Emeklilik için gerekli prim gün sayısı ve yaşı dolduramayıp da emekli olamayanların en çok merak ettiği konuların başında kıdem tazminatı geliyor. Hürriyet Gazetesi'nden Noyan Doğan, çalışan emeklilerin kıdem tazminatı alabileceğini yazdı. İşte emeklileri bekleyen şartlar...
Daha açık bir anlatımla, belirli çalışma yılını doldurup da yaştan dolayı emekli olamayanlar kıdem tazminatını almanın peşinde. Özellikle prim gün sayısını dolduran ve emeklilik için yaşı bekleyenler çalıştıkları işyerinden kıdem tazminatını almak istiyor. Haklılık payı var, çünkü kendi istekleri ile işten ayrılsalar tazminat hakkından olacaklar ya da tazminat alabilmek için işverenin işten çıkarmasını bekleyecekler.
Peki, çalışma yılını doldurup emekli olamayanlar, işverenden kıdem tazminatı alabilir mi? Alabilir.
Nasıl alabileceklerini anlatayım ama önce kısaca kıdem tazminatına nasıl hak kazanılır; ona değineyim.
Çalışanın kıdem tazminatı alabilmesi için işyerinde en az bir yıl çalışmış olması, erkeklerin askerlik, kadınların ise evlilik nedeniyle işten ayrılması gerekiyor. Bir de çalışan, emekli olduğunda tazminata hak kazanıyor.
BU ŞARTLARI YERİNE GETİRMELİSİNİZ
Evlilik, askerlik, emeklilik şartlarının dışında yaştan dolayı emekli olamayanlar da tazminat alabiliyor. Bunun da şartları var. Madde madde anlatayım.
- İlk kez sigortalı olduğu tarih 8 Eylül 1999’dan önce olanlar 15 çalışma yılını doldurup, 3 bin 600 prim gün sayısını tamamladıklarından kendi istekleri ile kıdem tazminatını alıp işten ayrılabilirler.
- İlk sigortalı olduğu tarih 8 Eylül 1999 ile 30 Nisan 2008 arasında olanlar; ya 25 yıl çalışıp 4 bin 500 prim günü doldurduklarında kıdem tazminatı alabilirler ya da çalışma yılına bakılmaksınız 7 bin prim günü doldurduklarında kıdem tazminatı alıp işten ayrılabilirler.
- İlk sigortalı olduğu tarih 30 Nisan 2008 ile 31 Aralık 2008 arasında olanlar 4 bin 600 prim günü doldurduklarında kendi istekleri ile işten ayrılıp tazminata hak kazanıyorlar.
2016 GİRİŞLİLER TAZMİNAT ALABİLİR
İlk sigortalı olduğu tarih 1 Ocak 2009 ile 31 Aralık 2015 arasında olanlar da her yıl için 100 prim gün eklenmek kaydıyla 4600 ile 5300 arasında prim günü doldurduklarında kıdem tazminatını alıp işten ayrılabiliyorlar. Örneğin, ilk sigortalı olduğu tarih 1 Ocak 2011-31 Aralık 2011 arasında olanlar 4900 gün ile tazminat alabilirler. Ya da ilk sigortalı olduğu tarih 1 Ocak 2014-31 Aralık 2014 tarihi arasında olanlar 5200 prim günü tamamladıklarında işyerinden kıdem tazminatı alabilirler.
İlk sigortalı olduğu tarih 1 Ocak 2016 sonrası olanlar ise 5400 prim günü doldurduklarında kendi istekleri ile ayrılıp, tazminata hak kazanıyorlar.
SGK’DAN KIDEM TAZMİNATI YAZISI ALACAKSINIZ
Hazır yeri gelmişken, kıdem tazminatı ile ilgili merak edilen birkaç hususa da değineyim. Farklı işyerlerinde, farklı sürelerde çalışılsa dahi yukarıda saydığım prim gün ve çalışma şartlarını yerine getirmiş olmak, kıdem tazminatı almak için yeterli. Tazminat, son işyerinizde ne kadar süreyle çalışıyorsanız o süre üzerinden hesaplanır. Örneğin, son işyerinde beş yıldır çalışıyorsunuz, 7000 prim günü doldurdunuz; işyerinden beş yıllık kıdem tazminatınızı alıp ayrılabilirsiniz.
Yukarıda saydığım şartları yerine getirenlerin işyerinden kıdem tazminatı alabilmeleri için SGK’dan ‘kıdem tazminatı esas yazısı’ almaları gerekiyor. SGK’dan alınan bu yazı, işverene verilecek, işveren de çalışanın kıdem tazminatını ödeyecek. Bu yazının alınabilmesi için çalışanın son statüsünün 4/A’lı, yani işçi statüsünde olması yeterli.
Ayrıca kıdem tazminatına esas yazının verilebilmesi için sigortalının müracaat tarihinde işten ayrılma koşulu da aranmıyor.
