Ekvador'un derecesi oldukça yüksek kişi başına düşen geliri, cari hesap fazlalarını ve dış likiditeyi destekleyen ve makro istikrar risklerini azaltan çok taraflı finansmanı yansıtıyor. Bu faktörler zayıf bir borç ödeme kaydı, devam eden siyasi ve politika belirsizlikleri, hükümet finansman kısıtlamaları ve zayıf ekonomik büyüme beklentileri ile dengeleniyor. Yeni bir IMF programının mali konsolidasyonu sabitlemesini ve kısa vadeli finansman risklerini azaltmasını bekliyoruz, ancak uygulama riskleri yüksek kalmaya devam ediyor ve yaklaşan borç hizmeti ödemelerini karşılamak için muhtemelen ihtiyaç duyulacak olan piyasa erişiminin toparlanma beklentileri belirsizliğini koruyor.
ZORLU SİYASİ GÖRÜNÜM
Merkez sağ Ulusal Demokratik Eylem (ADN) ittifakının Başkanı Daniel Noboa, kötüleşen güvenlik durumuyla başa çıkma yetkisiyle 2023'te seçildi. Güvenlik harcamalarını artırmak ve vergi önlemleri çıkarmak için bir kongre ittifakı kurmayı başardı. Ancak ittifak çöktü ve Şubat 2025 genel seçimlerinden önce ek reformlar pek olası değil. Anketler, yüksek popülaritesi ve net bir muhalefet adayı olmaması göz önüne alındığında Noboa'nın yeniden seçilmek için iyi bir konumda olduğunu gösteriyor.
Ancak, popülaritesinin devam etmesi, devam eden güvenlik ve ciddi elektrik sektörü zorluklarının yönetimine bağlı olabilir. Daha fazla reformun başarılması, ADN'nin oldukça parçalanmış Ulusal Meclis'te daha fazla sandalye kazanma ve ittifaklar oluşturma yeteneğine de bağlı olabilir.
REFORMLAR IMF PROGRAMINA GİDEN YOLU HAZIRLIYOR
IMF, Mayıs ayında Ekvador için dört yıllık 4 milyar ABD doları tutarında Genişletilmiş Fon Tesisi (EFF) programını onayladı. Program iddialı olup, 2028 yılına kadar yakıt sübvansiyonları dahil olmak üzere petrol dışı birincil dengede GSYİH'nin %5,5'i oranında bir iyileşme sağlamayı hedefliyor ve bunun gelir önlemlerinin 3,7 puan ve harcama çabalarının 1,8 puan getirmesi bekleniyor. Resmi hedefler, merkezi hükümete (CG) artı petrol sübvansiyon hesabına (CFDD) dayanmaktadır.
Hükümet, vergi artışlarında GSYİH'nın 1,8pp'si ve yakıt sübvansiyonlarının bir miktar rasyonalizasyonu dahil olmak üzere halihazırda yürürlüğe giren gelir önlemleri sayesinde 2024 mali konsolidasyon hedefini karşılama yolunda. Ancak IMF, 1,2pp'lik gelir artışının geçici olduğunu ve 2028'e kadar kalıcı olanlarla değiştirilmesi gerekeceğini tahmin ediyor ve bu daha zorlayıcı olabilir.
BELİRSİZ KONSOLİDASYON YOLU
CG mali açığının, vergi önlemleriyle desteklenerek ancak daha düşük GSYİH büyümesiyle sınırlanarak, EFF hedefi doğrultusunda 2023'teki %5,3'ten 2024'te GSYİH'nin %3,4'üne düşmesini bekliyoruz. Artan maaşlar ve faiz ödemeleri göz önüne alındığında harcamalar yüksek kalacak ve kamu yatırımının 2H24'te hızlanması muhtemel. Ekvadorluların Ağustos 2023'te bir referandumda kapatmaya oy vermesinin ardından bu yıl üç Amazon petrol sahasının (ITT) kapatılmasından kaynaklanan aşağı yönlü riskler, tahmini olarak GSYİH'nin %0,6'sını temsil ediyor.
2025'te, Noboa yeniden seçilirse ve mali reform gündemini onaylamak için kongrede bir ittifak kurabilirse daha fazla mali konsolidasyon için alan olduğuna inanıyoruz. 2025'ten sonra daha fazla konsolidasyon, hükümetin EFF programı tarafından belirlenen mali hedeflere olan bağlılığına bağlı olacaktır.
