21 Haziran tarihinde gerçekleşen yaz gündönümünde Yengeç Dönencesi güneş ışınları dik açı ile alır. Dünyanın şekli, hareketleri ve eğik yapısı sonucu oluşan bu döngü sonucunda gece gündüz sürelerinde değişiklikler yaşanır. Yani bu tarih itibari ile örneğin kuzey yarım kürede en uzun gündüz yaşanırken güney yarım kürede de en uzun gece yaşanır. Bugünden sonra da kuzey yarım kürede gündüzler kısalmaya, güney yarım kürede de geceler kısalmaya başlar.
21 HAZİRAN EN UZUN GÜN DE NELER OLUR?
En uzun gün sadece Kuzey yarımküreyi değil, aynı zamanda güney yarımküreyi de etkilemektedir. Bu tarihte Güney Yarımkürede kış başlamaktadır. Güney yarımküre de en uzun gece en kısa gündüz yaşanmaktadır. Ayrıca aydınlanma çemberi Güney Kutup Dairesi''ni teğet geçerkeni güneş ışınlarını yıl içerisinde alabileceği en dar açı ile almaktadır. Bu tarihten sonra Oğlak Dönencesi''nin güneyinde en uzun gölge yaşanmaktadır ve gölge boyları kısalır. Sadece kış ve yaz olarak kabul edilmez bu tarih bazı ülkelerde yazın ya da kışın ortası olarak da kabul edilmektedir. Aynı zamanda kutup dairesinde 24 saat gündüz yaşanırken, Güney''de ise 24 saat gece yaşanmaktadır. Yaz Gündönümü''nde saat 12 olduğunda güneş dik bir açıyla gelir ve yengeç dönencesinde gölge boyu sıfır olur. 21 Haziran''da en uzun gece Sinop''ta yaşanırken, 21 Aralık''ta Hatay''da en uzun gündüz yaşanır.
DİĞER GÜNDÖNÜMLERİ (EKİNOKS TARİHLERİ)
21 Mart: Gece ve gündüz eşit olur, bizim bulunduğumuz kuzey yarım kürede ilkbahar başlar.
21 Haziran: En uzun gündüz, en kısa gece. Yaz mevsimi başlar (Kuzey yarım kürede)
23 Eylül: Gece ve gündüz eşit olur. Yaz biter, sonbahar başlar. (Kuzey yarım kürede)
21 Aralık: En uzun gece, en kısa gündüz. Kış mevsiminin başlangıcı. (Kuzey yarım kürede)
EKİNOKS NEDİR?
Ekinoks kelimesinin kökeni Latince aequinoctium (aequi- “eşit” ve -noct “gece”) kelimesine dayanır ve ekinoks dünya genelinde gece ve gündüz sürelerinin eşit olduğu gün olarak bilinir. Ekinoks aydınlanma çemberinin kutuplardan geçtiği anda gerçekleşen bir olaydır. Güneş bu anda Kuzey Yarımküre’yi ve Güney Yarımküre’yi eşit miktarda aydınlatır.
AYDINLANMA ÇEMBERİ NEDİR?
Aydınlanma çemberi, Güneş’in Dünya’yı aydınlattığı bölge ile karanlıkta kalan bölge arasındaki hatta verilen isimdir. Aşağıdaki videoda yıl boyunca Dünya’nın Güneş etrafındaki hareketi sırasında aydınlık çemberinin hareketindeki değişim görülüyor.
DÖNENCE NEDİR?
Güneş ışınlarının yılda iki kez yeryuvarına dik açı ile geldiği, sıcak kuşağın kuzey ve güney sınırlarını oluşturan ve eşleğin 23 derece 27 dakika kuzey ve güneyinden geçen çemberlerin her biri.
