Türkiye, savaş ortamında da, çıkarlarına en uygun politika oluşturmak, akılcı hareket etmek ve özenli olmak durumundadır.
Yunanistan fırsat peşinde
ABD, Rusya-Ukrayna krizinde Yunanistan''da ilave üsler kurmuş, mevcut üsleri genişletmiş, Dedeağaç''a kalıcı yığınak yaparak bölgede güç oluşturmuştur. Savunma işbirliği anlaşmasıyla da Yunanistan''a güvence vermiştir.
ABD Türkiye''ye, Rusya''yla ilişkileri nedeniyle güvenmemiş ve Karadeniz''de istediği gibi hareket edemeyeceğini düşünmüş, Rusya''yı sıkıştırılmak için, Yunanistan''ı ön plana çıkarmak istemiştir. Bu girişimlerini hem ikili ilişkiler, hem de NATO ittifakı kapsamında yürütmüştür.
Beklentiler bozuluyor
Ancak Türkiye''nin, hem Rusya hem de Ukrayna''ya eşit davranarak diyalog imkânını elinde tutması, müzakerelerde kolaylaştırıcı rol oynaması, diğer taraftan NATO üyeliğinin yükümlülüklerini de ihmal etmemesi, Montrö kurallarını doğru uygulayarak Rus gemilerinin geçişini kısıtlaması uluslararası kamuoyunun dikkatini çekmiştir.
Türkiye, Ukrayna''ya desteğini devam ettirmektedir. Şimdi de Rusya''dan Suriye''ye asker taşıyan uçaklara hava sahasını kapatmıştır. Sadece Rusya''ya uygulanan yaptırımlara katılmamaktadır.
Türkiye''nin bu uygulamaları ve NATO''yu ön plana çıkaran demeçleri ABD nezdinde, Türkiye''nin Rusya''dan uzaklaşarak Batıyla yakınlaşacağı ve ABD menfaatlerine uygun hareket edeceği algısını oluşturmuştur.
Atina tedirginlik içinde
Bunun sonucunda ABD''nin, Türkiye''ye F-16 satışı konusunda olumlu davranışı, hatta F-35 konusunda kapıyı aralık bıraktığı izlenimi oluşturması Yunanistan''ı tedirgin etmiştir. ABD''nin Türkiye''ye olumlu davranmasına, Yunanistan medyası ve ilgililer tepki göstermişlerdir.
ABD''ye bütün istediklerini vermelerine rağmen ABD''nin, Türkiye''nin Yunanistan karşısında üstün duruma gelmesine sebep olduğunu, Kıbrıs''taki pozisyonuna ve Doğu Akdeniz''deki eylemlerine ses çıkarmayarak ve İsrail''den gelen enerji hattının Girit-Yunanistan üzerinden geçirilmesi projesini de durdurarak Türkiye''yi ödüllendirdiğini yüksek sesle dile getirilmişlerdir.
Türkiye politika tespitinde
* Türkiye, Rusya''nın bu savaşta, her hâlükârda yine küresel bir güç durumunda kalacağını hesaba katmalı, onun Çin''le ittifakını da göz önünde tutmalıdır.
* Türkiye, Rusya''yla bazı alanlarda karşı karşıya gelse de, başta Karadeniz ve Ortadoğu olmak üzere güvenlik ve diğer konularda bölgede birlikte hareket etmeleri gerektiğini, müşterek projelerinin olduğunu, ekonomide ve turizmde iyi ilişkilerinin bulunduğunu dikkate almalıdır.
* Türkiye Rusya''ya, Kıbrıs ve Doğu Akdeniz''deki müşterek çıkarlarını ortaya koyarak, iyi ilişkileri devam ettirmesinin kendisinin de menfaatine olduğunu hatırlatmalıdır.
* ABD''nin, NATO müttefiki olmasına rağmen Türkiye''yi, CAATSA yaptırımlarına maruz bıraktığı, ambargolara tabi tuttuğu, F-35 programından haksız ve hukuksuz bir şekilde çıkardığı, Suriye''de Türkiye''nin güvenliğini tehdit eden bir tutum içinde olduğu unutulmamalıdır.
* ABD Başkanı''nın, 1915 Ermeni tehcirini "soykırım" olarak tanımlamayı alışkanlık haline getirdiği, ABD''nin Yunanistan''ı kayırmaya devam edeceği ve çıkarlarıyla çatıştığında Türkiye''ye, geçmişte olduğu gibi, her türlü muameleyi yapabileceği dikkate alınmalıdır.
* Yunanistan''ın ezeli ve ebedi düşmanlığı her zaman akılda tutulmalı, ABD''nin değişen yaklaşımı Türkiye''nin yanlış politikalar içine girmesine sebep olmamalıdır. Türkiye, bulunduğu coğrafya ve jeopolitik gerçeklerle olumlu, dengeli ve çıkarlarını uzun vadede değerlendiren bir yaklaşımla doğru politikalar oluşturmalı ve uygulamalıdır.
***
* Türkiye hala NATO''nun genişlemesine sıcak bakmaktadır. Türkiye''nin, yukarıda belirtilen gelişmeler ve gerçekler kapsamında, NATO''nun genişlemesini dile getirmemesi, hatta özellikle Avrupa''da güvenlik sorunu yaratabileceği gerekçesiyle durdurulmasını talep etmesi menfaati gereğidir.
* Türkiye, Ukrayna''nın garantörlüğüne olumlu bakmaktadır. Bu yaklaşım, Rusya''nın Ukrayna''ya saldırısını engellemeye çalışmak demektir. Ukrayna''nın bu garantörlüğü NATO ittifakının 5. Maddesi gibi olması yönündeki talebi ise, Türkiye''nin Ukrayna için Rusya''yla savaşa girmesi demektir. Bu nedenle garantörlüğe yanaşmaması ve durumu yeniden değerlendirmesinde fayda görülmektedir.
