Kırmızı ette tam bir skandal yaşanıyor. Türkiye, bir yandan canlı hayvan ve et ithal ediyor, diğer yandan devletin kurumu olan Et ve Süt Kurumu depolarındaki 50 bin tondan fazla kırmızı eti ihraç etmek için çırpınıyor.
Et ve Süt Kurumu depolarındaki 50 bin tondan fazla kırmızı eti ihraç kaydı ile satmak üzere ikinci kez ihale açtı. Son başvuru tarihi 9 Ekim 2019 olarak belirlenen ihale ile, 46 bin 343 ton karkas ve lop etin ihraç kaydıyla satışı öngörülüyor.Et ve Süt Kurumu daha önce 38 bin 663 ton etin ihraç kaydıyla satılması için ihale açmış ancak ihaleye katılan olmamıştı.
DEPOLAR DOLDU, BESİCİ HAYVANINI KESTİREMİYOR
Tarım Dünyası’ndan Ali Ekber Yıldırım’ın haberine göre, kırmızı et sektörü deyim yerindeyse Et ve Süt Kurumu’nun depolarındaki 50 bin ton kırmızı ete kilitlendi. İhtiyaç fazlası ithal edilen ve stokta bekleyen etler ihraç edilemediği için depolarda yer yok. Et ve Süt Kurumu, çok sınırlı sayıda hayvan kesimi yapıyor.
Zaten azalan et tüketimi Kurban Bayramı sonrası iyice düştü. Bu nedenle özel sektörün de alımları azaldı. Besiciler yüksek maliyetlerle besledikleri hayvanlarını kestiremiyor. Besi süresini tamamladığı halde kesilemeyen onbinlerce hayvanı var. Besiciler bu hayvanları beslemeye devam ediyor ve maliyetleri daha da çok artıyor. Hayvanını Et ve Süt Kurumu’na kestirenler ise parasını alamıyor.
Bazı besiciler:” Hayvanları artık besleyecek gücümüz de kalmadı. Alıp kessinler para da istemiyoruz.Çünkü besledikçe zararımız büyüyor. Elimizdekilerden kurtulsak bir daha hayvan almayacağız.” görüşünü dile getiriyor.
STOKTAKİ 50 BİN TON ET PİYASAYI KİLİTLEDİ
Devam eden ithalatla depolar etle dolunca piyasa kilitlendi. Piyasanın açılabilmesi için Et ve Süt Kurumu’nun depolarındaki etleri ihraç etmesi ve hayvan kesimi yapması gerekiyor. Et ve Süt Kurumu depodaki etleri iç piyasaya verse zaten çok zor durumda olan ve hayvanını kestirmekte zorlanan besici piyasaya et gireceği için daha da zorlanacak. Besiciye daha fazla zarar vermemesi için ihraç edilmesi gerekiyor.
Et ve Süt Kurumu bu nedenle mali sorunlarını aşmak, hayvanlarını kestirdiği üreticiye hayvan bedelini ödemek için depolarındaki 50 bin tonu aşan karkas ve lop eti ihraç etmeye çalışıyor. Daha önce 5 Ağustos 2019’da 38 bin 663 ton etin ihraç kaydıyla satılması için ihale açtı. Fakat o ihaleye katılan olmadı. Bu arada depodaki et miktarı arttı. Bir bölümünün ise son kullanım tarihi geldi. Et ve Süt Kurumu şimdi ikinci bir ihale ile Ağustosta satamadığı etleri 9 Ekim’de yapılacak ikinci ihalede bu kez 46 bin 343 ton kırmızı eti yine ihraç kaydıyla satmaya çalışacak.
BESİCİYE PARA ÖDENEMİYOR
İhtiyaç olmadığı halde yapılan canlı hayvan ve et ithalatı nedeniyle Et ve Süt Kurumu’nun depoları karkas ve lop etle doldu. Stoklarında 50 bin tondan fazla kırmızı et olan Kurum,bu etleri satamadığı için yerli üreticiden hayvan alımını büyük oranda azalttı. Kesilen hayvanların ise uzun süredir parası ödenmiyor. Bir çok besici Temmuz ayından bu yana Et ve Süt Kurumu’na kestirdikleri hayvanın parasını alamadığını söylüyor.
Besicilerin Et ve Süt Kurumu’ndan alacaklarının 250 milyon liraya ulaştığı tahmin ediliyor. Besiciler kuruma ait kombinalara gittiğinde Ankara’dan para gelmediği ifade ediliyor. Et ve Süt Kurumu’nun da bir kaç aydan bu yana Milli Savunma Bakanlığına verdiği etlerin bedelini alamadığı iddia ediliyor. Bu da kurumu mali açıdan olumsuz etkiliyor.
İTHALATTA REKOR KIRILDI
Depolarındaki eti ihraç etmeye çalışan Et ve Süt Kurumu’nun “2018 Sektör Değerlendirme Raporu”na göre, kırmızı et ithalatı 2018’de miktar bazında yüzde 233,değer bakımında yüzde 106 oranında arttı. 2017 yılında 18 bin 857 ton olan kırmızı et ithalatı için 85 milyon 190 bin dolar ödendi. 2018 yılında ise toplamda 55 bin 752 ton kırmızı et için Türkiye, dışarıya 260 milyon 107 bin dolar ödeme yaptı.
Ayrıca, 2018 yılında, toplamda 1 milyon 460 bin 563 büyükbaş ve 426 bin 507 küçükbaş olmak üzere 1 milyon 886 bin 70 baş canlı hayvan ithalatı yapıldı. Bu ithalat için ödenen toplam döviz 1 milyar 754 milyon 531 bin 892 dolar. Sadece et ve canlı hayvan ithalatına 2018’de ödenen döviz 2 milyar doların üzerinde.
İTHALAT KESİNTİSİZ SÜRÜYOR
Et ve Süt Kurumu, depolarındaki 50 bin tonu aşan kırmızı eti ihraç etmeye çalışırken bir yandan da ithalat devam ediyor. 2019’un ilk 6 aylık döneminde, 285 bin 224 baş besilik ve 6 bin 863 baş kasaplık canlı hayvan ithalatı yapıldı. Her ay ortalama 50 bin baş besilik hayvan ithalatı yapılıyor.
İHRAÇ EDİLMEK İSTENEN ETLER
Yapılan ihale duyurusuna göre, Et ve Süt Kurumu tarafından üretilen Dondurulmuş Karkas Sığır Eti, Sığır Biftek-Rosto, Sığır Pirzola, Sığır Kontrfile, Sığır Kıymalık Lop Et, Sığır Lop Et, Sığır Kıyma ve dönemler halinde üretilecek olan Sığır Konserve ihraç edilmek şartıyla teklif toplama usulü ile satışa sunulacak.
İHALE İLE SATILACAK DONDURULMUŞ SIĞIR ETİ MİKTARI(TON)
Karkas 19.718
Kıymalık lop et 8.195
Kemiksiz lop et 6.130
Biftek 900
Pirzola 1.250
Kontrfile 900
Sığır kıyma 9.250
TOPLAM 46.343
