University College London'dan bilim insanlarının yürüttüğü yeni bir çalışma, fiziksel aktivitenin beyine sağladığı faydaların 24 saate kadar sürebileceğini ortaya koydu. Daha önceki araştırmalar, egzersizin beyin üzerindeki "hızlı" etkisinin 10-20 dakika içinde zirve yaptığını ileri sürmüştü. Ancak bu yeni bulgular, etkilerin daha uzun sürebileceğini gösteriyor.
Araştırmacılar, 50-83 yaş arasındaki 76 katılımcıyı inceleyerek, hareketlilik ve uyku alışkanlıklarını 8 gün boyunca izledi. Katılımcıların çok hareketli olduğu günlerin ertesi sabahı, hafıza testlerinde daha başarılı oldukları kaydedildi. Daha fazla derin uyku (yavaş dalga uykusu) alan bireylerin ise episodik hafıza ve dikkat testlerinde üstün performans sergilediği belirlendi.
UYKU VE EGZERSİZİN ETKİSİ
Araştırma, 6 saat veya daha fazla uyuyan bireylerin episodik hafıza ve psikomotor hızda daha iyi performans gösterdiğini gözler önüne serdi. Özellikle REM uykusundaki her 30 dakikalık artışın, katılımcıların dikkat puanlarını yükselttiği fark edildi. Benzer şekilde, her 30 dakikalık derin uyku artışı episodik hafıza skorlarında belirgin iyileşmeye yol açtı.
Egzersizin, beyin için gerekli olan kan akışını ve sinirsel ileticileri harekete geçirdiği biliniyor. Bu da, egzersizin sadece fiziksel sağlığa değil, aynı zamanda bilişsel sağlığa da çok önemli katkılar sağladığını ortaya koyuyor.
DEMANS RİSKİNİ AZALTABİLİR
Düzenli egzersiz alışkanlığının, Alzheimer gibi demans türlerinin ve genel bilişsel gerilemenin riskini azaltabileceği önceden de bilinmekteydi. Ancak bu yeni çalışma, egzersizden sağlanan kısa vadeli bırakışlıkların bile beyin sağlığı için önemli olduğunu bir kez daha kanıtlamış oldu.
Araştırmaya liderlik eden Dr. Mikaela Bloomberg, egzersiz ve uykunun birbirinden ayrılamaz iki önemli yaşam tarzı faktörü olduğunu belirtiyor. “Yaşlı yetişkinlerde bilişsel fonksiyonları korumak, yaşam kalitesi ve bağımsızlık için kritik bir öneme sahip. Bu nedenle, bu alışkanlıkların etkilerini daha iyi anlamak istiyoruz” diyor.
GENİŞLETİLMİŞ ARAŞTIRMA GEREKLİ
Araştırmada çok sayıda olumlu sonuç elde edilse de, bulguların daha büyük örnek gruplarıyla tekrarlanması gerektiği vurgulanıyor. Spor nörologu Dr. Vernon Williams, “Bu çalışma, egzersiz ve uykunun kısa vadeli bilişsel faydaları konusunda heyecan verici bir çıkarım sunuyor. Ancak, uzun vadeli etkilerini anlamak için daha fazla araştırma şart” diye ekliyor.
Dr. Ryan Glatt ise, bu tür yaşam tarzı değişikliklerinin küresel halk sağlığı politikalarında önemli rol oynayabileceğini söylüyor. "Elde edilen bulgular, büyük örnek grupları ve farklı demografilerle desteklenmeli” diye ekliyor.
Sonuç olarak, egzersiz ve uykunun bilişsel fonksiyonlar üzerindeki olumlu etkisi her geçen gün daha fazla kanıtlanıyor. Bu alışkanlıkları hayatımıza dahil etmek, hem fiziksel hem de zihinsel sağlığımız için büyük fark yaratabilir.
