Eyvah 14 kırıldı!
Enflasyonu %54 seviyesinde tutmak için KKM, YUVAM ve şirket dövizleri ile kura basmak bir ekonomik model olamaz. Bu durumu sonsuza kadar devam ettiremezsiniz. Yukarıda saydığım kaynaklardan yaklaşık 22 milyar dolar toparlayıp sonra usul usul 14''te kur savunması yapmak geçmişten ders alınmadığını gösterir. Albayrak döneminde de 6,80 savunması yapılmıştı ama ne oldu? Kur koptu 8,50 oldu. Uzun bir süre bu seviyede giden dolar/TL Naci Bey''in görevden alınması ile çift hanelere yolculuk başlatmıştı.
Şimdi 14 seviyesi üzerinde kalıcı olmaya çalışan bir kurla karşı karşıyayız. Bunun tek nedeni Rusya-Ukrayna savaşı değil. Ana sebep AKP''nin 20 yıldır değiştirmek yerine, durduğu zaman milletin kaynakları ile fonlayarak ayakta tuttuğu, an itibari ile yaşayan bir ölü olan ''Zombi Ekonomi Modeli''dir.
Sistem zombidir çünkü dış girdi ile çalışma vardır, bu bağ kur arttıkça pahalı ürünler üretir ve bunların piyasada satılma şansı kalmaz. Sonrasında ekonomi durmaya başlar, yani satış aktiviteleri azalır, adeta kalp durur ama KGF gibi kan nakilleri ile ölmekte olan firmalar hayatta tutulur. Aslında sistemin öldüğünü kabul edip, sıfırdan düzenlemeye AKP''nin cesareti yoktur. Çünkü firmaların yeniden verimli, yüksek teknoloji üreten duruma gelmesine kadar, iflaslar ve işsizlikler sandıkta büyük bedeller ödetir.
Ama AKP için malum sondan kaçış yok. 20 yıl boyunca betonla, dış girdi ile çalışan ekonomi artık durdu. Ne firma para kazanıyor, ne emekçiler... Hareketlendirmek için verecek para, kaynak da tükendi. Gerçeklerle yüzleşmekten başka çıkış yok. Reformları yapmadan bu işler düzelmeyecek!
Teknik olarak 14 seviyesinin kırılması 18''e uzanan bir kapı açıyor. Kur çıkışını yukarıda da izah ettiğimiz gibi sistemin yanlışlığına bağladık. İşte bu yanlış sistemi dış ticaret rakamlarında çok net görüyoruz.
Ocak ayında ne olmuştu? Sattıklarımızla aldıklarımız arasındaki fark, geçen yılın Ocak ayına göre %240 artarak 10,4 milyar dolar olmuştu. Şubat ayında ise açık miktarı geçen yıla göre %141 artarak 8,1 milyar dolar oldu.
Ocak-Şubat olarak baktığımızda ise açık 18,3 milyar dolara ulaştı.
Ekonomi yüksek teknoloji içeren mal üretimi yapıp satamadığı için döviz kazanamıyor. Rezervler dolmuyor. Üstüne bir de üretmek için dışarıdan girdi aldıkça elimizdeki döviz de dışa kaçıyor. O zaman kur nasıl olduğu yerde kalacak? Açık verdikçe dolar ve Euro yukarı doğru gidecek.
Türkiye''de döviz krizlerinin ana sebebi cari açıktır. Ve şimdi bu açık tekrar artmaya başladı diyoruz. Geçen yıl kur 18 oldu diye ihracat fazlası vermek geçici bir durumdu. Katma değeri yüksek üretim yapmadan bu işin devam edemeyeceğini belki onlarca kez yazdığımı, söylediğimi hatırlıyorum. O zaman eldeki 22 milyar dolarla karşımızda aylık 8-9 milyar dolarlık açık veren bir ekonomi varken, kur ne kadar tutulur? Ben size söyleyeyim en fazla üç ay... Yazın turizm gelirleri de savaş nedeni ile azalacaksa, işin sonu sizce de krize doğru uzanmıyor mu?
