ABD''li araştırmacılar, felç ve çeşitli hastalıklar nedeniyle konuşamayan insanların çevresiyle iltişim kurabilmesi için tarihi bir adım attı.
Araştırmayı yöneten ABD’deki California Üniversitesi''nden beyin cerrahı Dr. Edward Chang, “Çoğumuz konuşma yoluyla ne kadar kolay iletişim kurduğumuzu kabul ediyoruz. Bu yeteneğini kaybetmiş hastaların yıkımını hafifletmek için yeni bir alanın en başında olduğumuzu düşünmek heyecan verici” ifadelerini kullandı.
Bununla beraber, günümüzde felç geçirip konuşamayan ya da yazamayan insanların iletişim kurma becerisi bir şekilde gerçekleşiyor. Örneğin, çalışmada mahremiyetini korumak amacıyla ismin açıklamayan adamın, bir beyzbol şapkasına bağlı bir işaretçi kullandığı açıklandı. Bu işaretçi başını ekrandaki kelimelere veya harflere dokunmak için hareket ettirmesine olanak veriyor.
Öte yandan son yıllarda, zihin kontrollü protezlerle yapılan araştırmalarda felçli insanların robotik bir kol kullanarak el sıkışmalarına ya da bir şeyler içmelerine olanak sağladı. Bu çalışmalar, felçli insanların hareket etmeyi hayal etmesinin ardından, beyin sinyallerinin bir bilgisayar aracılığıyla yapay uzuvlar iletilmesinin ardından gerçekleşti.
Chang''ın ekibi, bu çalışmayı bir "konuşma nöroprostezi" geliştirmek amacıyla oluşturdu. Nöroprotez, normalde ses yolunu kontrol eden beyin dalgalarını; dudakların, çenenin, dilin ve gırtlağın her bir ünsüz ve sesli harfini oluşturan küçük kas hareketlerini çözen bir cihaza verilen isim.
CİHAZ BİNDEN FAZLA CÜMLEYİ AYIRT EDEBİLECEK DURUMDA
Cihazı test etmek için 30''lu yaşlarının sonlarında olan bir adam gönüllü oldu. On beş yıl önce, yaygın felce sebep olan ve konuşmasını engelleyen bir beyin sapı felci geçirdi. Araştırmacılar, adamın beyninde konuşmayı kontrol eden alanın yüzeyine elektrotlar yerleştirdi. Ardından, bir bilgisayar, “su” veya “iyi” gibi yaygın kelimeleri söylemeye çalıştığında kalıpları analiz etti ve sonunda binden fazla cümle oluşturabilecek 50 kelimeyi ayırt etmeyi öğrendi.
New England Journal of Medicine''de yayımlanan çalışmanın yazarlarına göre adam, “Bugün nasılsın?”, “Susadın mı?” “gibi günlük sorulara yanıt olarak, “Çok iyiyim” ve Hayır susamadım” şeklinde cevaplar verdi.
OLAĞAN CEVAP VERME SÜRECİNDEN DAHA HIZLI ÇALIŞIYOR
Chang''in laboratuvarında mühendis olan çalışmanın baş yazarı baş yazar David Moses, Adamın düşünmesinin ardından kelimelerin ekrana düşmesinin yalnızca üç ile dört saniye sürdüğünü ifade etti.
Moses, “Bu, bu bir insanın ağzıyla olağan yanıt verme süresinden daha hızlı bir süreç” diye konuştu.
HARVARD ÜNİVERSİTESİ: ÖNCÜ BİR ÇALIŞMA
Harvard Üniversitesi’nin nörologları Leigh Hochberg ve Sydney Cash, çalışmayı öncü bir adım olarak değerlendirdi.
Diğer yandan, Chang ve meslektaşları, konuşmaya yol açan beyin aktivitesinin haritasını çıkarmak için yıllarını harcadı. İlk olarak, araştırmacılar, epilepsi ameliyatı geçiren gönüllülerin beyinlerine geçici olarak elektrotlar yerleştirdi, böylece beyin aktivitelerini konuşulan kelimelerle eşleştirdi.
