Bugün, Türkiye''nin yakın tarihinin en büyük felaketi olarak gösterilen 17 Ağustos Depremi''nin 21''nci yıldönümü.
1999 yılında 16 Ağustos''u 17 Ağustos''a bağlayan gece meydana gelen 7.4 büyüklüğündeki yer sarsıntısı, Türkiye tarihinin en büyük ikinci depremi olarak kayıtlara geçti.
Merkez üssü Gölcük olan deprem, Marmara Bölgesi''nin genelinde hissedildi.
Kuzey Anadolu Fay Hattı''ın kırılmasıyla meydana gelen deprem, İstanbul, Bolu, Bursa, Eskişehir, Kocaeli, Sakarya ve Yalova''da can ve mal kaybına neden oldu.
DEPREM NASIL OLDU?
Türkiye''nin kuzey bölgelerden boydan boya geçen Kuzey Anadolu Fay Hattı''nın batı bölümünde meydana gelen deprem, 17 Ağustos 1999 Salı günü saat 03:01''de başladı ve 45 saniye sürdü.
Depremin merkez üssü İzmit''in Gölcük ilçesi olarak açıklandı. Büyüklüğü de Richter ölçeğine göre ABD Jeolojik Araştırmalar Merkezi (USGS) tarafından 7.6; Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi tarafından ise 7.8 olarak ölçüldü.
Bununla birlikte, bugün genel olarak depremin büyüklüğü, ilk yapılan açıklamalarda duyurulan 7.4 olarak kabul ediliyor ve bu ölçü kullanılıyor.
17 Ağustos Depremi, büyüklüğü açısından Türkiye''de meydana gelen en büyük ikinci yer sarsıntısı olarak kayıtlara geçti.
Derinliği 17 kilometre olan sarsıntıda yer kabuğunun sağa doğru hareket ettiği ve 120 kilometrelik bir hat boyunca kırıldığı tespit edildi.
Jeoloji Mühendisleri Odası, depremden üç ay sonra yayımladığı raporda, fayın üzerinden geçen alanların ortalama 4 metre civarında sağa ve ileriye doğru kaydığını yazdı.
Aynı raporda, Gölcük''teki ana merkez üssündeki kırılmanın ardından aynı fay kuşağı üzerinde daha doğuda yer alan Arifiye bölgesindeki bir başka deprem üssünün de devreye girmiş olabileceğinin düşünüldüğü belirtildi.
17 Ağustos depreminden yaklaşık üç ay sonra, bu kez 12 Kasım''da yine Kuzey Anadolu Fay Hattı üzerinde merkez üssü Düzce olan bir başka deprem daha meydana geldi. 7.2 büyüklüğünde olan ve 30 saniye süren Düzce Depremi''nde 845 kişi hayatını kaybetti.
Üç ay içerisinde meydana gelen büyüklüğü 7''nin üstündeki bu iki deprem, Türkiye''deki riskin ve özellikle de İstanbul''un güneyinden geçen fay hattında meydana gelmesi beklenen kırılmaya karşı alınacak önlemlerin daha fazla tartışılmasına neden oldu.
DEPREMDE KAÇ KİŞİ HAYATINI KAYBETTİ, NE KADAR BİNA HASAR GÖRDÜ?
17 Ağustos Depremi, gerek nüfus yoğunluğu gerekse de ekonomik faaliyet açısından Türkiye''nin en önemli bölgesini etkiledi.
Resmi rakamlara göre, depremde 18 bin 373 kişi hayatını kaybetti, 48 bin 901 kişi de yaralandı. 5 bin 840 kişi de kayboldu.
Ancak bölge halkı, can kaybının çok daha yüksek olduğunu öne sürüyor. Resmi olmayan kaynaklar, can kaybının 50 bin civarında olduğunu iddia ediyor.
İzmit Körfezi''nin güneyinde bulunan Gölcük, Değirmendere ve Karamürsel gibi bazı yerlerde sahile yakın kısımların depremle birlikte deniz sularının altında kalması can kaybı ve hasar tespitini zorlaştıran en önemli unsur olarak gösteriliyor.
Başbakanlık Kriz Merkezi''nin depremden birkaç ay sonra yaptığı açıklamaya göre, en fazla can kaybı yaklaşık 4 bin 500 kişi ile Gölcük''te oldu. Kocaeli''nde kayıtlara geçen can kaybı 4 bin olurken, Yalova ve Sakarya''da ise yaklaşık 2 bin 500''er kişi hayatını kaybetti. Depremin etkilediği İstanbul''un Avcılar ilçesinde ise 976 kişi yaşamını yitirdi.
Deprem Riskinin Araştırılarak Deprem Yönetiminde Alınması Gereken Önlemlerin Belirlenmesi Amacıyla Kurulan Meclis Araştırması Komisyonu''nun Temmuz 2010''da yayımladığı raporda, depremde 364 bin 905 konut ve işyerinin yıkıldığı ya da çeşitli düzeylerde hasar gördüğü belirtildi.
Can kayıplarının önemli bir bölümü binaların yıkılması ya da ağır hasar almasının sonucuydu.
