Habertürk''ten Demet Demirkır''ın haberine göre; İstanbul Eczacı Odası Yönetim Kurulu Üyesi Eczacı Simla Sezgin, haplarla ilgili açıklama yaptı. Sezgin’in yaptığı açıklamaya göre, Türkiye''de en çok satılan doğum kontrol haplarından biri Şubat 2022''de yaklaşık 84 TL iken, mevcut güncellemeyle birlikte Aralık 2022''de yaklaşık 200 TL''ye dayandı.
İlaç tedarik sorununu gidermek için şubattaki fiyat güncellemesi erkene çekilerek aralıkta yüzde 36,77 zam yapılmış ve ilaçta euro sabit kuru 10,75 TL olarak uygulanmaya başlamıştı.
Gerçekleşen zammın ardından bazı ilaçların fiyatlarında meydana gelen ciddi artış dikkat çekti. Özellikle doğum kontrol haplarının mevcut fiyatları, bu ilaçları kullanmak zorunda kalanların tepkisine neden oldu.
“DOKTOR KONTROLÜNDE KULLANILMASI GEREKEN İLAÇLARDIR”
İstanbul Eczacı Odası Yönetim Kurulu Üyesi Eczacı Simla Sezgin Türkiye''de doğum kontrol haplarının geri ödeme kapsamında olmadığını belirterek şu sözleri kullandı:
“En büyük sorun aslında buradan kaynaklanıyor. Aslında bu ilaçlar doktorların reçetesiyle kullanılan ürünler. Örneğin, bir ağrı kesiciyi, soğuk algınlığı ilacını veya arı sokmasına karşı bir ilaç da eczaneden reçetesiz alınabiliyor; ama bir eczacı hiçbir zaman bir hormon ilacını bahsetmiş olduğumuz hormon ilaçlarını hastasına önermez. Bunlar mutlaka doktor kontrolünde kullanılması gereken ilaçlardır. Yani zaten doktor kontrolüyle kullanılan ve doktorun ''bu ilacı kullanması gerek'' dediği doğum kontrol haplarını devlet hiçbir şekilde ödemiyor”
Doğum kontrol hapları, her gün düzenli olarak alındığında gebeliği önlemede yüzde 99 etkili olan bir doğum kontrol yöntemidir. Hap, menstruasyonu (regl) düzenleyen hormonlar içerir. Öte yandan doğum kontrol hapları, yalnızca bir doğum kontrol yöntemi değil. Birçok rahatsızlığın tedavisinde de bu haplar tercih ediliyor.
HASTALAR CEBİNDEN ÖDEYEREK ERİŞEBİLİYOR
Sezgin, bu hapların istenmeyen gebeliği önlemek için kullanıldığı gibi bir o kadar da farklı hastalıklar için kullanıldığını kaydetti.
Sezgin, "Polikistik over sendromunda, genç kızların sivilce problemlerinde, adet düzensizliğinde, şiddetli ve yoğun adeti kontrol altına almada, kontrol altına alınamayan kanamalarda kullanılıyor. Kullanımının yarısı istenmeyen gebeliği önlemek içinse diğer yarısı da başka bir rahatsızlığı ortadan kaldırmak ya da kontrol altına almak için kullanılıyor. Ama maalesef hiçbir şekilde SGK tarafından geri ödenmiyor. Yani hastalar ceplerinden para ödeyerek bu ilaçlara ulaşabiliyorlar" ifadelerini kullandı.
"ALIM GÜCÜ YÜKSEK OLANLAR KULLANABİLECEK"
İlaç fiyatlarının arttıkça gelen zamların daha fazla etkilediğini kaydeden Sezgin, "İlaç 200 TL desek ve yine yüzde 30''luk zam gelse 260-270 liralara varan bir fiyattan bahsediyor olacağız. Alım gücü yüksek olan kişiler bunu sürekli olarak kullanmaya devam edebilecek; alım gücü daha düşük olan kadınlar ise maalesef isteseler de mahrum kalabilirler. Bugünkü koşullar altında bu ürünlerin hem bakış açısı hem de önceliklendirme açısından geri ödemeye alınacağını düşünmüyorum. Geri ödeme kapsamında olmasa da keşke fiyatı daha düşük olsa ve herkes kolaylıkla bu haplara ulaşabilse. Yaklaşık 20 yıl önce aile sağlığı merkezlerinden bu haplar temin edilebiliyordu. Şu an günümüz şartlarında bunu SGK karşılamadığı için insanlar ceplerinden ödemek zorunda kalıyor" diye konuştu.
YENİ ZAM KAPIDA MI?
