bir fotoğraf vermemek için de polisler de çevresinde koşar.
Bu kötü tabloyu Türk milleti hak etmiyor
Adalet Sarayı yönetimi şehitlikten elini çekmeli şehitliğin önündeki pano ve koşuyolu kaldırılmalıdır. MSB
Hürriyet-i Ebediye Şehitliğini şehitlik olarak tescil etmeli, şehitliğe yakışan tertip düzeni sağlamalıdır.
Benzer durum İzmir Yenikale şehitliği için de geçerlidir. 1915 yılında İzmir’e yapılan deniz ve hava saldırısını Sancakkale merkezli savunmamız durdurmuş, İtilaf donanması Çanakkale deniz savaşından önce ilk yenilgiyi İzmir de almıştır. Bu büyük hadise Yenikale şehitliği kitabesine yazılmış, “Yurtiçi Şehitlikler” kitabı ile belgelenmiştir. Bu gerçeğe rağmen günümüz resmi kayıtlarında Yenikale Şehitliği kayıtlı değildir.
Şehitliğin ismi : Yenikale Şehitliği
Şehitliğin yeri : İzmir-Yenikale.
Şehitliğin yapıldığı tarih : 5 Mart 1915
Bakımından sorumlu Makam : Yenikale Belediye Başkanlığı
Şehit sayısı : 3 Şehitlik hakkında Bilgi : Şehitlik 1 nci Dünya Harbi’nde İtilaf Devletleri Filosu’nun İzmir’i bombardımanı sırasında şehit düşen askerlerimiz adına yaptırılmıştır. Mermer kaidenin üzerinde II.Abdülhamid’in tuğrası bulunmaktadır.
Yenikale Şehitliği kitabesinde ,
1333 senesinin rebiyülahirinin 18. Günü (5 Mart 1915) İngiliz ve Fransız müşterek gemilerinden Yenikal’a ya atılan mermilerden müstakil ağır topcu tabur efradından top başında şehit olanların ruhlarına rızaennillah Fatiha yazılıdır.
Muin-i zafer Bataryası, Işıldak Bölüğü şehitlerimizin mezarları da bu dönemin hatırasıdır.
Hürriyet-i Ebediye Şehitliği, Yenikale Şehitliği MSB tarafından şehitlik olarak tescil edilmeli, Türk milleti Şehitliğine sahip çıkmalıdır.
Şehitliğe Koşuyolu yapılmasını uygun bulmayan basın haberlerinden biri.
