Sosyal medya devi Facebook, haber kaynağı ve trendler uygulaması nedeniyle zor zamanlar geçirmeye devam ediyor.
2016 yılında "Trendler" özelliği yüzünden kullanıcıların tepkisini çeken ve algoritmadaki sorun nedeniyle çalışanlarını işten çıkaran Facebook bu kez de ABD Başkanlık Seçimi'ni manipüle etmekle suçlanıyor.
Donald Trump'ın anketlerin aksine sürpriz bir şekilde ABD başkanı seçilmesinin ardından Facebook'un Trump'ı seçimde ön plana çıkardığı iddiaları da artmaya başladı.
Başkanlık seçimi öncesi siteye giriş yapan ABD'lilerin son 48 saatte karşılaştığı başlıklara bakınca da bu iddia kuvvetleniyor. 9 Kasım öncesi siteye giriş yapan bir kullanıcı şu başlıklarla karşılaşmıştı:
-"Clinton'dan Trump seçilirse iç savaş çağrısı"
-"Papa dünyayı şok etti, Trump'ı Başkanlık için destekledi"
-"Barack Obama Kenya'da doğduğunu kabul etti"
-"Hillary Clinton'ın yolsuzluk belgelerini soruşturan FBI ajanı öldü"
Bu haberlerin ortak noktası, sahte ve Başkan adayı Donald Trump'ın elini güçlendiren nitelikte olmasıydı.
Facebook'un da bu tarz haberleri "Haber kaynağı"nda göstermesi, hatta en çok okunan ve paylaşılan haberlerin gösterildiği "Trendler" bölümünde yer vermesi "Facebook Trump'ı destekliyor" iddialarını da beraberinde getirdi.
Sosyal medya hızlı bir kaynağı olarak değerlendirilse de bu hız krizlerin ve manipülasyonların da aynı hızla yayılmasını da sağlıyor. Clinton-Trump çekişmesi yaşanırken Facebook'ta Clinton aleyhine haberlerin hızla türemesinin Trump'a ne kadar avantaj sağladığı tam olarak bilinmese de her 100 ABD'liden 44'ünün haberleri Facebook'tan takip etmesi şüpheleri artırıyor.
"SAHTE HABERLER BÜYÜK TRAFİK KAYNAĞI"
Konuyla ilgili bir değerlendirme yapan New York Üniversitesi'nde görevli Asistan Profesör Finn Burton, Facebook'un doğru ya da yanlış her şeyi sıralayarak sorun yarattığını öne sürdü.
Büyük haber kaynaklarının sitenin viral trafiğinde önemli bir yeri olduğu belirten Burton, aynı şekilde yapay ve sahte haberlerin de yine trafiğin büyük bir kısmını oluşturduğunu, Facebook'un bu haberleri birbirinden ayırmayarak kullanıcıyı zora soktuğunu söyledi.
Facebook kullanıcılarının yüzde 66'sı haberleri yine Facebook'tan alıyor.
SEÇİM SONUÇLARINI ETKİLEDİ Mİ?
2016 yılının Mayıs ayında yapılan araştırmada ABD'lilerin yüzde 62'sinin (Nüfusun yüzde 42'si) haberleri sosyal medyadan aldığı görülmüştü.
Yine Facebook kullanıcılarının 3'te ikisinin haberleri yine platform üzerinden takip ettiği anlaşılmıştı.
Başka bir çalışmada ise sosyal medya görülen karşıt görüşlerin sadece 100 kişiden 20'sinin fikrinde değişikliğe yol açtığı kanıtlanmıştı.
Bu bilgiler ışığında Facebook'un seçim öncesi "Trump'ı desteklediği" iddiası da önemini artırıyor.
Facebook her ne kadar trendlerin beğeniler ve okunma frekansına göre şekillendiğini söylese de uzmanlar bu konuya şüpheyle yaklaşıyor.
Yine sitede yer alan bilgi kirliliği ve sahte haber kaynakları, kullanıcıları kandırmaya müsait bir ortam hazırlıyor ve Facebook bu durumu düzeltmek için bir mesafe kaydetmiş değil.
HABER DEVİ OLMAK İÇİN KOLLARI SIVAMIŞTI
Bir sosyal medya platformu olarak yola çıkan Facebook, son dönemde kullanıcılarının siteden çıkmadan haberleri ve gündemi de takip ettiği bir platform olmak için kolları sıvamıştı.
"Instant Articles" ismi verilen ve kullanıcıların siteden çıkmadan haberleri hızlı bir şekilde okumasını sağlayan özellik yine bu amaçla kullanıma sunulmuştu.
Ancak trendleri belirleyen algoritmalar, Başkanlık Seçimi'nden önce de tepki çekmişti. Facebook özellikle ABD'deki siyahilerin yaşadığı toplumsal olayları sansürlemekle suçlanmıştı. Sosyal medya devi, tepkilerin üzerine bu yılın başında algoritma ekibini işten çıkartmak zorunda kalmıştı