Sezgin, en çok satılan iki doğum kontrol hapının 2020''den bu yana gerçekleşen fiyat değişimini paylaşarak şunları söyledi:
"Türkiye''de doğum kontrol hapı kullananların yarısı tablodaki haplardan birini kullanıyor. Şu an bir aylık doğum kontrol tedavisi almak isteyen bir kişi, yaklaşık 190 TL ödeme yapmak zorunda. Zam konusu bayağı şaştı. Normal şartlarda şubat ayının sonunda martın başında yeni bir zam dönemi geliyor; ama bakanlık bunu öne çekti, benim öngörüm birkaç ay sonra firmaların da baskısıyla yeni bir fiyat güncellemesi olacaktır. Ama bununla ilgili kesin bir şey diyemeyiz."
“İNSANLAR BU TÜR İLAÇLARA ÜCRETSİZ ULAŞABİLMELİ”
Prof. Dr. Demir, bazı durumlarda doğum kontrol haplarının SGK tarafından karşılandığını; ancak bunun çok özel durumlarda ve heyet raporuyla ya da başka bir şekilde teyit edilerek alınmasının mümkün olduğunu söyledi. Prof. Dr. Demir, bu durumların istisna olduğunu kaydederek, "Doğum kontrol haplarının neden ödenmiyor olduğu bir soru işareti. Yaklaşık 20 yıl önce prezervatif, rahim içi araçlar ve doğum kontrol hapları SGK tarafından ödeniyordu. İnsanlar bu tür ilaçlara ücretsiz ulaşabilmeli" dedi.
Sadece doğum kontrol haplarına değil; tüm ilaçlara zam geldiğini aktaran Prof. Dr. Demir, "Yoksa insanlar kanser ilaçlarını, tansiyon ilaçlarını, kalp ilaçları gibi daha hayati ilaçları bulamayacaklardı. İlaç zamlarının olması ne yazık ki kaçınılmazdı. Hissedilen enflasyonun yüzde 100''leri geçtiği bir ülkede bu fiyat artışının çok doğal olduğunu düşünüyorum" diye konuştu.
“BUNLARIN ÜÇ TİP ETKİ MEKANİZMASI VAR”
Türk Jinekoloji ve Obstetrik Derneği Yönetim Kurulu üyesi Prof. Dr. Cansun Demir, şu sözleri kullandı:
“Kombine oral kontraseptifler dediğimiz doğum kontrol hapları, östrojen ve progesteron içeren hormonal haplardır. Bunların üç tip etki mekanizması var. İlk olarak yumurta gelişimini önler, ikincisi rahim ağzını kalınlaştırır ve endometrium denilen rahimin iç dokusunu incelterek embriyonun oraya yerleşmesini engeller. Bir de sadece progesteron içeren haplar var. Bunlar daha çok emziren ve kilolu hastalarda özel durumlarda kullanılan etkinliği daha az olan bir yöntem. Toplamda iki tip doğum kontrol hapı bulunuyor. Östrojen ve progesteron içerenler de tek tip değil, birçok çeşidi bulunuyor. Hastanın ihtiyacına göre veriliyor”
DOĞUM KONTROL HAPLARINI KİMLER KULLANIYOR?
Doğum kontrol hapları sadece doğum kontrol yöntemi olarak kullanılmıyor.
- Doğum kontrol haplarını regl düzensizliği olanlar,
- Regl dönemlerini daha hafif geçirmek isteyenler, adet kramplarını (dismenore) önlemek isteyenler,
- Adet öncesi sendromu (PMS) ve adet öncesi dismorfik bozukluğu (PMDD) olanlar,
- Polikistik over sendromu (PCOS) olanlar,
- Endometriozis (çikolata kisti) veya rahim fibroidleri (miyom) olanlar,
- Akne problemi yaşayanlar,
- Tüylenme sorunu olanlar da tedavilerinde bu hapları kullanıyor.
"İSTENMEYEN GEBELİĞE BAĞLI OLARAK KÜRTAJ ARTACAK"
Prof. Dr. Demir, sözlerini şu şekilde bitirdi:
“Doğum kontrol hapını veya doğum kontrol yöntemlerini kullanamayan kişilerin gebe kalacak. Ardından gidip kürtaj olacak. Yani istenmeyen bir gebeliğin devamı sıkıntı ve kürtaj hiçbirimizin istediği bir şey değil. Çünkü kürtaj bir doğum kontrol yöntemi değildir. Doğum kontrol haplarının ideal olanı devlet tarafından ödeniyor olması ve isteyenlere dağıtılmasıdır. Tıpkı 20 yıl önceki gibi ücretsiz bir şekilde dağıtılıyor olmasının faydalı olacağını düşünüyorum.”
İlaç Endüstrisi İşverenler Sendikası, doğum kontrol haplarının fiyatlarındaki dikkat çeken artışla ilgili soruları yanıtsız bıraktı.
