Ocak 2024'te James Webb Uzay Teleskobu (JWST) tarafından ilk kez gözlemlenen JADES-GS-z14-0, alışılmadık derecede büyük ve parlak bir galaksi olarak dikkat çekti.
Kızılötesi ışıkta gerçekleştirilen bu gözlem, evrenin erken dönemine, "Kozmik Şafak" olarak adlandırılan ve ilk galaksilerin ortaya çıktığı döneme ışık tuttu.
Şili’deki Atacama Büyük Milimetre/milimetre-altı Dizisi (ALMA) gözlemevi ile yapılan ek gözlemler ise galakside oksijen ve ağır metal elementlerinin varlığını doğruladı.
UZMAN GÖRÜŞLERİ: GALAKSİLERİN BEKLENENDEN HIZLI OLUŞUMU
Hollanda Leiden Üniversitesi’nden doktora adayı ve The Astrophysical Journal’daki çalışmanın başyazarı Sander Schouws, bu keşfin önemini şu sözlerle vurguladı:
"Bu, yalnızca bir bebek beklerken bir ergen bulmaya benziyor. Bu galaksi, yalnızca hızlı bir şekilde oluşmamış, aynı zamanda hızla olgunlaşmış. Bu da galaksilerin evrenin ilk günlerinde beklenenden çok daha hızlı geliştiğine dair önemli bir kanıt sunuyor."
Gizemli serbest gezegen! Gök biliminde yeni bir dönem
Londra Imperial College Astrofizik Bölümü’nden Dr. Rachel Cartwright ise şu değerlendirmede bulundu:
"Oksijen ve ağır metallerin varlığı, yıldızların hızla oluştuğu ve kısa sürede süpernova patlamalarıyla bu elementlerin yayıldığını gösteriyor. Bu da galaksinin dinamik bir evrim süreci geçirdiğine işaret ediyor."
EN UZAK VE PARLAK GALAKSİLERDEN BİRİ
JADES-GS-z14-0 galaksisi, yalnızca uzaklığıyla değil, aynı zamanda beklenmedik parlaklığıyla da bilim insanlarını şaşırttı.
James Webb’in 700 uzak galaksiyi incelediği sırada bu galaksinin, en uzak olmasına rağmen, en parlak üçüncü galaksi olduğu tespit edildi.
Schouws’a göre, bu erken galaksiler oldukça kompakt, gaz bakımından zengin ve düzensiz yapılarıyla dikkat çekti.
Uzaylılar burada mı yaşıyor? Yeni bir gezegen keşfedildi
Yıldız oluşumlarının küçük bir hacimde hızla gerçekleştiği koşullar, o dönemki galaksilerin bugünkülerden ne kadar farklı olduğunu gözler önüne serdi.
KEŞFİN BİLİMSEL ÖNEMİ VE YAYINLANAN ÇALIŞMALAR
Keşfi doğrulayan bulgular, The Astrophysical Journal ve Astronomy & Astrophysics dergilerinde Perşembe günü yayımlandı.
Gözlemler, galaksi evrimi ve elementlerin erken evrendeki oluşumu konusunda bilim insanlarına yeni bir bakış açısı sundu. Bu keşif, evrenin ilk günlerindeki fiziksel ve kimyasal koşulları anlamada büyük bir adım olarak değerlendirildi.
EVRENİN SIRLARINA DAHA YAKIN
Bilim insanları, bu keşfin, evrenin doğuşuna dair anlayışımızı genişlettiğini ve galaksi oluşum süreçlerinin düşündüğümüzden çok daha karmaşık olduğunu ortaya koyduğunu belirttti.
JADES-GS-z14-0 gibi galaksilerin detaylı incelenmesi, kozmosun geçmişine ışık tutmaya devam edecek.
