Bakanlık, belediye ve kamu kurumlarında resmi araçlara harcanan paraları, Cumhurbaşkanı'nın yeni jetini, belediye başkanının lüks makam aracını, ejder meyveli kokteylleri, Saray'ın aylık harcamalarını konuşurken ekonomide öyle gelişmeler yaşandı ki bir anda gündemimiz yine değişti.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Varlık Fonu'nun başına kendisini ve damadını atadı... "Neler oluyor" demeden Merkez Bankası'nın faiz kararı öncesi Erdoğan'ın sert çıkışı geldi... Sonrasında ise Merkez Bankası'nın faizi yüzde 7 artırdığı açıklandı.
Baş döndürücü gelişmeler...
Ancak bu akışta, gözden kaçan ciddi siyasi hesaplar yapılıyor.
Özellikle Erdoğan'ın Merkez Bankası'nı hedef alması son derece stratejik bir hamle...
Daha önce MB'ye yönelik en ufak bir eleştiri bile piyasalarda ve yabancı yatırımcıda huzursuzluğa neden oluyordu. Hükümete yakın yazarlar, Erdoğan'ın eleştirilerini kapalı kapılar ardında yapması gerektiğini söylemişlerdi.
Hatta hükümetten de MB'nin bağımsız yapısı ve karar alma mekanizmasına ilişkin Erdoğan'ı tekzip edercesine açıklamalar gelmişti.
Tüm bunlara rağmen Erdoğan, daha önce hiç olmadığı bir tonda MB'yi hedef aldı.
Faiz oranlarını eleştiren Erdoğan, "Faiz sebeptir, enflasyon neticedir. 'Enflasyon sebeptir, faiz neticedir' diyorsan bu işi bilmiyorsun arkadaş. Faizin oranını sen tespit edersin, enflasyon o akışta kendiliğinden oluşur. Ben bugüne kadar Merkez Bankası'nın açıklamış olduğu enflasyon oranlarını tutturduğunu görmedim" ifadelerini kullandı.
Bu açıklamalardan saniyeler sonra dolarda yükseliş, MB'nin faiz artırımı sonrasında da düşüş görüldü.
Yerel seçim hazırlığı
Türkiye her ne kadar duygusal davranışlarla oy veren bir seçmen profiline sahip olsa da ekonomik değişkenlikler oy oranına çok yakından tesir ediyor. 2002 seçimlerinde birçok partinin baraj altında kalmasının tek sebebi ekonomiydi. Seçmen son derece pragmatik davranmıştı.
2002 sonrası seçimlerde ise Erdoğan'ın ustası olduğu belagat sanatı ve teşkilatlanma gücüyle seçmen davranışlarında "duygular" ön plana çıkmaya başladı. Ekonomi de hiç fena gitmiyordu.
Sosyolojik anlamda "dindar-laik" olarak kutuplaştırılan ortam sayesinde de önemli avantajlar da elde edildi.
2019 yerel seçimlerine sayılı bir zaman kaldı. Giderek bozulan ekonomik göstergeler AK Parti'yi zor durumda bırakıyor. Yılların AK Partilileri bile sert eleştirilere başladılar.
Örneğin geçtiğimiz hafta Hürriyet Gazetesi'nde çıkan bir köşe yazısında, hükümete yakın iş adamlarının tepkili olduğu, söyledikleri hiçbir çözüm önerisinin parti nezdinde ciddiye alınmadığı ve böyle giderse finansal açıdan daha da zor günlerin yakın olduğu yorumu yapıldı.
Bu ısmarlama bir yazıydı. Hükümete Demirören Grubu'nun dolaylı bir mesajıydı.
Kendi iş adamlarının bile eleştirmeye başladığı bu tabloda AK Parti'nin yerel seçimlerde başarılı olması için yeni hamleler ve açılımlar yapması gerekiyor.
Para piyasaları, döviz kuru ve enflasyonda kısa vadede herhangi bir iyileşme olamayacağı net bir şekilde görülüyor. Hatta uzun vadede tablonun daha da kötüleşmesi bekleniyor.
Bu şartlarda "hiçbir şey yapmadan" yerel seçimlere gitmek bir çılgınlık olduğuna göre, "sorumluluğu ve suçu başkalarına atma" yöntemi devreye girecek.
Bu süreçte de "iyi" ve "kötü"lerin olması gerekiyor.
Ve dün Erdoğan'ın MB eleştirisiyle "yerel seçim çalışmaları" resmen başladı.
Muhalefet ekonomide neler olduğunu çözene kadar Erdoğan, ekonomideki sorumluları bulmuş durumda.
Şimdilik "kötü"ler ABD ve MB
Döviz kurundaki artışın "kötü"sü olarak ABD ilan edilmişti. Burada bir sorun yok, yerel seçimlere kadar bu konu işlenmeye devam edecek gibi gözüküyor. Ancak son günlerde ABD eleştirileri biraz azalmaya başladı.
AK Parti, canlı yayınlanan Tahran Zirvesi'nde ortaya çıkan tablodan son derece rahatsız oldu. Erdoğan'ın "ateşkes" çağrısına siyasi nezaketi aşan bir beden diliyle yanıt veren Putin, AK Parti'yi güvensiz bir ortama itti.
Bir yanda S-400 alınmasına rağmen tam anlamıyla güvenilmeyen bir Rusya, öte yanda ise uzun yıllar hükümete tam destek vermiş olan ama son dönemde sadece bölgede kendi çıkarını gözeten bir ABD gerçeği var.
İşte bu yüzden dövizdeki ABD eleştirileri bir süre ertelenebilir.
Dolayısıyla yerel seçimlere gidilirken "güçlü düşman"lar oluşturulmaya devam edecek.
MB'nin eleştirilmesiyle başlayan bu süreç, seçmen nezdinde tam olarak karşılık bulmayabilir. Bu yüzden "Uluslararası para baronları, manipülatörler, Batılı zenginler, Türkiye'yi ele geçirmek isteyen dış güçler" tanımlarını daha çok duyacağız.
Öte yandan Erdoğan, MB'ye yönelik en ufak bir sözün dahi piyasaları olumsuz etkileyeceğini çok iyi bildiği halde, böyle bir söyleme başvuruyorsa durumlar gerçekten kötü demektir.
Hem yerel seçimler hem sorumluluğun parti üzerinden gitmesi için ilerleyen günlerde kritik görevden almalara ve mali soruşturmalara da tanıklık edebiliriz.
