Antalya''da domates üreticisi, İsrail''den gelen tohumlarda ortaya çıktığı için ''İsrail virüsü'' olarak adlandırılan ve koronaya benzer şekilde kısa sürede diğer bitkilere de yayılan virüs sebebiyle sıkıntı yaşıyor.
Türkiye ekonomisinde turizm kadar önemli yeri olan Antalya''da üretilen yaş meyve ve sebzeler 40''tan fazla ülkeye ihraç ediliyor. İç piyasada da tüketilen bu ürünlerin büyük bölümünü ise domates oluşturuyor. Farklı çeşitlerle üretilen domates, kentteki sebze üretimin yaklaşık 3''te 2''sini oluşturuyor. Antalya Tarım ve Orman Müdürlüğü''nün 2019 yılı verilerine göre, kentte 2 milyon 508 bin ton domates üretildi.
KORONA VİRÜS GİBİ YAYILIYOR
Sezon boyunca çeşitli hastalıklarla mücadele eden domates üreticisi bu yıl farklı hastalık türüyle karşılaştı. İsrail''den ithal edilen domates fidelerinde görüldüğü için ''İsrail virüsü'' olarak adlandırılan hastalık, fideler büyüyüp, ürün verdiği süreye kadar belirti göstermiyor. Ürün alınacağı dönemde ise fideler, tepe kısmından kararıp, çürürken, domatesler de içten çürüyerek, kahverengiye bürünüyor. Ürünün tam olgunlaşmadan bir anda çürümesi, büyük verim kaybına neden oluyor.
YAKARAK İMHA EDİLMESİ GEREKİYOR
Virüs konusunda üreticinin en büyük endişesi ise hastalığın korona virüs gibi bitkiler arasında temas ve polen taşınmasıyla kısa sürede yayılması. Bitkiyi hastalıktan kurtarmak isteyen üreticinin uygulayacağı yöntemler ise sınırlı. Hastalıklı bitkinin sağlıklı olanlarla temas ettirilmeden sera dışına çıkarılıp, yakılarak imha edilmesi ayrıca özel ilaçlarla toprağın ve bitkinin dezenfekte edilmesi gerekiyor. Korona virüsteki gibi hastalığın tespit edildiği seralar, 14 gün boyunca karantinaya alınıp, tamamen ilaçlanıyor, ürünler ise imha ediliyor.
Aksu bölgesinde bulunan seralarda görülmeye başlanan virüse ilişkin mücadele yöntemlerini anlatan ziraat mühendisi Abdulhamit Yeter, “''Domatesin koronası'' diyoruz bu virüse. Çok sinsi bir virüs. İsrail''den tohum ve fideyle girdi ülkemize. Sera içinde yapılan işlemlerle her yere yayılıyor. İsrail 5 yıl önce bu virüs nedeniyle çok zor zamanlar geçirdi. O dönem İsrail, üretim yapamayıp domates ithal etti" ifadelerini kullandı.
''HIZLA YAYILIYOR''
Meyvede çıkan kahverengi lekelerle virüsün kendini belli ettiğini ifade eden Yeter, “Tohum firmalarının, güvenli tohumları üreticilere vermesi gerekiyor. Sertifikalı ürün tercih edilmesi lazım. Karantina durumu ise ''eyvah'' dedirtiyor. Ürünün hiçbir kısmına dokunmadan sera dışında yakıp imha etmelidir. Tabi bu da yeterli olmuyor. Sera toprağının ısıtılması ve 50 derecenin üzerine çıkarılması lazım. Şu anda başlangıç aşamasında ama böyle giderse 3 yıl içinde yiyecek domates bulamayız" dedi. (DHA)
