EMEKLİLER, ENGELLİLER, GAZİLER İLE ŞEHİTLERİN DUL VE YETİMLERİ ÖDEDİKLERİ VERGİLERİ GERİ ALABİLİRLER
2018 yılından başlayarak 4 yıl boyunca uygulanacak emlak vergisine esas arsa birim metrekare bedelleri, takdir komisyonlarınca tespit edildi. Her zaman olduğu gibi, belediyeler, mükellefler, gazete, radyo ve televizyonlarda tartışmalar oldu. Bazı belediyeler astronomik değerler tespit etti. Bu değerler kamuoyunda rahatsızlık yarattı.
Bu harele gürele devam ederken, hükümet hazırladığı torba kanun tasarısına bir madde koydu. Değerler hiçbir yerde bir önceki dönemin yüzde 50'sini geçemeyecek. Böylece dava aşamasında olan, haksız ve astronomik artışlarla ilgili davalar da sona ermiş olacak.
Biz gelelim indirimli, hatta sıfır (0) oranlı bina vergisine.
SIFIR ORANLI BİNA VERGİSİ KİMLERİ KAPSIYOR?
Emlak Vergisi Kanunu'nun 8.maddesine göre; "Bakanlar Kurulu, kendisine bakmakla mükellef kimsesi olup on sekiz yaşını doldurmamış olanlar hariç olmak üzere;
- Hiçbir geliri olmadığını belgeleyenlerin,
- Gelirleri münhasıran kanunla kurulan sosyal güvenlik kurumlarından aldıkları aylıktan ibaret bulunanların,
- Gazilerin, şehitlerin dul ve yetimlerinin,
- Engellilerin,
- Türkiye sınırları içinde brüt 200 m2 'yi geçmeyen tek meskeni olanların (intifa hakkına sahip olunması hali dahil),
Meskenlerine ait vergi oranlarını sıfıra kadar indirmeye yetkilidir.
Kanunun bu hükmü, yukarıda belirtilenlerin tek meskene hisse ile sahip olmaları halinde hisselerine ait kısım hakkında da uygulanmaktadır.
Ancak, muayyen zamanlarda dinlenme amacıyla kullanılan meskenler hakkında sıfır (0) oran uygulanmamaktadır.
Bu hükümden yararlanacakların geliri olmadığını belgelemenin usul ve esaslarını belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkilidir." Şeklindedir.
ENGELLİLER, GAZİLER İLE ŞEHİTLERİN DUL VE YETİMLERİ İÇİN GELİR KOŞULU YOK
Engelliler, gaziler ile şehitlerin dul ve yetimlerinin vergi indiriminden yararlanabilmesi için; herhangi bir faaliyet veya gelir şartı aranmayacak. Türkiye sınırları içinde brüt 200 m2'yi geçmeyen tek meskene sahip özürlü kişilerde gelir şartı aranmadığından sahip olunan tek meskenini kiraya vererek yakınlarının yanında oturan özürlü kişilerin kirada bulunan meskeni için indirimli bina vergisi uygulamasından yararlanması mümkün bulunmaktadır. (GİB, Denizli Vergi Dairesi Başkanlığı'nın 06.12.2012 tarih ve B.07.1.GİB.4.20.15.01-175[8-2012/485]-517sayılı özelgesi).
EMEKLİ MAAŞI BAŞKA GELİRİ OLMAYAN TEK KONUTUNU KİRAYA VERİP KİRADA OTURURSA SIFIR ORANDAN YARARLANIR
Emekli maaşı dışında başka bir geliri olmayan emekliler bir meskeni olması koşulu ile meskenini kiraya verip, kendisi de kirada oturması halinde, sıfır oranlı emlak vergisi avantajından yararlanacaktır. Konutta bizzat oturma şartı da yoktur. Tek konutu olup, diğer koşulları yerinde olan emeklilerin kirada oturmaları halinde de bu uygulamadan yararlanacaklardır. Eşinden dolayı ölüm aylığı bağlanan mükellef de indirimli (sıfır) oranlı bina vergisi uygulamasından yararlanacaktır.
