Pembe tabloyu karartan rakamlar
Vatandaşa yansıyan enflasyon yüzde 50! Kredi ve kart borcu 100 milyar YTL sınırını da aştı, demir zamları yüzünden inşaatlar durdu, 3 ayda 1.5 milyar YTL’lik senet protesto edildi. Çiftçi mazot zammı yüzünden karasabana döndü.
Enflasyon kontrolden çıktı
Dış şoklar ve iç gelişmelerin de etkisiyle ekonomik göstergelerde bozulmanın arttığı Nisan ayında, enflasyon adeta kontrolden çıktı. Özellikle üretici fiyatları endeksinde (ÜFE) Nisan’da da yüzde 4.50 ile yaklaşık son dört yılın en yüksek aylık enflasyonu gerçekleşti. Tüketici fiyatları (TÜFE) bazında enflasyon da Nisan’da yüzde 1.68’le son 23 ayın en yüksek düzeyinde çıktı. Ocak-Nisan dönemindeki kümülatif enflasyon TÜFE’de yüzde 4.82’ye, ÜFE’de ise yüzde 11.04’e, yıllık enflasyon da TÜFE bazında yüzde 9.66’ya, ÜFE bazında yüzde 14.56’ya ulaştı. Dört aylık ve yıllık oranlar, Merkez Bankası’nın yılın tümü için yaptığı revize yüzde 9.3’lük enflasyon tahmininin de tutmayacağını ortaya koydu. TÜFE’de ana harcama grupları itibarıyla en yüksek aylık artış yeni sezon ürünlerinin etkisiyle yüzde 11.69’la giyim ve ayakkabı grubunda gerçekleşti. Yıllık bazda TÜFE’nin en çok arttığı harcama grubu yüzde 15.22 ile konut oldu.
Nisan’da enflasyon TÜFE bazında yüzde 1.68 ile son iki yılın, ÜFE’de ise yüzde 4.50 ile son dört yılın en yüksek düzeyinde gerçekleşti
Şampiyon tanıdık: Pirinç
Pirinç fiyatlarında dünya genelinde görülen artışlar istatistiklerde de kendini gösterdi. Nisan ayının zam şampiyonu yüzde 30.97’lik fiyat artışıyla pirinç oldu. Onu yüzde 23’le domates, yüzde 18.54’le bayan tişörtü, yüzde 16 ile bayan ayakkabısı, yüzde 15.62 ile kuru fasulye izledi.
* Vatandaşın enflasyonu yüzde 50’ye çıktı
* Tüketicinin borcu 100 milyar YTL’yi aştı
* Demir zamları yüzünden inşaatlar durdu
* Üç ayda 1.5 milyar YTL’lik senet protesto edildi
Programında hiçbir ciddi tedbire yer vermeyen AKP hükümeti vatandaşı her geçen gün daha perişan ediyor. Ekonomideki kara tablonun sahibi olan hükümet, büyüme hızından işsizliğe, borçlardan bütçeye kadar herşeyi dibe vurdurunca bunun faturası vatandaşa çıktı. Ankara Ticaret Odası’nın araştırmasında, vatandaşın en çok kullandığı 100 kalem mal ve hizmetten 77’sinde yüzde 261’e varan oranlarda artış olduğu belirlendi. ATO araştırmasında hissedilen enflasyon yüzde 49.3 çıktı. Yapılan açıklamada, halkın günlük yaşamda en çok kullandığı 100 mal ve hizmetin fiyatlarını baz alarak gerçekleştirilen araştırmanın, resmi enflasyon verileri ile piyasadaki gerçek enflasyon arasında adeta “uçurum” bulunduğunu ortaya koyduğu ifade edildi. ATO Başkanı Sinan Aygün, “Resmi enflasyon 9.3, gerçek enflasyon ise 49.3. TÜİK küsurati tutturdu ama asil rakamı bilemedi. Biri bizi kandırıyor” dedi.
Esnaf perişan oldu
Piyasadaki esnaf, KOBİ, ticaret... gibi gruplar arasındaki daralmanın belirleyici simgesi olan protestolu senetlerde rekor düzeyde artış görüldü. Yılın ilk üç ayında toplam tutarı 1 milyar 487.9 milyon YTL olan 371 bin 154 senet protesto edildi. Mart’ta 470.5 milyon YTL tutarlı 116 bin 417 senet protestoya uğradı.
