Günümüz toplumlarını var eden insan topluluklarına kuşak denir. Kuşaklar belirli özellikler doğrultusunda farklılıklar gösterir bu da kuşaklar arası çatışmalara sebebiyet vermektedir. Kuşaklar arası farklılıklar her yüzyılda, her dönemde, her çağda belirgin olarak hissedilmektedir.
Peki bugünün en çok konuşulan nesli olan Z kuşağı kim? Herkesin peşinde olduğu, herkesin merak ettiği bu nesilde kimler var? Milenyum kuşağı ve kristal çocuklar olarak adlandırılan, teknolojinin kucağında doğduğu söylenen ve sokak oyunlarını bilmez denilen bu kuşağa 2000'den sonra doğan herkes dahil mi?
Mesela; 2000 sonrasında doğduğu halde okula gönderilmeyen, çocuk yaşta çalışmak ve ailesini geçindirmek zorunda kalanlar hangi kuşağa dahil?
Kimse, teknolojiyi her an kullanmayan, ekmek derdine düşmüş Z kuşağından çocukları dillendirmiyor. Yoksa onlar ayrı bir kuşak mı? Ya da, Z kuşağının görkemine zarar verirler diye mi görmezden geliniyorlar?
Öyle bir yansıtılıyor ki, sanki tek tip bir nesil şu Z kuşağı? Z neslinden olan her birey sanki çağdaşlarının tıpatıp aynısı.
Sanırsınız ki, aralarında hiç farklı siyasal eğilimlerde olan yok, olmayacak!
Sanırsınız ki, hepsinin refah seviyesi aynı, zevkleri aynı!
Sanırsınız ki, İstanbul'un Kadıköy'ündeki, Ankara'nın Çankaya'sındaki ve İzmir'in Karşıyaka'sındaki Z kuşağından çocuk ile Anadolu'nun ücra bir köşesindeki Z kuşağından çocuk aynı şeyleri düşünüyor, dinliyor, yiyor, izliyor, aynı tepkileri veriyor!
Yetenekleri, tutumları da mı aynı bunların?
Ya robot hepsi ya da söz konusu kuşak içerisinde ayrıcalıklı olanlar var!
Her neyse... Z kuşağı, öyle görünüyor ki tam bir "genelleme" kuşağı olacak!
Kuşaklar arası çatışmalar toplumda önemli problemlere dönüşürken, eski kuşakların yenileri anlamaya çalışması toplumun gidişatı açısından son derece önemlidir. Günümüzde kuşaklar (jenerasyon) keskin çizgilerle 3’e ayrılır: X, Y ve Z kuşakları...
X nesli, 1965–1979 arası doğanlara denir. Teknolojiye adapte olmakta ciddi sorunlar yaşayan, değişimi kabul etmekte zorlanan, kurallara uyumlu, belirli bir disiplin çerçevesi içerisinde yetişmiş, sabırlı ve otoriteye saygılı kuşak X kuşağı olarak adlandırılmaktadır.
X KUŞAĞI;
· Toplumsal sorunlara duyarlıdır.
· İş konusunda deneyimlidir ve çalışmayı seven yapıları vardır.
· Para kazanabilmek için çalışır. Onlar için iş yerindeki huzur, güvensizlik ve iş yükü önemli değilken alacakları para büyük önem arz etmektedir.
· Teknolojiyi eğlence amaçlı değil işlerini halletmek için kullanır. Bilgisayarda işini halleden X kuşağı, işini hallettikten sonra bilgisayarını kapatır ve işi düşene kadar açmaz.
· X kuşağı kendi problemlerini kendi başına çözmekte ustadır. Diğer kuşakların kendi problemlerini çözmelerinde X kuşakları onların en büyük yardımcısıdır.
Y KUŞAĞI;
Y nesli, 1980–2000 arası doğanlardır. Y kuşağı hiyerarşi içerisinde çalışmayı sevmeyen, iş hayatına atılır atılmaz kendi işinin patronu olmayı isteyen ve para harcamak için çalışan kuşaktır.
Teknolojiye bağımlı ve X kuşağıyla da tamamen kopuk olmayan Y kuşağı; X ve Z kuşakları arasında tam bir köprü konumundadır.
