Emekli zammı ne kadar olacak? İşte yeni asgari ücret endeksli ''En düşük emekli maaşı'' formülü ve kalem kalem zam oranı hesapları...
Sabah''tan Mete Dirici''nin haberine göre; Yaklaşık 14 milyon emekli için Ocak zammı yıl başında enflasyon rakamları ile belli olacak. Emekli zammı Temmuz döneminde yüzde 42,35 oranında gerçekleşti. En düşük emekli maaşı ise 3.500 TL oldu. Emekli maaşları ne kadar artacak? En düşük emekli maaşı kaç TL olacak? İşte gündeme gelen ''Ücret-Oran'' formülü...
OCAK ZAMMI ENFLASYONUN ÜZERİNDE OLACAK
Hem asgari ücret, hem de emekli ve memur zammı Ocak ayında sosyal refah düzenlemeleri ile birlikte enflasyonun üzerine çıkacak. Atılacak olan adımların etkileri yıl boyunca devam edecek.
MAAŞ ZAMMINA İLAVE ARTIŞLAR YAPILACAK
Emekli ve memur Ocak zammı ile maaşlar artacakken, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile Hazine ve Maliye Bakanlığı milyonları doğrudan veya dolaylı yoldan etkileyecek ve maaş zamlarını enflasyonun üzerine taşıyacak ek zamları da içeren sosyal refah düzenlemeleri üzerinde koordineli olarak çalışmalar gerçekleştiriyor.
EMEKLİ TEMMUZ ZAMMI YÜZDE 42,35 OLDU
Haziran ayı enflasyon rakamları sonrası 2022 yılının ilk 6 ayı için enflasyon rakamı yüzde 42,35 oldu. Bununla beraber emekli zammı da netleşti. SSK ve Bağ-Kur emekli maaşları Temmuz zammı yüzde 42,35 oranında arttı.
EN DÜŞÜK EMEKLİ MAAŞI İÇİN KÜMÜLATİF ARTIŞ YÜZDE 133 OLDU
Ocak 2022 döneminde sosyal refah düzenlemesi ile en düşük SSK ve Bağ-Kur emekli maaşı yüzde 66 yani 1.000 TL artışla 1.500''den 2.500 TL''ye yükseldi. Temmuz döneminde de benzer bir durum söz konusu olarak en düşük emekli maaşı 1.000 TL artışla 3.500 TL''ye çıkarıldı. Böylece en düşük emekli maaşı için toplam zam oranı yüzde 133 olarak enflasyonun çok üzerinde gerçekleşti.
Bununla beraber dul veya yetim aylığı alanlar, bu uygulamadan hisseleri oranında yararlandı. Alt sınır aylık hesaplaması nedeniyle vefat eden sigortalının hesaplanan aylığı en düşük 3.500 TL belirlendi. Buna göre örneğin;
Yüzde 75 hak sahibi dul eş, 3.500 TL''nin yüzde 75''i kadar hak sahibi olarak 2.625 TL maaş aldı.
Yüzde 50 hak sahibi dul eş, 3.500 TL''nin yüzde 50''i kadar hak sahibi olarak 1.750 TL maaş aldı.
Yüzde 25 hak sahibi yetim çocuk, 3.500 TL''nin yüzde 25''i kadar hak sahibi olarak 875 TL maaş aldı.
EMEKLİ ZAMMI NASIL HESAPLANIYOR?
Emeklilerin, Ocak ve Temmuz ayında yapılan maaş artışları bir önceki 6 aylık enflasyon oranı kadar oluyor. Yani SSK ve Bağ-Kur emeklileri Ocak 2023''te Aralık 2022 ile Haziran 2022 arasında oluşan 6 aylık enflasyon kadar artış alacaklar.
3 AYLIK ENFLASYON ORANI YÜZDE 7,05
TÜİK Eylül 2022 enflasyon rakamlarını açıkladı. Buna göre enflasyon yıllık %83,45, aylık %3,08 oldu. Emekli zam oranı için belirleyici olacak TÜFE endeksi de 1.046,89 olarak kayıtlara geçti. Bu değişim 3 aylık enflasyon oranının yüzde 7,05 olarak gerçekleşmesini sağladı. Bu rakam SSK ve Bağ-Kur emekli zammı için 3 aylık rakamlar kesinleşleşti.
3 KASIM PERŞEMBE GÜNÜ 4 AYLIK ENFLASYON RAKAMLARI BELLİ OLACAK
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 3 Kasım Perşembe günü Ekim enflasyon oranını açıklayacak. TÜİK''in enflasyon rakamlarını duyurmasıyla, emekli ve memur maaşları için aylık zam oranı kesinleşecek.
