Kredi Garanti Fonu (KGF) kredileriyle işletmelerin kolayca borçlandığı ve görece düşük faizlerin etkin olduğu 2017 yılında ciro büyüten sanayi sektörü, eriyen özkaynaklarla kasaları boşaltmaya başladı. İşletmelerin mali borçları yüzde 50.9 oranında artarak kırmızı alarm vermeye başladı. İstanbul Sanayi Odası tarafından açıklanan Türkiye'nin İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu Araştırması'nın ortaya koyduğu tablo yüksek faiz ortamı ile birlikte işletmelerin borç çevirmede sıkıntı yaşayabileceği sinyalini verdi. İkinci büyük 500 sanayi devinin 2016 yılında 82.2 milyar TL olan üretimden satışları, 2017 yılında yüzde 30.9 artarak 107.6 milyar TL'ye yükseldi. 2017 yılında üretimden satışlara göre ilk sırayı 309.4 milyon TL ile Oğuz Gıda aldı. İkincilik ise 309.2 milyon TL üretimden satışlarıyla Zeki Mensucat'ın oldu. Üçüncü sırada ise 308.3 milyon TL ile Marmara Zeytin yer aldı.
ÖZKAYNAKLAR DİBİ GÖRDÜ
Çarkların ihracattaki yüzde 16.9'luk büyüme ve şirketlerin faaliyet alanlarında elde ettiği üretim, kâr ve satış başarısıyla birlikte hızlandığı 2017 yılında, 500 şirketin reel büyümesi yüzde 17'ye ulaşarak 2011'den sonra son 14 yılın zirvesine ikinci kez ulaştı. Ancak ilk İSO 500 büyük şirkette olduğu gibi ikinci 500 şirkette de artan borç yükü ile eriyen özkaynaklar, faiz oranlarının yükseldiği 2018 ve sonrası için şirketlerin ödemelerinde ve yeni kaynak arayışında sorun yaşayacağına işaret ediyor. Araştırmaya göre, borçlanma ile özkaynakların dağılımını yansıtan oranlara bakıldığında İSO İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu'nun kaynak yapısında toplam borçların payı 2013-2016 döneminde yüzde 61.2 ile yüzde 60.5 arasında istikrar gösterdikten sonra 2017 yılında yüzde 66.2'ye yükselerek zirveye ulaştı. Şirketlerin özkaynak payı ise yüzde 33.8 ile son 10 yılın en düşük seviyesine geriledi.
BORÇ YÜKÜ YÜZDE 50.9 ARTTI
Ayrıca kredi kullanımındaki artışlarla birlikte borç yükü ise şirketler açısından taşınması zor bir kambura dönüşmüş durumda. Özellikle, başta banka kredisi olmak üzere şirketlerin finansal borçlarını ifade eden mali borçlardaki artışın toplam borçlardaki artışa göre daha hızlı seyretmesi dikkat çekti. 2016'da 36.1 milyar TL olan toplam mali borçlar 2017'de yüzde 50.9 oranında artarak 54.5 milyar TL'ye ulaştı. Böylece mali borçların toplam borçlar içindeki payı 2016 yılında yüzde 58.1 iken, 2017'de yüzde 58.9'a ulaştı. Öte yandan kurlardaki artış her ne kadar ihracat gelirlerinde bir yükselme yaratsa da şirketlerin yükselen maliyetleri ve döviz borçları nedeniyle kâr rakamlarını olumsuz yönde etkiledi. 2016 yılında 500 şirketin 5.8 milyar TL'yi aşan kambiyo zararları 2017 yılına gelindiğinde ise 8.4 milyar TL'yi aşmış durumda.
