Hollanda Başbakanı Mark Rutte''nin 10 yıl aradan sonra Ankara''ya ilk kez gerçekleştirdiği ziyaret, Hollanda basınında 2017 yılından bu yana gergin olan iki ülke ilişkilerinin yumuşatılması konusunda önemli bir adım olarak değerlendirildi.
Hollanda medyasına göre, geçmişte yaşanan diplomatik gerilim artık geride kaldı. Türkiye''nin Ukrayna''da devam eden savaşın durdurulması için önemli bir rol oynayabileceğine işaret eden medyaya göre, Rutte''nin ziyareti, Batı ile yeniden yakınlaşmaya çalışan Erdoğan için de fırsat oldu.
TEŞEKKÜR ETTİ
Türkiye''ye en son 2012 yılında giden Başbakan Rutte''nin Salı günü Ankara''ya gerçekleştirdiği resmi ziyaret, Hollanda medyasında geniş yankı buldu.
Kamu yayıncısı NOS, "Rutte, Erdoğan''ı Ukrayna''daki savaşı sona erdirme çabalarından dolayı övdü" başlığıyla duyurduğu haberde, Hollanda Başbakan''ının Ankara ziyaretine, Perşembe günü yapılacak NATO liderler zirvesinin damga vurduğu belirtildi.
NOS, Rutte''nin, savaşı diplomasi yoluyla bitirme çabaları nedeniyle Erdoğan''ı övdüğünü ve Suriye''den gelen mültecileri kabul ettiği için Türkiye Cumhurbaşkanı''na teşekkür ettiğini de bildirdi.
İki ülke arasında 2017 yılından bu yana yaşanan diplomatik gerilime atıfta bulunan Hollanda Televizyonu, "Bugün ikisi arasında herhangi bir düşmanlık belirtisi yoktu. Hollanda başbakanı, ''Zaten güçlü olan ilişkimizi daha da derinleştirdik'' dedi" görüşüne yer verdi.
BBC Türkçe''den Yusuf Özkan''ın haberine göre, NOS''un yorumunda, Türkiye''nin, Ukrayna''daki savaşı durdurmak için NATO adına önemli bir rol oynayabileceği vurgulandı:
"Türkiye''nin aşağı yukarı tarafsız konumu NATO için değerli olabilir.
"Arabulucu rolü Erdoğan''a çok yakışıyor. Kendisini dünya sahnesinde önemli bir oyuncu olarak sunma arzusuyla tanınıyor. Bölgede rol oynayan, Doğu''ya ve Batı''ya saygı duyan biri."
"ZARAR VERİYOR"
Ancak son yıllarda Türkiye Cumhurbaşkanı''nın Batı''dan uzaklaştığına dikkati çekilen yorumda, "Erdoğan son zamanlarda, Avrupa ve ABD ile yeniden bağlantı kurmaya çalışıyor. Muhtemelen kendi ülkesindeki statüsünü de yükseltmek için Batı''ya karşı biraz daha hoşgörülü. Türkiye mali sıkıntı içinde ve bu da Erdoğan''ın popülaritesine zarar veriyor" dendi.
Hollanda Televizyonu, bu nedenle Erdoğan''ın Ukrayna''daki savaşı mükemmel bir fırsat olarak gördüğünü savunarak, "Türkiye, NATO adına arabuluculuk yapmak için ideal bir konuma sahip önemli bir ülke" görüşüne yer verdi.
Hollanda''nın önde gelen gazetelerinden De Telegraaf da, "Erdoğan, Ankara ziyaretinde Rutte''yi kollarını açarak karşıladı" başlığıyla verdiği haberde, ikili ilişkilerdeki gerilimin geride kaldığını vurguladı.
Rutte''nin, Türkiye''yi, "hem siyasi hem de askeri açıdan önemli bir NATO müttefiki olarak nitelendirdiğini" belirten gazeteye göre, Hollanda Başbakanı, Ankara''nın Montrö Sözleşmesi''ne saygılı tutumundan da övgüyle söz etti.
Rutte''nin, Türkiye''deki Suriyeli mülteciler konusunda, "Dünyada bu kadar çok mülteciyi kabul eden başka bir ülke yok" sözlerine de yer veren De Telegraaf, ziyarette, iki ülke ilişkileri konusunda da sıcak mesajlar verildiğini aktardı.
Hollanda''nın, 27,5 milyar dolar ile Türkiye''deki en büyük dış yatırımcı olduğunun altını çizen gazete, geçen yılki ticaret hacminin yüzde 30 artarak 11 milyar dolara ulaştığını kaydetti.
Gazete, Erdoğan''ın, Türkiye ile Hollanda arasındaki "muazzam ticaretten" söz ettiğine belirterek, Cumhurbaşkanı''nın , "2016 yılında belirlediğimiz 10 milyar dolarlık hedefi de aştık. Yeni hedefimiz 20 milyar dolar" sözlerine yer verdi.
De Telegraaf, Cumhurbaşkanı Erdoğan''ın, Hollanda ile işbirliğini her alanda arttırmak istediklerini söylediğini de aktardı.
"BAZI ŞEYLERİ AFFEDİN"
Hollanda''nın en büyük haber portalı Nu.nl, Ankara ziyaretini, "Rutte Türkiye ile daha iyi ilişkiler istiyor" başlığıyla duyurdu:
"Rutte, Hollanda ve Türkiye arasındaki zorlu ilişkiyi yeniden başlatmak istiyor. Rutte''ye göre Türkiye ile ilişkilere pragmatik olarak bakılmalıdır. Yıllar sonra ilk kez Türkiye''nin başkenti Ankara''ya giden başbakan, ''İlişkilerimiz her zaman özel olarak kalacak'' dedi."