Y kuşağının ara bulucu ve iki kuşağa da ılımlı bir yapısı olmakla birlikte Y kuşağı parayı amaç olarak değil araç olarak görmektedir. Y kuşağına göre eğlence ve huzur ön planda ve bunları elde edebilmek için para sadece bir araç konumundadır. Y nesli Z kuşağına göre daha olgun, X kuşağına göre daha heyecanlı bir nesildir.
· Hayata gözlerini çok kanallı televizyonlarla açmış ve internetle büyümüştür.
· Sanal görüşmenin yanında yüz yüze görüşme yapmayı da benimsemiş durumdadır.
· Sabırsız olduğundan çabuk iş değiştirir. Bu nedenle sadakatsizdirler.
· Özgüveni yüksek ve kararlı bir yapıya sahiptir.
· Para için çalışmak yerine yaşamak için çalışır. Onlara göre iş huzurunun yanında para ikinci plandadır.
Bu konuda X kuşağından keskin bir çizgiyle ayrılmaktadırlar.
· Genel olarak sosyal medya, pazarlama, bilişim ve iletişim sektörlerinde çalışmayı tercih etmektedir.
· Kendisini iş yaşamında ispat etmek için yaratıcı işler ortaya koymaya oldukça hevesli durumdadır. Bu da iş yaşamında rekabeti artırmaktadır.
· Eğitime önem verir. Şirket içi eğitimlere katılım oranları oldukça yüksektir.
· Yüksek otorite ve hiyerarşik yapılardan nefret eder. Bu nedenle kendi işlerinin patronu olabilmek için ellerinde proje, yatırımcı yatırımcı dolaşırlar. Girişimci bir ruha sahiptirler.
Z KUŞAĞI;
Gelelim Z kuşağına... Z kuşağı kimi uzmanlara göre milenyum kuşağı olarak adlandırılmaktadır. 2000 yılı yakınlarında doğan bu kuşak artık sokaklarda yakan top oynamaz.
Z kuşağı teknolojinin direkt kucağında doğan, teknolojiyle yaşayan bir kuşaktır. Mahalle arkadaşlığının yok olmak üzere olduğu bu dönemde Z kuşağı internet aracılığı ile sosyalleşmeyi tercih eder. İnternet sitelerinde arkadaş edinen bu kuşak, sanal alemi etkin bir şekilde kullanmaktadır. Teknolojiye en kolay adapte olan kuşaktır.
· Kuşağın dikkat süresi kısa ancak aynı anda birden fazla işi yapabilme yetenekleri yüksektir.
· Günümüzün eğitim sistemi Z kuşağının ilgisini çekmemektedir. Z kuşağı için alternatif eğitim sistemi geliştirilmeli, teknolojik ortamlarda bu kuşağın ilgisi eğitime çekilmelidir.
· X kuşağı ile en çok çatışan kuşak Z kuşağıdır. Y kuşağı arabulucudur.
· Yaşadığı her anı sosyal medyada paylaşmaktan çekinmez.
· Kompleksiz bir kuşaktır. Söylemek istediklerini karşı tarafa direkt söylemeleri, kuşak çatışmalarını artırmaktadır.
· Yabancı dile en çok aşina olan kuşaktır. Yakın zamanda hepsi en az 2 dil bilerek yetişecektir.
· Yaratıcılığı en yüksek olan kuşaktır.
· Çabuk sıkılan, çabuk tüketen ve hızlı yaşayan bir kuşak olduğundan markaların bu kuşağa hitap edebilmesi için sürekli yenilikler yapmaya ihtiyacı vardır.
· Azimli ve hırslı bir yapıya sahip değildir. Bu nedenle uzmanlar gelecekte iş hayatında sık sık kriz dönemleri yaşanacağını belirtmektedir.
· Şirket, takım ve birliktelik gibi kavramlar olmadığından markaların ileride sıkıntı yaşayacağı şimdiden ortadadır.
· Uzmanlara göre zaman ve emek gerektiren meslek dalları zamanla önem kaybedecek ve hatta yok olacaktır.
· Z kuşağı rutin işleri yapmayı sevmeyen, kılık kıyafet açısından rahat ve disiplinden uzak yaşamayı seven bir kuşak olacağından ileride meslek dallarında çok büyük esneklikler olacaktır.