Türkiye, Batı ülkelerinin arasında köprü niteliğinde olması nedeniyle kaçak göçmenler tarafından transit güzergah olarak kullanılıyor. Ancak, sığınmacılar batı sınırına bile yaklaşamadığı için Türkiye’de kalmayı tercih ediyorlar.
İran’a uzun sınırı bulunan Van ise önemli noktalar arasında yer alıyor. Zor ve dağlık alanların hakim olduğu bölgede kaçak göçmenler, İran''ın sınır köylerinden Türkiye''ye giriş yapıyor.
Uzun yıllardır Türkiye''nin doğu sınırındaki yasa dışı geçişlerle ilgili çalışmalar yürüten Van YYÜ Nüfus ve Göç Araştırmaları Merkezi Müdürü Prof. Dr. Orhan Deniz, Taliban''ın ülkeyi tamamen ele almasıyla birlikte göçün, suya atılan taşın yaptığı etki gibi dışarı doğru taşma gibi olduğunu söyledi.
Afganistan''daki insanların çoğunun ülkeyi terk etmeye başladığına dikkat çeken Prof. Dr. Deniz, bu etkinin giderek artma ihtimalinin çok yüksek olduğunu belirterek, şunları kaydetti:
"Afganistan''da Taliban''ın sağladığı af, sahadaki bilgilere göre gerçek anlamda bir af değil. Daha çok Taliban''ın cezaevlerinde tutuklu olan üyelerinin serbest bırakılmasına yönelik bir af olduğunu söyleyebiliriz. Bu da Afganistan''da diğer kesimlerin yeteri kadar salıverilmemesi ve bazı komutanların tutuklanmaya başlanması, Afganistan''da gerilimin giderek artacağı ve ülkeyi terk etme imkanı bulan insanların ülkeyi terk etmesinin kaçınılmaz olduğu bir sürece evriliyor. Bu olayda komşu ülkeler tabi en çok etkilenecek olanlar onlar ki şu anda insanların nereye gitmek istedikleri değil, güvenli olarak nereye kendilerini ülkenin dışına attıkları önemli. İlk etkilenecek ülkelerin başında Pakistan ve İran gözüküyor. Şu anda bu ülkelerde yığılmış olan bir Afgan göçmen kitlesi var. O yüzden oralarda çok fazla tutunmaları görünmüyor."
Afganistan''daki durumun ağırlaştığını, 6,5 milyon Afgan''ın ülkelerinin dışında yaşadığını belirten Prof. Dr. Deniz, "Şu andaki kaos ortamından en fazla etkilenecek ülkeler komşu ülkeler ama kısa vadede bu ülkelere yığılan göçmenlerin oluşturduğu dalgada Türkiye''de büyük ihtimalle etkilenecek. İran''da biriken göçmen kitleleri Afganların yaşam koşullarının giderek ağırlaşmış olması nedeniyle önemli bir kısmının da Türkiye''ye gelme ihtimali var" dedi.
‘ETKİLERİ 10-15 GÜNLÜK SÜREDE HİSSEDİLECEK’
Türkiye sınırlarında önceden tedbir alınması gerektiğini belirten Prof. Dr. Deniz, önceki dönemlere göre ciddi önlemler alınmaya başlandığını, bunun olumlu gelişme olduğunu ancak yetersiz gördüklerini belirterek, şöyle konuştu:
"Şu an alınmış önlemler kısmen sonuç veriyormuş gibi görünüyor, göçmen akışında kısmi bir azalma var ancak Afganistan''daki son ortaya çıkan dalganın etkisini halen Türkiye''de hissetmiyoruz. Bunu 10-15 günlük bir süre içinde hissetmeye başlayacağız. Bu süreç içinde bizim yüksek sesle üst kademedeki yöneticilerimizin Türkiye-İran sınırının göçmen akışına karşı kapatıldığını ve kesinlikle göçmen alınmayacağına dair söylemlerin yüksek sesle dile getirilmesi gerekiyor. Bu Afganistan''dan çıkan göçmenlerin Türkiye''ye veya Türkiye üzerinden Avrupa''ya gitmek isteyenlerin Türkiye hattını kullanmak isteyenlerin bir daha düşünmesine vesile olacak. Bu çağrının olumlu bir etki yaratacağını düşünüyoruz. Biz olaydan ciddi anlamda etkileneceğiz. Duvar inşa edip hendek kazıyoruz. Ciddi anlamda tedbirler alıyoruz. Bugün bunlar kısmen bir etki yaratıyor ama Afganistan''daki büyük göç dalgası İran''a ve oradan da Türkiye''ye doğru yönelirse bu hat üzerindeki duvarın ve hendeğin çok da fazla işe yaramayacağını göreceğiz."
