Emeklilikte yaşa takılanların (EYT) en çok merak ettiği konuların başında kıdem tazminatı geliyor. İki milyon emekli, Cumhurbaşkanı Erdoğan''ın dün akşamki kabine toplantısı sonrası yaptığı açıklamaların ardından kıdem tazminatıyla ilgili araştırmalarını hızlandırdı.
Emekli olmaya hak kazanmış ancak bir yandan da çalışmaya devam edecek olan kişilerin kıdem tazminatı için dikkat etmesi gereken birçok önemli nokta var.
Sosyal Güvenlik Uzmanı Dr. Okan Güray Bülbül ile Hukukçu Pamir Başer, EYT’li işçinin kıdem tazminatına yönelik bilinmeyen detayları anlattı.
KIDEM TAZMİNATI TABAN VE TAVAN ÜCRET 2023 İÇİN DEĞİŞTİ
Hazine ve Maliye Bakanı Nebati''nin imzasıyla yayımlanan genelgeye göre Ocak-Temmuz 2023 döneminde kıdem tazminatı tavanı 17 bin 904 lira 62 kuruş oldu. Buna göre 10 yıl çalışmış biri işten çıkarılırsa alacağı kıdem tazminatı 179 bin 40 lira olacak. Kıdem tazminatının yıllık taban tutarı ise 10.008 TL’ye yükseldi.
İKİNCİ KIDEM HESAPLAMASI
Gerçek Gündem’in Ekonomim''den aktardığı habere göre, işçinin ikinci dönem sonunda kıdem tazminatı alıp alamayacağı konusunda iki uzman isim şu değerlendirmeyi yaptı:
“İşçinin işe başlatıldıktan sonra kıdem tazminatına hak kazandıran bir nedenle iş sözleşmesinin sona ermesi halinde tekrar kıdem tazminatı hakkı doğuyor. Fakat bu neden emeklilik olamayacak ancak kıdem tazminatına hak kazandıran diğer fesih nedenleri varsa kıdem tazminatı hakkı doğacaktır.
Yargıtay bugüne kadar verdiği kararlarda aynı kıdem süresi için birden fazla kıdem tazminatı ödenemeyeceği hükmünden hareketle önceki dönem için kıdem tazminatı ödenmişse, ilgili dönemi dikkate almamaktadır. Bu nedenle emeklilik nedeniyle iş sözleşmesini fesheden, kıdem tazminatını alan işçinin tekrar işe başlaması ve bu dönemin de kıdem tazminatına hak kazandıracak bir nedenle sona ermesi halinde sadece son dönemin kıdem süresi dikkate alınacaktır."
GEÇMİŞTE ŞEKLEN FESİH UYGULAYAN İŞVEREN İKİNCİ KEZ KIDEM ÖDEDİ
Yargıtay’ın kıdem tazminatı ödendiği halde önceki dönemi dikkate aldığı tek durumun işverenin şeklen bir fesih uygulayıp, kıdem tazminatı ödemesi ve işçiyi aralıksız çalıştırmaya devam ettirmesi olduğunu söyleyen uzmanlar, “Yargıtay bu durumda tüm süre üzerinden kıdem tazminatı hesaplanması, önceki ödenen bedellerin yasal faiz ile birlikte bu tazminattan düşürülmesi gerektiğini belirtmektedir.
Bu kararın sonuçlarından kaçınmak isteyen, önceki dönemin kıdeminin sıfırlanmasını amaçlayan kimi işverenlerse, uyguladıkları fesihlerle tekrar işe başlatma arasına makul bir süre koymayı tercih etmektedir. Aynı durumun EYT kapsamında işten ayrılanlar için de söz konusu olup olmadığı tartışılmaktadır. EYT nedeniyle işten ayrılmada, Yargıtay’ın yaptırıma bağladığı durumun aksine işçinin iş sözleşmesini feshetmesi söz konusu olup, işveren fesih uygulamamaktadır." diyor.
EYT GERÇEK BİR FESİH SEBEBİ
Öte yandan işverenlerin görünürdeki fesihlerinden farklı olarak EYT’li işçiye emeklilikte uygulanan fesihin kıdem tazminatı hakkı doğuran gerçek bir fesih olduğunu söyleyen iki uzman isim de, "Bu nedenle Yargıtay’ın yerleşik hale gelmiş aynı kıdem süresi için birden fazla kıdem tazminatı ödenemeyeceği hükmünden hareketle verdiği kararları sürdürmesi halinde, EYT nedeniyle ayrılan ve kıdem tazminatı ödenen işçinin, derhal işe başlatılması halinde de önceki dönemin sıfırlanacağını kabul edeceği düşünülmektedir." şeklinde değerlendirmede bulunuyor.
TAZMİNAT ALMADAN TEKRAR İŞE BAŞLAYANLARIN TAZMİNATI NE OLACAK?
Eğer işçi kıdem tazminatı ödenmeme şartı ile tekrar işe başlatılmış ve ikinci dönemin sona erme nedeni de kıdem tazminatına hak kazandıracak bir durumsa, ilk dönem de dahil bütün kıdem süresi dikkate alınarak, ikinci dönemin sonundaki ücret üzerinden kıdem tazminatı ödenmesi gerekiyor.
İşçi kıdem tazminatı ödenmeme şartı ile tekrar işe başlatılmış ve ikinci dönemi sona erdiren durum kıdem tazminatına hak kazandırmayacak bir durumsa, EYT nedeniyle işten ayrılma tarihindeki kıdem tazminatının, mevduata uygulanan en yüksek faiz oranı üzerinden hesaplanacak faizi ile birlikte ödenmesi gerekiyor.