Emekli maaşları, Ocak ayında bir geçmiş dönemdeki Temmuz-Aralık dönemindeki 6 aylık enflasyon oranı kadar, Temmuz ayında ise Ocak-Haziran dönemindeki 6 aylık enflasyon rakamları kadar zam alarak artıyor.
Ekim, Kasım ve Aralık enflasyon rakamlarının duyurulmasıyla beraber 6 aylık zam oranı SSK ve Bağ-Kur''lular için kesinleşmiş olacak.
Öte yandan 6 aylık rakamlara ışık tutacak veriler gelmeye devam ediyor.
YIL SONU ENFLASYON BEKLENTİLERİ VE TAHMİNLERİ BELLİ OLDU
AA Finans''ın 15 ekonomistin katılımıyla sonuçlanan yıl sonu enflasyon beklenti anketi sonuçlarına göre; 2022 yılı enflasyon beklentisi yüzde 73,88 oldu.
Merkez Bankası Ekim ayı Piyasa Katılımcıları Anketi''ne göre bu rakam yüzde 67,78, Resmi Gazete''de yayımlanan Orta Vadeli Program (OVP) tahminine göre ise yüzde 65 oldu. Bu 3 beklentinin ortalaması ise yüzde 68,95 oldu. Yani bu rakam 2022 yılının tamamı için enflasyon tahmini oldu.
SSK VE BAĞ-KUR EMEKLİ ZAMMI BEKLENTİSİ YÜZDE 18,68
Bu yıl sonu beklentisine göre hesap yaparsak, TÜFE endeksi 2022 yılı sonunda 1.160,60 seviyesine yükselecek. 6 aylık enflasyon ise yüzde 18,68 olacak. Bu rakam SSK ve Bağ-Kur emekli zammı beklentisi olarak gerçekleşti.
EN DÜŞÜK EMEKLİ MAAŞI NE KADAR OLACAK?
Asgari ücret, ülkemizde çalışanlara uygulanan yasal olarak taban aylığı belirleyen en düşük ücret seviyesi. En düşük emekli maaşı da aslında bir taban aylık.
ASGARİ ÜCRET ENDEKSLİ ''EN DÜŞÜK EMEKLİ MAAŞI'' FORMÜLÜ
En düşük emekli maaşı için asgari ücrete endeksli yeni bir formül gündeme geldi. Buna göre bu formül kabul görürse, en düşük emekli maaşı asgari ücretin belli bir oranı kadar olacak ve her yıl buna göre belirlenecek. Bu sistemle sadeleşme ve öngörülebirlik artacak.
Rakamlarla örnek vererek açıklayacak olursak:
4 MADDEDE YENİ HESAP
1. Geçtiğimiz yıl net asgari ücret 2.825,90 TL iken en düşük emekli maaşı 1.500 TL seviyesindeydi. Bu rakam dönemin asgari ücretinin yüzde 53''ü kadardı.
2. 2022 Ocak zammı döneminde asgari ücret 4.253,40 TL olarak belirlenirken, en düşük emekli maaşı devrim gibi bir kararla yüzde 66 artışla 2.500 TL''ye çıktı. Bu rakam asgari ücretin yaklaşık yüzde 59''una tekabül ediyordu.
3. Temmuz zammı ile birlikte asgari ücret 5.500,35 TL''ye yükselirken, alınan kararla en düşük emekli maaşı 3.500 TL''ye yükseldi. Yani asgari ücretin yaklaşık yüzde 64''ü kadar bir rakam belirlenerek. Asgari ücret-En düşük emekli maaşı hesabı oransal olarak emekli lehine iyileştirildi.
4. Asgari Ücret Tespit Komisyonu 2023 Ocak ayında uygulanacak asgari ücreti belirleyecek. Bununla beraber eğer asgari ücret endeksli formül kabul görürse en düşük emekli maaşı yüzde asgari ücretin yüzde 60''ı ila 70''i arasında değişen bir oranla her yıl belli olacak.
Buradaki oran sabit olarak belirlenebileceği gibi esnek olarak da kullanılmasının kolaylığı ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı''nın kontrolünde olacak.
İŞTE ÖRNEK EMEKLİ MAAŞI HESABI
Daha açıklayıcı olmak adına düz rakamlarla örneklendirecek olursak;
Asgari ücretin yüzde 50 artışla 5.500 TL''den 8.250 TL''ye çıkarılacağını varsayalım. Buna göre;
Asgari ücret endeksli yüzde 60 formülüne göre; en düşük emekli maaşı 4.950 TL,
Asgari ücret endeksli yüzde 70 formülüne göre; en düşük emekli maaşı 5.775 TL olarak belirlenecek.
Böylece en düşük emekli maaşı için de yeni karar almak gerekmeyecek. Sade bir sistemle kolay ayarlanabilir ve anlaşılabilir olacak.
