Felç ve ölüm herkesin mutfağının içinde! Uzmanlar açıkladı

Felç ve ölüm herkesin mutfağının içinde! Uzmanlar açıkladı

Felç ve ölüme neden olan kimyasallar her mutfağının içinde olan PBDE’ler hakkında bilmeniz gerekenler ortaya çıktı.

Günümüzde, evlerimizdeki pek çok ürünün içerdiği kimyasallar, sağlığımız üzerinde ciddi tehditler oluşturabiliyor. Özellikle mutfakta sıkça karşılaşılan ve genellikle göz ardı edilen tehlikelerden biri de PBDE (Polibromlu difenil eterler) adı verilen kimyasal bileşikler. Elektronik eşyalardan araç parçalarına, tekstil ürünlerinden gıda ambalajlarına kadar birçok üründe bulunan bu maddeler, alev geciktirici özellikleri ile tanınıyor. Ancak son yıllarda yapılan bilimsel araştırmalar, PBDE’lerin sağlık üzerinde ciddi olumsuz etkiler yaratabileceğini gösteriyor.

Felç, kanser, beyin hasarı ve hatta ölüm gibi ciddi sağlık sorunlarına yol açabilen bu kimyasallar, maalesef her mutfakta sıklıkla karşılaşılan maddeler arasında yer alıyor.

yeni-proje-27-xdl7.webp

PBDE NEDİR VE NERELERDE BULUNUR?

PBDE, alev geciktirici özelliklere sahip kimyasal bileşiklerdir ve bu özellikleri nedeniyle elektronik ürünlerde, araç parçalarında, halılarda, mobilyalarda ve tekstil ürünlerinde yaygın olarak kullanılır.

Ayrıca, gıda ambalajlarında, plastiklerde, mutfak gereçlerinde ve bazen de temizlik ürünlerinde bu kimyasalların izlerine rastlanmakta.

PBDE’ler, bu ürünlerin yanıcı olma riskini azaltmak için kullanılsa da sağlık açısından tehlikeli olabilecek birikimlere neden olabilir.

PBDE’LERİN SAĞLIK ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ

PBDE’lerin insan sağlığına olan zararları, bilim insanları tarafından uzun yıllardır araştırılmakta.

Yapılan çalışmalar, bu kimyasalların endokrin sistemi bozabileceğini, bağışıklık sistemini zayıflatabileceğini ve hatta kanser gibi ciddi hastalıkların riskini artırabileceğini göstermekte.

BEYİN VE SİNİR SİSTEMİ ÜZERİNDEKİ ETKİLER

Birçok bilimsel çalışma, PBDE'lerin özellikle çocuklar ve hamile kadınlar için ciddi bir tehdit oluşturduğunu ortaya koydu.

2019 yılında yapılan bir araştırma, PBDE'lere maruz kalan çocukların, öğrenme güçlükleri, dikkat eksikliği ve hiperaktivite gibi nörolojik sorunlar yaşama olasılığının arttığını gösterdi.

Çevre sağlığı uzmanı Dr. Emily Z. Skoog, bu konuda şu açıklamayı yaptı:

"PBDE'lere uzun süreli maruziyet, çocukların beyin gelişimini olumsuz etkileyebilir ve kalıcı nörolojik hasarlara yol açabilir. Aynı zamanda yetişkinlerde de nörolojik bozuklukların ortaya çıkmasına sebep olabilir."

inme-web.png

FELÇ VE DİĞER SAĞLIK SORUNLARI

Araştırmalar, PBDE’lerin kanserin yanı sıra kardiyovasküler hastalıklar, böbrek hasarı ve felç riskini artırabileceğini de ortaya koydu.

2020 yılında yayımlanan bir çalışmaya göre, PBDE’lere maruz kalmak, kan damarlarının iltihaplanmasına yol açarak kalp krizi ve felç gibi durumları tetikleyebilir.

Kardiyolog ve araştırmacı Dr. John D. Williams, "PBDE’ler, damar sağlığını olumsuz etkileyerek ateroskleroz (damar sertliği) gibi ciddi sorunlara yol açabilir. Bu da kalp krizi ve felç riskini artırabilir" şeklinde uyarıda bulundu.

GIDA AMBALAJLARINDA PBDE’LER VE MUTFAKTA TEHDİT

PBDE’lerin mutfakta bulunmasının bir diğer yolu da gıda ambalajları.

Gıda ürünlerinin paketlenmesinde kullanılan bazı plastikler ve kağıtlar, bu kimyasalları içerebilmekte. Özellikle fast food ürünleri, dondurulmuş gıdalar ve hazır yemeklerde bu kimyasalların izlerine rastlandı.

2018 yılında yapılan bir araştırma, fast food ambalajlarının PBDE içerebileceğini ve bu kimyasalların gıda ile temas ettiği takdirde insan vücuduna geçtiğini gösterdi.

Gıda ambalajlarında kullanılan kimyasal bileşiklerin sağlık üzerindeki potansiyel etkileri konusunda daha fazla araştırma yapılması gerektiği vurgulandı.

mutfal.jpg

PBDE MARUZİYETİ VE ÇEVRESEL TEHDİTLER

PBDE'ler sadece insan sağlığını tehdit etmekle kalmaz, aynı zamanda çevreye de zarar verebilir. Bu kimyasallar, su kaynaklarına, toprağa ve hava yoluyla çevreye yayılarak ekosistem üzerinde de olumsuz etkileroluşturdu.

2017 yılında yapılan bir çalışmaya göre, PBDE'lerin çevreye salınması, yaban hayatı üzerinde kalıcı etkiler bırakabilir, özellikle deniz yaşamı ve kuşlar için tehdit oluşturabilir.

PBDE’LERDEN KORUNMA YÖNTEMLERİ

Uzmanlar, PBDE’lere maruz kalmamak için şu önerilerde bulundu:

1. Ev Ürünlerini Seçerken Dikkat Edin: Mutfakta kullanılan plastik ürünlerden, kaplardan ve saklama gereçlerinden PBDE içermeyenleri tercih edin. Gıda ambalajlarında ise mümkünse organik ve doğal seçenekleri tercih edin.

2. Elektronik Ürünlerde Güvenli Seçimler Yapın: Eski elektronik ürünler, yüksek miktarda PBDE içerebilir. Bu ürünleri kullanırken dikkatli olun ve eski cihazları atarken çevreye zarar vermemek için geri dönüşüm merkezlerine teslim edin.

3. Temizliğe Özen Gösterin: Evdeki tozu ve kirleri düzenli olarak temizleyin. PBDE'lerin evdeki tozlara karışması, bu kimyasallara maruz kalma riskini artırabilir.

4. Doğal Ürünler Kullanın: Özellikle mutfakta kullanılan temizlik malzemelerinde doğal ve kimyasal içeriklerden kaçınan ürünleri tercih edin.

PBDE’ler, mutfaklarda, evlerde ve çevremizde yaygın olarak bulunan ancak sağlığımıza ciddi zararlar verebilen kimyasal bileşikler. Bu kimyasallara maruz kalmanın sağlık üzerindeki olumsuz etkilerini azaltmak için bilinçli tüketim alışkanlıkları geliştirmek ve güvenli ürünler tercih etmek önemli.

Uzmanlar, bireylerin bu kimyasallardan korunarak daha sağlıklı bir yaşam sürdürebileceğini vurguladı.