FİNANSMAN RİSKLERİ YÜKSEK KALMAYA DEVAM EDİYOR
IMF ve diğer çok taraflı fonların yakın vadede yüksek finansman risklerini azaltmasını bekliyoruz. 2024'te, IMF ve diğer çok taraflı kuruluşlardan gelen 5,2 milyar ABD doları tutarındaki dış finansman ve 6,2 milyar ABD doları tutarındaki iç finansmanla karşılanacak 11,4 milyar ABD doları tutarındaki (GSYİH'nın %9,6'sı) finansman ihtiyacını öngörüyoruz. 2024'ten sonra, daha yüksek finansman ihtiyaçları ve belirsiz kaynaklar göz önüne alındığında riskler artabilir. 2025'te, IMF ve diğer çok taraflı kuruluşlara olan borcun amortismanı artacak ve 2026'da dış tahviller amortisman sağlamaya başlayacak.
EFF, Ekvador'un bu ödemeleri yapmak için Eurobond ihraçlarına geri dönmesini öngörüyor, ancak tahvil getirilerinin hala oldukça sıkıntılı seviyelerde olması nedeniyle beklentiler belirsizliğini koruyor. IMF ile olası bir 1 milyar ABD doları RST'nin ötesinde alternatif finansman kaynakları sınırlı görünüyor.
Düşecek Borç: 2023'teki %52,3 seviyesinden 2024'te konsolide genel hükümet borcunun GSYİH'nin %53,5'ine çıkmasını öngörüyoruz. Bu oran, %73,6 olan 'B'/'C'/'D' akranlarıyla karşılaştırıldığında oldukça olumlu ve 2026'da %52,5'e düşecek.
Zayıf Büyüme: GSYİH büyümesinin 2023'teki %2,4'ten 2024'te %0,2'ye düşmesini bekliyoruz. 2024'ün ilk çeyreğinin başlarında sağlam bir ivme olmasına rağmen (%1,6 yıllık), güvenlik krizi, mali konsolidasyon ve devam eden elektrik kesintilerinin yılın geri kalanında büyümeyi önemli ölçüde olumsuz etkilemesini bekliyoruz. Ancak, IMF ve diğer çok taraflı kuruluşların desteğiyle bazı gecikmelerin kapatılması faaliyetleri canlandırmaya yardımcı olabilir. Aşağı yönlü riskler arasında ITT'nin beklenenden erken kapanması (Fitch'in temel varsayımı bunun 2025'te gerçekleşmesini öngörüyor) ve yetkililerin enerji ve güvenlik krizlerini ele alamaması yer alıyor.
Finansal Sistem İstikrarı: Finansal sistemde temerrütler arttı ve merkez bankasına göre temmuz sonu itibarıyla batık krediler (NPL'ler) %8'e ulaştı. Bu artış, sistemdeki kredi portföyünün üçte birini temsil eden ancak NPL'lerin yaklaşık %40'ını elinde tutan kooperatif sektörü tarafından yönlendirildi. Yetkililer, zaman içinde sistemsel riskleri azaltmak için Finansal İstikrar Komitesi'ni (EFF'nin yapısal bir ölçütü) kurdu.
İyileştirilmiş Dış Likidite Pozisyonu: Daha yüksek petrol fiyatları (üretimdeki düşüşe rağmen) ve petrol dışı ihracatlar ile daha düşük ithalatlar arasında destekleyici petrol gelirleri sayesinde ticaret dengesi güçlendikçe, 2024'te GSYİH'nin %2,0'si (2023'te %1,9) oranında cari hesap fazlası öngörüyoruz. Rezervler, sermaye çıkışları nedeniyle cari hesap fazlasına rağmen 2023'te keskin bir şekilde düştü, ancak 2024'te çok taraflı destek sayesinde tekrar önemli ölçüde güçlendi ve 2023 yıl sonunda 4,4 milyar ABD dolarından 7,2 milyar ABD dolarına yükseldi.
ESG - Yönetim: Ekvador'un hem Politik İstikrar ve Haklar hem de Hukukun Üstünlüğü, Kurumsal ve Düzenleyici Kalite ve Yolsuzluğun Kontrolü için ESG İlgililik Puanı (RS) '5'tir. Bu puanlar, Dünya Bankası Yönetim Göstergelerinin (WBGI) tescilli Egemen Derecelendirme Modelimizde sahip olduğu yüksek ağırlığı yansıtır. Ekvador'un WBGI yüzdelik sıralaması 36,6'dır ve bu yüksek politik belirsizliği, ılımlı söz hakkını ve hesap verebilirliği, zayıf hukukun üstünlüğünü, ılımlı hükümet etkinliğini ve yolsuzluğun zayıf kontrolünü yansıtır.
