15 Mart 2011’de başlayan Suriye iç savaşından en fazla etkilenen bölge ülkelerinin başında gelen Türkiye, bu çok boyutlu sorunun siyasal, toplumsal ve ekonomik etkilerini sıcak biçimde yaşamaya devam ediyor.
İçişleri Bakanlığı’na bağlı Göç İdaresi’nin verilerine göre, iç savaştan kaçarak Türkiye’ye sığınan Suriyeli sayısı 2019 Ağustos ayı itibarıyla 3 milyon 649 bin 750. Ağustos ayında yaşanan İdlib krizi ile birlikte İstanbul başta olmak üzere yüzde 98.24’ü şehirlere dağılmış olan Suriyeli varlığına bir o kadarının daha eklenme tehlikesi tartışmaları yeniden alevlendirdi.
Her konuda olduğu gibi Suriyeli göçmenler konusunda da Türk kamuoyunda homojen bir yaklaşım yok. Halkın bir kesimi onları “misafir”olarak görüp ülkelerine dönene kadar ‘anlayışlı’ davranılması gerektiğini savunurken, bir diğer kesimi, büyük bir çoğunluğu belirli bir işte çalışmayan Suriyeliler’in (Çalışma iznine sahip Suriyeli sayısı 31 Mart 2019 tarihi itibarıyla sadece 31 bin) asayiş ve güvenlik sorunu yarattıklarını düşünüyor.
ERDOĞAN’IN “ÜMMET” SİYASETİ ÇÖKÜYOR MU?
Euronews'te yer alan habere göre, bütün bu tartışma ve eleştirilerin muhatabı olan AKP’de ise sorunu yönetmede tek yetkili kişi Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan. Avrupa Birliği ile yardım fonları konusunda sık sık meydan okuma içeren polemiklere giren Erdoğan, AKP tabanını “ümmet” ve “ensar” gibi ideolojik ve dini söylemlerle konsolide etmeye çalışıyor. İslam tarihinde Ensar, Mekke’den Medine’ye göç eden Hazreti Muhamed ve yakınlarına kucak açmış Medinelilere verilen isim. Erdoğan’a göre Suriyeliler Esad’ın zulmünden kaçtı ve Türkiye’deki din kardeşleri (Ensar) onlara kucak açtı.
Suriyeli sorunu tartışmalarında Erdoğan’ın kullanmayı sevdiği kavramlardan birisi de ümmet. AKP ve Erdoğan’a göre dünyadaki Müslüman ümmetin bir parçası olan Suriyelilere el uzatmak bir din kardeşliği görevi. Suriye’de bir iç savaş yaşandığı, ‘savaşan tüm tarafların Müslüman olduğu, dolayısıyla neden sadece Suriye yönetimi karşıtlarının ümmetin bir parçası olarak görüldüğü’ sorusu ise AKP çevrelerinde cevap bulamıyor.
Peki Erdoğan’ın Ensar- Ümmet söylemi, tabanın Suriyeliler konusunda kemikleştirilmesine faydalı oldu mu? Bu sorunun cevabını İstanbul seçiminin sonuçlarında arayanlar var. Parti içinde eleştiriler yüksek sesle dile getirilmese de seçim öncesi yapılan anketlerde, AKP de dahil tüm parti tabanlarında Suriyeliler konusunda yüzde 80’lere varan rahatsızlık tespit edilmiş ve bu araştırmalar Erdoğan’a da sunulmuştu. Erdoğan’ın AKP tabanında böyle bir rahatsızlık yokmuş gibi davranması, kimilerine göre “Suriyeli sorununa çözüm bulacağız” diyen İmamoğlu’na zaferi getirdi.
Ülke siyasetinin ana gündem maddelerinden biri haline gelen Suriyeli mülteci sorunu, kamuoyu, siyasi partiler ve devlet kurumları için yeni sıcak gelişmelere gebe.
