Editer: Erkavim Yıldırım
Uyku REM ve non-REM evrelerinden oluşur. Aktif uyku durumu olarak tanımlanan REM uykusu, toplam uyku süresinin yaklaşık olarak %20 ile %30'unu oluşturuyor, Rüyaların görüldüğü bu evrede göz ve solunum dışındaki tüm kaslar hareketsiz. Nabız ve solunum sayısı yüksek olan REM uykusunda, beyin faaliyeti artıyor. Non-REM dönemi ise uykunun daha büyük bir kısmını kapsıyor
Aşırı uyku isteği olarak tanımlanan hipersomnia, ana uyku evresi 7 saat ve fazla sürmesine karşın, aynı gün içinde tekrar eden uyku evreleri oluşumu ya da birden uykuya dalma hâli. Hastaların uyandıktan sonra tam uyanık olmakta güçlük çektiği hipersomnia hastalığı, narkolepsi, idiyopatik hipersomnia ve Kleine-Levin sendromu olarak üç ayrı kategoride incelenir. Her üç kategori de hipersomnia ile birlikte seyreden ve yaygın olan uyku bozuklukları.
İDİYOPATİK HİPERSOMNİA
Başlangıç yaşı değişebilmekle birlikte en sık 15 ile 30 yaşları arasında görülür. Hastalık yavaş yavaş ilerler, yerleşir ve ömür boyu hiç değişmeksizin sürer. Günlük performansı etkileyecek düzeyde gündüz uykululuk hâli vardır. Hastalar bu nedenle dinlendirici olmayan uzun süreli gündüz uyuklamalarından yakınırlar. Gece uykusu uzun ve kesintisizdir. Hastalık tablosuna genellikle sabah uyanma zorluğu ve sabah uyku sarhoşluğu eşlik ediyor.
HİPERSOMNİA BELİRTİLERİ
Uyku ataklarının dinlendirici nitelikte olması
Uykuya dalarken ve uyanırken halüsinasyon görülmesi
Aşırı uykululuk veya aşırı derin uyku varlığı
Gece uykusunun uzaması veya gündüz sık uyku ataklarının olması.
Hipersomnia yani gündüz uykululuk hastalığına sebep olan faktörler genellikle nörolojik ve psikolojiktir. Hasta şikayetleri doğrultusunda hastalığının tanı ve tedavisi için nöroloji uzmanına yönlendirilir.
NARKOLEPSİ NEDİR
Gündüz uyku atakları, katapleksi, uyku paralizisi, hipnogojik ve hipnopompik Gündüz uyku atakları otomobil kullanımı, toplantı gibi giderek monotonlaşan ortamlarda görülür ve bu ataklar genellikle birkaç dakika sürer. Ataklar her zaman dinlendiricidir. Katapleksi, ani sevinç, üzüntü ve korku gibi heyecan uyandıran durumlarda oluşan kas tonusundaki, yani kas gerginliğindeki azalmadır. Bazen beklenmedik bir ses, gülme, aniden bir tanıdıkla karşılaşma, katapleksi atağını tetikleyebilir.
Uykuya dalarken yani hipnogojik ya da uykudan uyanırken yani hipnopompik halüsinasyonlar hastalığın her aşamasında ortaya çıkabilir. Halüsinasyonlar genellikle ilüzyona benzer özellikler taşır ve işitsel, duyusal ya da görsel olabilir. Hastalar tarafından en sık bildirilen halüsinasyonlar odanın içinde eşyaların şekil değiştirerek üstüne doğru geldikleri, onlara dokundukları şeklinde gerçekleşiyor.
