Hindistan ile Çin arasında Doğu Ladakh'taki sınır anlaşmazlıklarına dair yaşanan gerilimler, son dönemde önemli gelişmelerle yeni bir boyuta taşındı. Hindistan Dışişleri Bakanı S Jaishankar’ın sınırdaki geri çekilme süreçlerinin %75 oranında çözüldüğünü açıklaması, yıllardır süregelen sorunun çözümüne yönelik büyük bir adım olarak değerlendiriliyor. Çin de, Doğu Ladah'daki dört bölgeden birliklerini çektiğini doğrularken, bölgedeki durumun istikrara kavuştuğunu belirtti. Bu gelişme, 2020 yılında patlak veren Çin-Hindistan sınır çatışmasının ardından iki ülke arasında sağlanan en önemli ilerleme olarak görülüyor.
SINIR ANLAŞMAZLIĞININ GEÇMİŞİ
Hindistan ve Çin, uzun yıllardır özellikle Doğu Ladah'daki Sınır Kontrol Hattı (LAC) üzerinde farklı iddialarda bulunuyor. Bu bölge, Himalaya dağlarının yüksek kesimlerinde yer alıyor ve iki ülkenin askeri güçleri defalarca burada karşı karşıya geldi. En son 2020 yılında Galwan Vadisi'nde yaşanan şiddetli çatışmalar, Hindistan ve Çin arasında onlarca yıldır süren en ciddi sınır krizi olarak tarihe geçti. Her iki taraf da bu çatışmalar sırasında can kayıpları verdi ve gerilimler o zamandan beri kontrol altına alınmaya çalışılıyor.
Bu süreçte, Hindistan ve Çin arasında birçok diplomatik ve askeri müzakere yapıldı. Ancak, bugüne kadar kalıcı bir çözüm sağlanamamıştı. Hindistan, sınırda barış ve huzurun sağlanmasının ikili ilişkilerin normalleşmesi için şart olduğunu defalarca dile getirdi. Hindistan’ın bu tutumuna karşılık olarak Çin, sınırdaki durumun istikrara kavuşması gerektiğini vurguladı.
GERİ ÇEKİLME SORUNLARI
Hindistan Dışişleri Bakanı S. Jaishankar’ın Cenevre’de yaptığı açıklamada, iki ülke arasındaki geri çekilme süreçlerinin %75’inin başarıyla tamamlandığını belirtmesi, barışçıl çözüm yönünde önemli bir adım olarak yorumlandı. Jaishankar, “Her iki taraf da geri çekilme sürecini hızlandırma ve kalan alanlarda tam bir kopuş sağlama konusunda anlaşmaya varmış durumda. Bu süreçte, sınır bölgelerinde barış ve huzurun sağlanması ve Sınır Kontrol Hattı'na (LAC) tam saygı gösterilmesi büyük önem taşıyor” ifadelerini kullandı.
Jaishankar’ın açıklamaları, iki ülke arasında sınırdaki gerginliklerin azaltılması yönünde ciddi bir ilerleme kaydedildiğini ortaya koyuyor. Ancak, bu gelişmelere rağmen, özellikle Demchok ve Depsang bölgelerinde anlaşmazlıklar sürüyor. Bu bölgeler, Çin’in tarihsel olarak "miras meselesi" olarak gördüğü kritik noktalar ve buradaki geri çekilme görüşmeleri henüz çıkmaza girmiş durumda.
ÇİN’İN AÇIKLAMALARI VE ÇEKİLME SÜRECİ
Hindistan Dışişleri Bakanı Jaishankar’ın açıklamalarının hemen ardından, Çin de geri çekilme konusunda resmi bir açıklama yaptı. Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mao Ning, Doğu Ladah’taki dört önemli bölgeden, Galwan Vadisi de dahil olmak üzere, Çin birliklerinin geri çekildiğini doğruladı. Ning, iki ülkenin sınırdaki ön cephe ordularının Galwan Vadisi gibi kritik bölgelerde geri çekilme sürecini başarıyla tamamladığını ve genel olarak sınırdaki durumun "istikrarlı ve kontrollü" olduğunu belirtti.
