Sağlıklı bir yaşam sürdürebilmek, kalp sağlığını korumak ve kronik hastalık risklerini azaltmak için beslenmeye dikkat etmenin hayati önem taşıdığı bildirildi. Ancak, bazı besinler vücuda girdiğinde, kötü kolesterol (LDL) seviyelerini yükseltebilir ve damar tıkanıklığına yol açabilir. Bu tür gıdalar, kalp hastalıkları, felç ve diğer kardiyovasküler rahatsızlıkların temel sebepleri arasında yer alır. Peki, hangi besinler kötü kolesterolü artırarak damar tıkanıklığına sebep olur? Uzmanlar, bu soruya bilimsel verilerle yanıt verdi.
Limonlu sarımsak çayı kolesterolü bitiyor mu? Uzmanlar anlattı
KOLESTEROL NEDİR VE NEDEN ÖNEMLİDİR?
Kolesterol, vücutta doğal olarak bulunan, hücre zarlarının yapısal bileşeni ve hormon üretimi için önemli bir molekül. Ancak, kolesterolün iki ana türü vardır: iyi kolesterol (HDL) ve kötü kolesterol (LDL). İyi kolesterol, damarlarınızda birikmiş olan fazla kolesterolü temizleyerek kalp sağlığını korur.
Kötü kolesterol ise damar duvarlarında birikerek tıkanıklığa ve arterlerde plak oluşumuna yol açar. Bu durum, kalp krizi, inme ve periferik damar hastalıkları gibi ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.
KÖTÜ KOLESTEROLÜ YÜKSELTEN VE DAMARLARI TIKAYAN BESİNLER
Bazı gıdalar, LDL kolesterol seviyelerini artırarak damar tıkanıklığına yol açabilir. İşte bu besinlerden bazıları:
1. Trans Yağlar (Yapay Yağlar)
Trans yağlar, işlenmiş gıdalarda ve fast food ürünlerinde yaygın olarak bulunur. Bunlar, vücutta kötü kolesterolü yükseltirken, iyi kolesterolü düşürür. Trans yağlar genellikle margarin, paketlenmiş kekler, bisküviler, cipsler ve bazı fast food ürünlerinde bulunur.
Dr. Michael Jacobson, Gıda Bilimi Uzmanı "Trans yağlar, kardiyovasküler hastalıklar riskini artıran en tehlikeli yağ türleridir. Bunlar LDL kolesterolü artırırken, HDL kolesterolü azaltır. Yüksek trans yağ alımı, damar tıkanıklığını hızlandırabilir." dedi.
2. Kırmızı Et ve İşlenmiş Et Ürünleri
Kırmızı et ve işlenmiş et ürünleri, yüksek doymuş yağ içeriği ile bilinir. Bu tür yağlar, kötü kolesterolü artırarak damarların tıkanmasına yol açabilir. Özellikle sosis, salam, sucuk ve pastırma gibi işlenmiş etler, sağlıklı bir kalp için zararlıdır.
Prof. Dr. Francisco J. Marquez, Kardiyoloji Uzmanı "Kırmızı etin aşırı tüketimi ve işlenmiş etlerin diyetimize dahil edilmesi, arterlerde plak oluşumunu hızlandırır. Bu da kalp hastalıklarına ve felçlere yol açabilir."
3. Süt Ürünleri (Tam Yağlı)
Tam yağlı süt, peynir ve yoğurt gibi süt ürünleri, yüksek doymuş yağ içeriği ile bilinir. Bu tür yağlar, kolesterol seviyelerini yükseltebilir ve damar sağlığını tehdit edebilir.
Birçok araştırma, tam yağlı süt ürünlerinin kötü kolesterolü artırabileceğini göstermektedir. 2018'de yapılan bir çalışmada, tam yağlı süt ve peynirin, özellikle kalp hastalıkları riskini artırdığı belirlendi.
Çalışmaya göre, doymuş yağların yüksek olduğu gıdaların tüketimi, LDL kolesterol seviyelerinde belirgin artışlara yol açmakta.
4. Şekerli Gıdalar ve İçecekler
Yüksek şeker içeriği olan gıdalar ve içecekler de kötü kolesterolü artırabilir. Şeker, vücutta insülin direncine yol açarak, iltihaplanma ve damar tıkanıklığına neden olabilir. Özellikle gazlı içecekler, şekerli atıştırmalıklar ve tatlılar, bu konuda zararlı etkiler oluşturulabilir.
Diyabet ve Endokrinoloji Uzmanı Dr. Sarah Lee, "Şekerli gıdaların aşırı tüketimi, insülin direncine neden olur. Bu durum, damar sağlığını doğrudan etkileyebilir ve LDL kolesterol seviyelerini artırabilir." dedi.
5. Fritözde Kızarmış Gıdalar
Fritözde kızarmış gıdalar, yüksek sıcaklıkta pişirilmiş ve doymuş yağlar içeren besinlerdir. Bu tür gıdalar, LDL kolesterol seviyelerini yükselterek damarların tıkanmasına yol açabilir. Ayrıca, kızarmış gıdalar genellikle trans yağlar içerir.
2019 yılında yapılan bir araştırma, kızartılmış gıdaların LDL kolesterol seviyelerinde önemli bir artışa yol açtığını ve kalp hastalıkları riskini artırdığını ortaya koydu. Çalışma, kızartılmış gıdaların vücutta iltihaplanmaya yol açtığını ve damar duvarlarının hasar görmesine neden olduğunu gösterdi.
Yüksek kolesterol hastaları ne yemeli ne yememeli? Uzmanlar açıklıyor...
DAMAR TIKANIKLIĞINI ÖNLEMEK İÇİN NE YAPMALI?
Kötü kolesterol seviyelerini azaltmak ve damar sağlığını korumak için şunları yapabilirsiniz:
- Doymuş yağlardan ve trans yağlardan kaçının.
- Taze meyve, sebze ve tam tahıllarla beslenin.
- Haftada en az 2-3 kez balık tüketin (özellikle omega-3 yağ asitleri içeren somon, sardalya gibi balıklar).
- Düzenli egzersiz yaparak kalp sağlığınızı destekleyin.
- Sigara içmekten kaçının ve alkolü sınırlı tüketin.
Kolesterol seviyelerini kontrol altına almak, kalp hastalıkları ve damar tıkanıklığı riskini azaltmak için sağlıklı bir beslenme düzeni büyük önem taşır. Trans yağlar, işlenmiş etler, tam yağlı süt ürünleri ve şekerli gıdalar gibi besinlerden uzak durarak, sağlıklı bir yaşam sürmek mümkün. Bu tür gıdaların aşırı tüketimi, damar tıkanıklığına ve kalp hastalıklarına yol açabilir. Sağlıklı bir kalp için dengeli ve bilinçli bir beslenme şart.