Haberde, Hollanda ile Türkiye arasındaki siyasi bağların son yıllarda pek iyi olmadığına işaret eden Rutte''nin "Ama kendi başınıza boğulmaya devam edemezsiniz. Ayrıca, bazı şeyleri affetmeden ve unutmadan ilişkiyi yeniden başlatmaya çalışmalısınız" açıklaması da er aldı.
Haber portalı, Hollanda Başbakanı''nın, "Türkiye, NATO içinde önemli bir ortaktır. Ülke, NATO''nun güneydoğu kanadının savunması için büyük önem taşıyor. Ayrıca Hollanda ile Türkiye arasındaki ticari bağlar çok güçlü" dediğini de aktardı.
Haberde, NATO zirvesi sonrası Erdoğan ve Rutte''nin yeniden bir araya geleceği de vurgulandı.
"BATI TARAFINA ÇEKİLMELİ"
RTL Haber kanalı da, Rutte''nin Ankara ziyaretinin neden önemli olduğuna ilişkin kapsamlı bir haber yayınladı.
RTL Haber''e göre, Erdoğan''ın Hollanda''yı "Nazi artığı ve faşistlikle" suçladığı, öfkeli Türk vatandaşlarının portakal bıçakladığı "çılgın süreç" sonrası gerçekleşen ziyaret, özellikle Ukrayna sorunu açısından büyük önem taşıyor.
Haberde, Türkiye uzmanı Prof. Dr. Erik Jan Zürcher''in, "Hollanda''nın Ukrayna''daki savaş nedeniyle baltayı gömmeye hazır olduğu" görüşüne yer verildi. Zürcher, şu yorumda bulundu:
"Başbakan Rutte''nin ziyareti Erdoğan''ı mümkün olduğunca Batı tarafına çekmeli. Rutte, Rusya''ya yönelik yaptırımlara katılmayan Türkiye''nin mümkün olduğunca NATO ve AB ile uyum içinde olmasını istiyor. Erdoğan''ın tavrı yaptırımları etkisiz hale getiriyor. Türkiye ve özellikle İstanbul, hala dış dünyaya turist, mülteci veya askerlikten kaçmak için gitmek isteyen tüm Rusların rotası haline geldi."
RTL Haber''e göre, Cumhurbaşkanı Erdoğan''ın öncelikli hedefi, ekonomik krize rağmen 2023 seçimlerini kazanmak. Prof. Dr. Zürcher, Türkiye''nin, ekonomik olarak kaybetse de, siyasi olarak bu savaştan kazanacağı çok şey olduğunu düşünüyor.
Hollandalı profesöre göre, Erdoğan''ın hem Rusya hem de Ukrayna ile olan ilişkileri, "onu birdenbire bu savaşta çok önemli bir oyuncu haline" getiriyor. Bu aynı zamanda Erdoğan''a Türkiye ile Batı arasındaki bağları güçlendirme fırsatı da veriyor. Böylece ülkesini yeniden yabancı para için cazip bir yatırım ülkesi haline getirmeyi hedefliyor.
"TEK NATO ÜLKESİ"
Ulusal gazetelerden Algememeen Dagblad (AD) da, ziyaretin en önemli noktasının, Erdoğan''ın Ukrayna ile Rusya arasındaki arabuluculuk rolü olduğuna vurgu yaptı.
Ziyaret öncesi gazeteye konuşan uzmanlara göre, Türkiye - Hollanda ilişkilerindeki gerilimin bir anda ortadan kalkmayacağı düşünülürken, Ukrayna''daki savaşın her şeyi değiştirdiğinin altını çizdi.
Gazete, Ukrayna''ya insansız hava araçları temin eden Türkiye''nin, bir yandan da hem Rusya hem de Kiev yönetimi ile iyi ilişkileri nedeniyle "kilit rol" oynadığına dikkati çekti.
AD''''ye konuşan Türkiye uzmanı Nienke van Heukelingen, "Türkiye muhtemelen bu konuda bir şeyler yapabilecek tek NATO ülkesidir. Bu, Erdoğan''ı Hollanda için de önemli kılıyor. Türkiye, gerilimi düşürme girişimleri için en iyi referanslara sahip. Erdoğan da bu rolü üstlenmeye çalışıyor ama Putin''in izin verdiği kadar ileri gidebilir" dedi.
AD gazetesi, Rutte''nin, "Türkiye''nin NATO''nun doğu kanadını savunmadaki önemini vurgulayan" sözlerine atıfta bulunarak, van Heukingen''in, "Karmaşık olan da bu rol. Türkiye konum açısından vazgeçilmez, ancak Erdoğan''ın Putin ile olan iyi ilişkisi nedeniyle Ukrayna''ya Türk askeri müdahalesi zor" sözlerine yer verdi.
Belçika''da yayımlanan HLN gazetesi de, ziyareti, "Türkiye, AB''den üyelik müzakerelerini yeniden başlatmasını istedi" başlığıyla duyurdu.
Erdoğan''ın, Hollanda Başbakanı Rutte ile yaptığı görüşmede, "AB''nin katılım müzakereleri faslını hızla açmasını ve gümrük birliği müzakerelerine başlamasını bekliyoruz" dediğini aktaran gazete, şu yorumda bulundu:
"Erdoğan''ın açıklamaları, Rusya''nın Ukrayna''yı işgalinin, arabuluculuk çabalarının bir sonucu olarak Ankara''yı yeniden uluslararası üne kavuşturduğu bir dönemde geldi."