Ancak, Emeklinin kendi evini kiraya verip eşine, oğluna ya da kızına ait evde oturması durumunda; indirimli emlak vergisi imkanından yararlanılamayacaktır.
Emekli olduktan sonra, başka bir işte çalışıp gelir elde edenlerin de bu uygulamadan yararlanması söz konusu olmayacaktır.
Yurtdışında çalışıp emekli olanların da bu uygulamadan yararlanması mümkün değildir. Çünkü, Türkiye'de kurulu sosyal güvenlik kurumlarından aylık alma koşulu bulunmamaktadır.
DAİMİ OLARAK KULLANILAN YAZLIK VE DAĞ EVLERİ DE SIFIR ORANDAN YARARLANIR
Yazlık, dağ evi, yayla evi vb. evler ise bu uygulamadan yararlanamaz. Ancak mükellef, yılın tamamında oturuyor ve diğer koşulları da mevcutsa, indirimli emlak vergisi vergi oranından faydalanması mümkündür. Maliye Bakanlığı; '' Sosyal güvenlik kurumlarından emekli aylığı alanların brüt 200 m²'yi geçmeyen ve daimi olarak kullanılan tek meskenleri için (muayyen zamanlarda dinlenme amacıyla kullanılan yazlık, dağ evi v.b hariç) indirimli bina vergisi (sıfır) uygulamasından yararlanabilmeleri mümkün olup mükellefin gelir getirmeyen işyeri, arsa ve arazileri bu uygulamadan yararlanmalarına engel teşkil etmez.'' Şeklinde özelge tayin etmiştir. (GİB, Muğla Vergi Dairesi Başkanlığı'nın 17.02.2016 tarih ve 96620903-175(815/3)-5 sayılı özelgesi).
Kat irtifaklı arsa tapusu olup, yapı kullanma belgesi (iskan belgesi) olmayan konut sahipleri de, sıfır oranlı emlak vergisi uygulamasından yararlanmalarına engel bir durum yoktur.
HİÇ BİR GELİRİ OLMAYANLARIN EŞ VE ÇOCUKLARININ GELİRİ OLMASI SIFIR ORANA ENGEL DEĞİLDİR
Maliye Bakanlığı; "Hiçbir Geliri Olmayanların Tek Meskenlerine Ait Taahhüt Belgesi"ni doldurarak ilgili belediyeye veren mükelleflerin eş ve çocuklarının gelir veya meskene sahip olması durumu indirimli vergi uygulamasına engel teşkil etmeyeceğinden, mükellef ve eşinin diğer şartları taşımaları halinde indirimli bina vergisi uygulamasından yararlanması mümkün bulunmaktadır.'' Şeklinde özelge tayin etmiştir. (GİB, Kocaeli Vergi Dairesi Başkanlığı'nın 12.04.2011 tarih ve B.07.1.GİB.4.41.15.01- EVK- 2010-5-30 sayılı özelgesi).
SIFIR ORANA TABİ OLDUĞUNU SONRADAN ÖĞRENEN ÖDEDİĞİ VERGİYİ GERİ ALABİLECEK Mİ?
Hiçbir geliri olmayanlar, engelliler, sosyal güvenlik kurumlarında alınan emekli maaşından başka geliri olmayanlar, gaziler ile şehitlerin dul ve yetimleri bina vergisine sıfır oranda tabi olacakları için vergi vermeyecekler. Ancak, Kanunda belirtilen koşulları taşımalarına rağmen yanlışlıkla bu vergileri ödeyenler ne yapacak. Bu durumda olanlar Vergi Usul Kanununun 5 yıllık zamanaşımı süresi ve düzeltme hükümlerine vergilerini geri alabilecekler.
