Karın ağrısı, karında şişkinlik, gaz, dışkılama değişikliği, kabızlık ya da ishal gibi şikayetlerle seyreden spastik kolon, hassas bağırsak sendromu, irritabl bowel syndrome(IBS) ya da halk arasında bilinen adıyla huzursuz bağırsak sendromu, gastroenteroloji kliniklerine başvurma nedenleri arasında ilk sırada yer alıyor. Rahatsızlığın nedeni tam olarak bilinmemekte.
Bağırsaklarda veya başka organlarda herhangi bir organik bozukluk yoktur. Yapılan tetkik ve tahlillerde bir anormallik saptanmaz. Kişilik yapısının, kişinin psikolojik durumunun ve stresinin sorunun ortaya çıkmasında önemli olduğu düşünülmektedir. Araştırmalar, hastaların şikayetlerinin stresli oldukları dönemlerde daha da arttığını göstermektedir. Geçici bir hastalık değildir. Yaşam süresini kısaltmaz.
SENDROMUN BELİRTİLERİ
Bazı hastalarda kabızlık ya da çok sulu ishal görülmektedir. Hastaların bir kısmı ise hem kabız, hem de ishal olabilmektedir. Hastalık tehlikeli değildir ve tehlikeli komplikasyonlara yol açmaz. Öte yandan, insanın yaşam kalitesini oldukça olumsuz etkiler. İş yeri, okul gibi yerler hasta için oldukça rahatsız edicidir. Rahatsızlık, hastayı hayatından bezdirebilir.
NE ZAMAN HEKİME GİDİLMELİ?
Belirtilerin yakın zamanda başlaması, hızla ciddileşmesi veya 45 yaşından sonra başlaması durumunda bir gastroenteroloji uzmanına başvurmakta fayda vardır. Bunlarla birlikte; kilo kaybı, ateş, anemi yani kansızlık, kanlı dışkılama olması ve belirtilerin gece uykudan uyandırması neticesinde de doktora görünmek gerekir. Ailede gastrointestinal kanser, ülseratif kolit, Crohn veya çölyak hastalığı öyküsü bulunuyorsa da doktora başvurmakta geç kalınmamalıdır.
NASIL BESLENMELİ
Bazı besinler bağırsak hareketlerinde değişmelere yol açar. Kahve, çay, gazlı içecekler, alkol, baharatlı yiyecekler, süt gibi besinler bu soruna yol açabilir. Bazı insanların sindirim sistemi bazı yiyeceklere karşı hassastır. Doktora başvuran hastalar şikayetlerinin özellikle bir besini yedikten sonra başladığını belirtebilir. Besinler doğrudan hastalığa neden olmasalar da şikayetlerin artmasına yol açabilirler.
TANI NASIL KONULUYOR?
Hastalığın tanısı, organik bir hastalığın dışlandığı durumlarda şikayetlere dayalı olarak konulmaktadır. Huzursuz bağırsak sendromunda en önemli tanı aracı çok iyi alınmış bir hasta öyküsü ve detaylı fizik muayenedir.
NASIL TEDAVİ EDİLİYOR?
Psikolojik stres altındakiler, orta-ağır şiddette karın ağrısı veya ishali olanlar, kanser korkusu yaşayanlar ve kadınlar huzursuz bağırsak sendromu nedeniyle daha çok doktora başvurmaktadır. Buradan da anlaşılacağı gibi tedavide öncelikli olarak; hastalığının kronik, iyi seyirli olduğu ve kansere neden olmayacağı konusunda hasta bilgilendirilmeli ve kaygıları giderilerek güven telkin edilmelidir. Hastaya bu hastalıkla birlikte yaşamayı öğrenmesi gerektiği söylenmeli ve bu yönde yardımcı olunmalıdır. Huzursuz bağırsak sendromunda tedavinin sadece şikayetlere yönelik olduğu vurgulanmalıdır. Tedavide bu şekilde gerçekçi hedefler konularak, hastanın beklentilerinin belirli düzeyde tutulması sağlanır. Hastaların şikayetlerine yönelik ilaç tedavileri ve stres kontrolü işe yaramaktadır.