‘İstanbul sarsıldı’
Merkez Bankası’nın enflasyon tahminlerini yükseltmesinin, piyasaları olumsuz etkilediği öne sürüldü. Financial Times gazetesi, “Enflasyon tahmini İstanbul’u sarstı” derken Perşembe günü Borsada zorlu bir seans yaşandığını kaydetti. Öte yandan İstanbul Ticaret Odası’nın verilerine göre, İstanbul’da Nisan’da, fiyatı en fazla artan ürün kadın tayyörü oldu.
Yabancı bile kaçıyor
Yabancı yatırımcıların mülkiyetindeki devlet iç borçlanma senedi (DİBS) tutarı yılbaşından 18 Nisan’a kadar olan dönemde 2.7 milyar YTL azalarak 34.3 milyar YTL’ye geriledi. Yabancıların DİBS portföyünde küresel finans sisteminde kötüleşme belirtilerinin ilk alınmaya başladığı Temmuz 2007 sonundan bu yana yaşanan net küçülme ise 10.4 milyar dolara ulaştı.
Harç bitti yapı paydos
İnşaat sektörünün en önemli girdilerinden biri olan demir dört ayda yüzde 100 artış gösterdi. Türkiye İnşaat Müteahhitleri İşveren Sendikası (TİMSE) Genel Başkanı Nazım Aygün, “850 YTL olan demir bin 700 YTL’ye yükseldi. Bu yüzden inşaat yapamaz hale geldik. Hatta yarım bıraktıklarımız da oluyor” dedi.
Rekor mercimekte
100 kalem içinde fiyatı en çok artan yüzde 261 ile kırmızı mercimek olurken, eriğe yüzde 250, limona yüzde 180 zam geldi. Dolmalık biber yüzde 147, pirinç yüzde 141, makarna yüzde 135 zamlandı.
Gıda dışı...
Gıda dışındaki mal ve hizmet fiyatlarında da enflasyonu kat kat aşan artışlar yaşandı. Gübreye yüzde 76, mazota yüzde 30, elektriğe yüzde 27, kömüre yüzde 18, suya yüzde 12 zam geldi.
Görülmemiş artış
Ayçiçek yağına bir yılda görülmemiş oranda zam geldi. Yağa yüzde 130 ve tuza yüzde 95 zam geldi. Domates de yüzde 115 zamlandı. Bulgur yüzde 113 oranında arttı.
Ulaşım yükselişte
Belediye otobüsü ücretleri yüzde 13, taksi yüzde 16 artış gösterdi. Muayene ve ilaç fiyatlarına da yüzde 12 ile yüzde 80 oranlarında zam geldi.
Ette de kriz sinyali
Çukurova Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Serap Göncü, “Kırmızı et açığı ve buna bağlı yükselen fiyatların ithalat nedeniyle zarara uğratılmasından kaynaklandığı-
nı” öne sürdü. Göncü, Türkiye’nin yaptığı anlaşmalar nedeniyle yılda 19 bin ton civarında et ithal etmek zorunda bırakıldığını, bu yüzden de ete zam geldiğini belirtti.
Mazota zam gelince ...
Mazot dahi alacak parayı bulamayan çiftçi, ilkel metotlar kullanmaya başladı. Kars’ta çiftçiler tarlalarını kara sabanla sürüyorlar.
Borç gırtlağı da aştı
AKP iktidarının borçla ipotek altına aldığı vatandaşın borcu artık gırtlağını da aştı. Parasızlıktan kıvranan vatandaş kredi ve karta yüklenince borçlar iyice içinden çıkılmaz hale geldi. Bankaların tüketici kredisi alacakları 18-25 Nisan haftasında 332.7 milyon YTL artarak 72 milyar 494 milyon YTL’ye çıktı. Tüketicilerin kredi kartı borçları da 75.6 milyon YTL’lik artışla 27 milyar 769 milyon YTL’ye ulaştı. Böylece tüketicilerin bankalara olan toplam borcu 408 milyon YTL artarak 100 milyar 263 milyon YTL’ye yükseldi.
Güven sıfır!
Borç içinde kıvranan vatandaşın halini araştırmalar da gözler önüne serdi. GFK Türkiye’nin araştırmasına göre, Mart 2008’de 72,2 olan Tüketici Güven Endeksi, Nisan ayında bir önceki aya göre yüzde 2,1 gerileyerek 70,6 düzeyine indi