Nitekim, Maliye Bakanlığı; ''Gelirleri münhasıran kanunla kurulan sosyal güvenlik kurumlarından aldıkları aylıktan ibaret bulunan emeklilerin indirimli bina vergisi oranından yararlanabilmeleri için verecekleri bildirim nedeniyle bir süre belirlenmediğinden söz konusu uygulamadan yukarıda yer verilen şartların gerçekleştiği tarihten itibaren düzeltme zamanaşımı süresi göz önünde bulundurulmak suretiyle geçmişe yönelik olarak yararlanılması mümkün bulunmaktadır.'' Şeklinde özelge tayin etmiştir. (GİB, İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı'nın 11.04.2011 tarih ve B.07.1.GİB.4.34.18.01-006.01-258sayılı özelgesi).
GERÇEK DIŞI BEYANIN SONUÇLARINDA CEZA VAR
Mükellefler, daha sonra yukarıda belirtilen türden bir gelir elde etmeleri veya ikinci bir mesken binasına sahip olmaları halinde, bu durumu mükellefiyetlerinin bulunduğu belediyeye bildirmek zorundadırlar.
İndirimli vergi oranından yararlanma şartlarını taşımadığı halde, gerçek dışı beyan ve gerçek dışı belge ibraz etmek suretiyle indirimli vergi oranından yararlanan mükelleflerin sonradan yararlanma koşullarını ihlal eden durumların meydana gelmesi halinde mükelleflerden alınması gereken vergi, kendilerinden cezalı olarak geri alınacaktır.
BAZI ÖRNEK ÖZELGELER
Sayılan gelirler arasında yer almayan nafaka, gerekli şartları taşıyan ve hiçbir geliri olmadığını belgeleyenlerin meskenleri için indirimli bina vergisi oranı (sıfır) uygulamasına engel teşkil etmemekte olup, söz konusu meskeniniz için indirimli bina vergisi oranı (sıfır) uygulamasından yararlanmanız mümkün bulunmaktadır. (GİB, İzmir Vergi Dairesi Başkanlığı'nın 19.09.2016 tarih ve 66813766-175.01[8-2015/32]-432 sayılı özelgesi).
18 YAŞINDAN KÜÇÜK VE HİÇ BİR GELİRİ OLMAYAN ÇOCUK SIFIR ORANDAN YARARLANAMAZ
Kendisine bakmakla mükellef kimsesi olup 18 yaşını doldurmamış olanların, hiçbir geliri olmayanlar kapsamında indirimli bina vergisi oranı (sıfır) uygulamasından yararlanmaları mümkün bulunmadığından, velisi bulunduğunuz reşit olmayan çocuklarınızın veraseten eşinizden intikal eden taşınmazda bulunan hisseler için indirimli bina vergisi oranı (sıfır) uygulamasından yararlanabilmeleri mümkün bulunmamaktadır. (GİB, İzmir Vergi Dairesi Başkanlığı'nın 19.09.2016 tarih ve 66813766-175.01[8-2015/26]-433 sayılı özelgesi).
ENGELLİ VELİ 18 YAŞINDAN KÜÇÜK ÇOCUĞUNUN BİNASINA SIFIR ORAN UYGULANMAZ
Yine Maliye Bakanlığı; ''Velisi engelli olan reşit olmayan çocuklara veraseten intikal eden gayrimenkul için indirimli bina vergisi uygulanıp uygulanmayacağı özelge; ''kendisine bakmakla mükellef kimsesi olup 18 yaşını doldurmamış olanların, hiçbir geliri olmayanlar kapsamında indirimli bina vergisi oranı (sıfır) uygulamasından yararlanmaları mümkün bulunmadığından, velisi bulunduğunuz reşit olmayan çocuklarınızın veraseten eşinizden intikal eden taşınmazda bulunan hisseler için indirimli bina vergisi oranı (sıfır) uygulamasından yararlanabilmeleri mümkün bulunmamaktadır.'' Şeklinde özelge tayin etmiştir. (GİB, İzmir Vergi Dairesi Başkanlığı'nın 19.09.2016 tarih ve 66813766-175.01[8-2015/26]-433 sayılı özelgesi).
