2023 yılında biten arkeolojik kazıda, Diyarbakır’ın Sur ilçesindeki 9 bin yıllık Amida Höyük’te, çok sayıda medeniyetin izleri ortaya çıktı. Bu medeniyetler arasında Mitanniler, Urartular, Asurlular, Medler, Persler, Büyük Tigran Krallığı, Romalılar, Sasaniler, Bizanslılar, Emeviler, Abbasiler, Mervaniler, Selçuklular, Artuklular, Eyyubiler, Akkoyunlular, Safeviler ve Osmanlılar vardı.
Kazı Başkanı ve Dicle Üniversitesi Eğitim Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. İrfan Yıldız, bu kapının ve surların önemini anlattı. Kapının büyük ve eyvan şeklinde olduğunu, yıkılmış olsa da sarayın en önemli kapısı olduğunu söyledi. Kapının yanında, üzerinde haçlar olan ve Roma döneminden kalan bir lento taşı bulundu.
Yıldız, Amida Höyük ve Artuklu Sarayı’nın Diyarbakır turizmi için çok değerli olduğunu, Türkiye’nin en büyük açık hava müzesi konumunda olduğunu belirtti.
AMİDA HÖYÜK ARTUKLU SARAYI
Amida Höyük, Diyarbakır’ın Sur ilçesinde, 9 bin yıllık bir tarihe sahip bir yerleşim yeridir. Burada birçok medeniyet yaşamış ve izlerini bırakmıştır.
Artuklu Sarayı, Amida Höyük’ün üzerinde, Artuklu hükümdarı Nasırüddin Mahmud tarafından 1200-1220 yılları arasında inşa edilmiş bir saraydır34. Saray, divanhanesi, kabul salonu, ısıtma ve soğuk su sistemleri, çini ve mozaikler gibi birçok özelliğe sahiptir.
Artuklu Sarayı’nın doğu surları, 2023 yılında yapılan arkeolojik kazıda ortaya çıkarılmıştır2. Bu surlar, Diyarbakır’ın en eski surları olma özelliğini taşımaktadır5. Surların yanında, üzerinde haç motifleri olan ve Roma dönemine ait bir lento taşı bulunmuştur.
Amida Höyük ve Artuklu Sarayı, Diyarbakır turizmi için çok önemli birer kültür mirasıdır. Türkiye’nin en büyük açık hava müzesi konumunda olan bu alan, UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesinde yer almaktadır.