HAYATINI KAYBEDENLER ANILDI
AA''nın haberine göre; Avcılar Belediyesi ve Avcılar Kent Konseyince düzenlenen "Avcılar Ses Veriyor" etkinliğine Avcılar Belediye Başkanı Turan Hançerli, Avcılar Kent Konseyi Başkanı Turgay Halisçelik ve çok sayıda vatandaş katıldı.
17 Ağustos Depremi''nde yaşanan acıların tekrarlanmaması ve "Güvenli Bir Yaşam" sloganıyla düzenlenen etkinlikte ilçe sakinleri evlerinin balkonlarına çıkarak düdük çaldı.
Avcılar Havuz Meydanındaki program ise 17 Ağustos 1999 Marmara Depremi''nde hayatını kaybedenler için saygı duruşuyla başladı.
Avcılar''da depremde hayatını kaybeden vatandaşların isimlerinin yazılı olduğu pano meydana asıldı.
Deprem sırasında Avcılar''da hayatını kaybeden 246 kişiyi temsilen mumlar yakıldı ve yere "Avcılar Ses Veriyor" yazıldı.
KADIKÖY''DE IŞIKLAR SÖNDÜRÜLDÜ
Kadıköy’deki anma etkinliği ise Kozyatağı Afet Eğitim ve Bilinçlendirme Parkı''nda Kadıköy Belediye Başkanı Şerdil Odabaşı, belediye çalışanları ve vatandaşların katılımıyla gerçekleşti.
17 Ağustos Marmara Depremi’nde hayatını kaybedenlere rahmet dileyen Kadıköy Belediye Başkanı Şerdil Odabaşı, “Ülkemizdeki deprem gerçeğini hepimiz biliyoruz ve inşallah bir daha böyle hazin sonlu olan, insanların canını kaybettiği afetler yaşamayız." diye konuştu.
Açıklamanın ardından park içerisindeki ışıklar söndürülerek, depremde hayatını kaybedenler için 1 dakikalık saygı duruşunda bulunuldu.
GÖLCÜK''TEKİ ANMALAR
Kocaeli''nin Gölcük ilçesinde, 17 Ağustos 1999''da meydana gelen depremde yaşamını yitirenler için tören düzenlendi.
Kavaklı Mahallesi sahilinde düzenlenen etkinlik saygı duruşunun ardından İstiklal marşı ve Kur''an-ı Kerim okunmasıyla başladı.
Programda konuşan Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkan Vekili Haydar Akar, anma etkinliğinin yurt geneline yayılarak farkındalık yaratılabileceğini, Gölcük önderliğinde Türkiye Deprem Merkezi oluşturulabileceğini aktardı.
DÖNÜŞTÜRÜLMESİ GEREKEN 24 BİN KONUT BULUNUYOR
Kocaeli Büyükşehir Belediye Başkanı Tahir Büyükakın ise artık bazı şeyleri değiştirmek gerektiğini söyledi.
"Belki de değiştirmemiz gereken en önemli şey iş yapma biçimlerimiz, hazırlık yapma biçimlerimiz... Farkındalık üzerine ve yapılanlar üzerine konuşulmalı." diyen Büyükakın, ağır hasarlı binaların yıkımına ilişkin yürütülen çalışmalar hakkında şunları söyledi:
"Kocaeli''de yaklaşık 1500 kadar hasarlı konut var. Zamanında, temelinde ihtiras yattığına inandığım sebeplerle bir tarafında alıcı, bir tarafında satıcının, öbür tarafta kamu yöneticisinin olduğu bir yaklaşım ile bu durum ortaya çıkmış. Kabahatli arayacak değiliz. Şu anda, günahı kimin üzerine atacağımızla uğraşacak da değiliz. Bu olmuş, binalar yıkılmış, insanlar vefat etmiş, sakat kalmış. Ama halen, 22 sene sonra bugün 1500 konut duruyor. "
SAKARYA''DA "DEPREM ŞEHİTLERİ" İÇİN DUALAR EDİLDİ
Sakarya''da, 17 Ağustos 1999''daki Marmara Depremi''nde hayatını kaybedenler için anma etkinliği düzenlendi.
Sakarya Büyükşehir Belediyesince Demokrasi Meydanı''nda gerçekleştirilen programda, Kur''an-ı Kerim okundu.
İl Müftüsü Hasan Başiş''in konuşma yaptığı, farklı makamlarda sela, ilahi ve kasidelerin okunduğu programa her yaştan vatandaşlar katıldı.
Saatler 03.02''yi gösterdiğinde "deprem şehitleri" için dua edilmesiyle program son buldu.
YALOVA''DA "SESSİZ YÜRÜYÜŞ"
Yalova''da, 17 Ağustos 1999''daki Marmara Depremi''nde hayatını kaybedenler için anma programı düzenlendi.
15 Temmuz Demokrasi ve Cumhuriyet Meydanı''nda başlayan program, katılımcıların sahildeki Deprem Anıtı''na kadar yaptığı ile devam etti.
Depremde hayatını kaybedenlerin isimlerinin yazılı olduğu mermer blokların bulunduğu anıta gelen katılımcılar, deprem günü çekilen fotoğrafların bulunduğu salonları gezdi.
Deprem günü kaydedilen kurtarma görüntülerini izleyen katılımcılar, ardından aynı alanda Kur''an-ı Kerim tilaveti ve okunan mevlidi takip etti.
Program, deprem saati olan 03.02''de duaların edilmesiyle son buldu.
