Doç. Dr. Sedat Gündoğdu, 1 ton plastiğin yanması ile 1 ton karbondioksit gazının atmosfere yayıldığını vurgulayarak "Böylelikle çok miktarda zehirli kimyasal, besin zincirinden içme suyuna kadar dahil oluyor" dedi.
HER 2-3 GÜNDE 1 YANGIN ÇIKIYOR, ÖNEMLİ ARTIŞ VAR
2019 yılından sonra bu tip yangınlarda önemli bir artış olduğunu belirten Doç. Dr. Gündoğdu, “2019 yılında Türkiye’de 33 plastik ve geri dönüşüm fabrikası ile bağlı depo yangınlarının olduğunu rapor ettik. 2020 yılına gelindiğinde sayının 65’e çıktığını gördük. 2021 yılında sayı birden 121’e çıktı. Hatta 2022’nin başında bile Ocak ayının birinci 10 gününde 3 tane yangın çıktı. Bu bölümdeki fabrikalarda her 2-3 güne bir yangın çıkıyor. Plastik yanıcı bir unsur ve bilhassa depolama şartlarında birinci derecede yangın riski taşıyor. İhtimamlı toplanmadığı, başka farklı depolanmadığı surece yanma riski var. Münasebetiyle tedbirlerin de buna nazaran alınması gerekiyor” dedi.
BU İŞLETMELERİN SORUŞTURULMASI GEREK
Bu fabrikaların kimilerinde ithal edilen atıkların da yakılmış olma ihtimali olduğunu söz eden Doç. Dr. Gündoğdu, “Yangınlar, çoğunlukla kimsenin olmadığı vakitlerde, gece saatlerinde çıkıyor. Ayrıyeten depo kısmında olması dikkat çekiyor. Nedeni bilinmiyor. Nedeni bilinenler ortasında ‘elektrik kontağı’ gösteriliyor. Bu da tipik ‘kazara’ çıkan yangına en kıymetli münasebetlerden oluyor. Geri dönüşüm kesiminin bu duruma tedbir alıp, almadığı konusunda da rastgele bir işarete rastlamadık. Geçtiğimiz yıl yayınlanan bir yönetmelik değişikliği ile yangınların, kasıtlı çıktığı tespit edilirse o işletmenin lisansının iptal edileceği belirtildi. Bu işletmelerin önemli manada soruşturulması gerekiyor” diye konuştu.
BESİN ZİNCİRİ İLE İNSANLARA TAŞINIYO
Tüm bunların ekosistemin yanı sıra insan sıhhati açısından da büyük riskler taşıdığının altını çizen Gündoğdu, şöyle devam etti:
“Çünkü bu dumanların içerisinde plastiğin 1 tonunun yanması ile birlikte 1 ton karbondioksit gazı çıkıyor. Bu karbondioksit salımı da iklim krizinin en büyük nedenlerindendir. Bunların yanmasıyla birlikte dioksin, furan, kalıcı organik kirleticiler, alev geciktiriciler, ağır metaller atmosfere yayılıyor. Böylece çok ölçüde zehirli kimyasal, besin zincirinden içme suyuna kadar dahil oluyor. Bunlar sonsuza kadar toprakta kalabiliyor ve besin zinciri ile insanlara taşınıyor. Yer altı sularına, içme sularına karışabiliyor. Bilhassa etrafta ziraî arazi varsa, yetiştirilen ziraî eserlere ve hayvanlara önemli manada sirayet ediyor. Ayrıyeten bölgede yaşayan çocuklar ve yetişkinler de önemli manada bu yangınlar sonucu ortaya çıkan zehirli kimyasalların riski altındadır.