Çin'in açıklamaları, Hindistan ile yapılan diplomatik görüşmelerde önemli bir ilerleme sağlandığını ve iki ülkenin sınırdaki gerilimi azaltma konusunda ortak bir zeminde buluştuğunu gösteriyor. Bu açıklamalar, özellikle 2020’deki çatışmalardan sonra her iki ülkenin de askeri olarak geri adım atmaya başladığını doğrular nitelikte. Ancak, bölgedeki tam barışın sağlanması için bazı kritik noktalar üzerinde daha fazla müzakereye ihtiyaç duyuluyor.
RUSYA'DAKİ GÖRÜŞMELER VE İLERLEME
Geçtiğimiz hafta Rusya’da gerçekleştirilen bir dizi toplantıda, Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi ile Hindistan Ulusal Güvenlik Danışmanı Ajit Doval arasında önemli görüşmeler yapıldı. Bu toplantılarda, iki ülke liderlerinin sınır sorunları konusunda vardığı ortak anlayışlar ve varılan anlaşmalar masaya yatırıldı. Çin Dışişleri Bakanlığı, bu görüşmelerin ardından her iki ülkenin de anlaşmaları uygulama konusundaki kararlılığını vurguladığını belirtti. Aynı zamanda, karşılıklı anlayış ve güvenin artırılmasının önemine dikkat çekildi.
Doval ve Wang Yi arasındaki görüşmeler, sınırdaki mevcut durumun istikrarını pekiştirmek ve daha geniş çaplı bir çözüm için zemin hazırlamak açısından önemli bir fırsat olarak değerlendiriliyor. İki taraf da, mevcut diyaloğun devam ettirilmesinin ve ikili ilişkilerin güçlendirilmesine yönelik çalışmaların sürdürülmesinin kritik olduğunun altını çizdi.
DEMCHOK VE DEPSANG: ÇÖZÜLMEYEN SORUNLAR
Her ne kadar sınırdaki geri çekilme sürecinde %75 oranında bir ilerleme kaydedilmiş olsa da, Hindistan ve Çin arasında bazı bölgelerde anlaşmazlıklar devam ediyor. Özellikle Demchok ve Depsang bölgeleri, bu süreçte tıkanıklığa neden olan iki önemli alan olarak öne çıkıyor. Çin, bu bölgeleri tarihsel olarak kendi topraklarının bir parçası olarak görürken, Hindistan bu iddiaları reddediyor ve bu bölgelerin Hindistan toprağı olduğunu savunuyor.
Demchok ve Depsang'daki müzakerelerin çıkmaza girmesi, her iki tarafın da bu bölgelerde geri çekilme konusunda anlaşmaya varamamasından kaynaklanıyor. Bu iki bölge, sınırın en stratejik noktalarından biri olarak kabul ediliyor ve bu yüzden her iki ülke için de büyük bir askeri ve diplomatik öneme sahip. İlerleyen süreçte, bu bölgeler üzerindeki müzakerelerin daha da derinleşmesi ve uzun vadeli bir çözüm için daha fazla çaba harcanması bekleniyor.
İKİLİ İLİŞKİLERİN GELECEĞİ
Hindistan ve Çin arasındaki sınır sorunlarına ilişkin yaşanan bu gelişmeler, iki ülke arasındaki diplomatik ilişkiler açısından bir dönüm noktası olabilir. Sınırdaki gerilimin azaltılması ve askeri birliklerin geri çekilmesi, sadece Hindistan ve Çin arasındaki ilişkileri normalleştirmekle kalmayacak, aynı zamanda Asya’nın genel güvenlik dinamikleri üzerinde de olumlu etkiler yaratacak.
Ancak, bu süreçte iki ülkenin karşılıklı güveni artırması ve özellikle Demchok ve Depsang gibi kritik bölgelerde kalıcı bir çözüme ulaşması gerekiyor. Aksi takdirde, bu bölgelerde yaşanacak olası bir çatışma, iki ülke arasındaki mevcut barış çabalarını zora sokabilir. Hindistan ve Çin'in önümüzdeki dönemde atacağı adımlar, sadece iki ülke arasındaki ilişkileri değil, aynı zamanda bölgedeki genel güvenlik ve istikrarı da şekillendirecek.
