Mustafa Kemal’in yeni hayatı 1919 Mayısının 19’uncu günü başlar
Bugün 19 Mayıs 2013, Türkiye Cumhuriyetinin kurucusu Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün; Büyük Nutuk’a, “1919 yılı Mayısının 19’uncu günü Samsun’a çıktım” diye başladığı ve 16 Mayıs’ta İstanbul’da Bandırma vapuruna bindikten sonra Kız Kulesi açıklarında aranmasını takiben düşman zırhlıları arasından geçerken, güvertedekilere “Biz Anadolu’ya ne silah, ne cephane götürüyoruz; biz ideal ve iman götürüyoruz” dediği, Türk Kurtuluş Savaşını başlatmak üzere Samsun’a ayak bastığı günün 94’üncü yıldönümüdür. Bu yazı dizimizde Mustafa Kemal Atatürk’ün İstanbul’da oluşan 19 Mayıs Ruhu’nu ve Samsun’dan sonraki Milli Mücadele günlerini Prof. Dr. E. Semih Yalçın’ın Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi’nde yayımlanan yazılarının ışığında yansıtmaya çalışacağız. 19 Mayıs bir başlangıçtır. Neyin başlangıcı dersek, Milli Mücadele’nin fiilen başlangıcıdır. Fikir ve karar sahibi Mustafa Kemal Paşa’nın, kendisine inanan arkadaşlarıyla birlikte milli hakimiyete dayanan kayıtsız şartsız bağımsız yeni bir Türk Devletini kurmak için yürüdüğü uzun ve meşakkatli yolun ilk adımıdır...
Bugünün bir ayrı özelliği de Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün kendisi ile yapılan bir söyleşide “Ben 19 Mayıs’ta doğdum” dediği gündür. Mustafa Kemal Atatürk’ün biyografisini yazan Şevket Süreyya Aydemir “Tek Adam” adlı eserinde 19 Mayıs’ı, Atatürk’ün yeni hayatının başlangıcı olarak tescil eder. Şevket Süreyya Aydemir bu konuda şöyle yazmaktadır: “Mustafa Kemal’in yeni hayatı, yeni âlemi, onun, 1919 Mayısının 19’uncu günü Samsun kıyısında Anadolu karasına ayak basmasıyla başlar, yani onun zuhurunun, hem kendi kaderine, hem milletimizin tarihine, hem çağımızın akışına, çeşitli yönlerden yön ve şekil veren safhası o gün, orada ve Mustafa Kemal’in Samsun kıyısına ayak basmasıyla başlamıştır.” (Şevket Süreyya Aydemir. Tek Adam Mustafa Kemal (1881-1919) C1. İstanbul. 1969. s.400. Remzi Kitabevi.)
Ya istiklal ya ölüm
Atatürk Nutuk’a, “1919 yılı Mayısının 19’uncu günü Samsun’a çıktım. Umumî durum ve manzara: Osmanlı Devleti’nin içinde bulunduğu grup, Dünya Savaşı’nda yenilmiş, Osmanlı ordusu her tarafta zedelenmiş, şartları ağır bir ateşkes anlaşması imzalanmış. Büyük Harbin uzun yılları boyunca, millet yorgun ve fakir bir halde...” diye başlar ve kısaca bir durum tespitinde bulunur. Sonra düşünülen kurtuluş çarelerini sıralar ve şunları söyler:
“Efendiler, bu durum karşısında tek bir karar vardı. O da millî hakimiyete dayanan kayıtsız şartsız, bağımsız yeni bir Türk Devleti kurmak... İşte İstanbul’dan çıkmadan önce düşündüğümüz ve Samsun’da, Anadolu topraklarına ayak basar basmaz uygulanmasına başladığımız karar, bu karar olmuştur... Türk’ün haysiyeti ve gururu ve kabiliyeti çok yüksek ve büyüktür.
Böyle bir millet esir yaşamaktansa, mahvolsun daha iyidir. Öyleyse ya istiklâl ya ölüm!”
16 Mayıs günü Atatürk ile birlikte Bandırma vapuruyla yola çıkanlar arasında bulunan General Hikmet Gerçekçi şunları anlatıyor:
Samsun’da büyük sevinç
“Karargah üstlerinin hemen hepsini deniz tutmuştu. Kimse kamarasından dışarı çıkamıyordu. Samsun’a az bir yolumuz kalmıştı. Herhangi bir terslik çıkmazsa, çok değil yarın sabah orada olacağımızı ümit ediyorduk, bu düşünceler içinde güvertede ellerimle küpeşte demirini tuta tuta yürümeye çalışırken O’nun kamarasından çıktığını gördüm. Sert bakışlarıyla ufka bir göz gezdirdikten sonra kaptan köşküne çıktılar. Bandırma vapurunda hemen herkesi deniz tutmuştu, oysa Mustafa Kemal dipdiriydi ve çok sağlıklıydı. Kıyı bir ana baba günü halini aldı. Gemimiz demir atınca coşkun gösteriler yükseldi. Hemen ardından geminin etrafını kayıklar aldı. Halkın bu coşkun gösterisini görünce boğazıma bir şey tıkandı, gözlerim yaşardı. Vapur 19 Mayıs sabahı Samsun limanına yanaştı. Kemal Paşa ve arkadaşları Samsun’da sevinç gösterileri ile karşılandı.” (Devam edecek)
