İnme, beynin bir bölümünün, damarda tıkanma ya da kanama sonucunda beslenememesi sonucu ortaya çıkan ve hayati tehlike yaratabilen çok önemli bir sağlık sorunu. Peki, inmeden nasıl korunabiliriz? İşte ayrıntıları…
İnmenin en sok belirtisi vücudun yarısında ya da bir bölümünde güçsüzlük, konuşmada bozulma, konuşulan dili anlamakta güçlük, dengesizlik, görme kaybı, vücudun yarısında hislerin algılamasında anormalliktir. O semptomlar görüldüğünde, hastaya soğuk uygulamak, kolonya ile ovmak gibi yanlış bilinen yöntemlerle kesinlikle zaman kaybedilmemelidir.
İnme tedavisinde en önemli bölüm, sağlam beyin dokusunun korunmasına yönelik olmalıdır. Sağlam dokunun korunması, işlev ve doku bozukluğunun önlenmesi, hayati tehlikenin atlatılması için hastaneye en erken zamanda gidilmelidir. İlk 4,5 saat çok önemlidir.
Konuyla ilgili Uzm. Dr. Gökhan Pek, önemli bilgiler verdi. İşte o bilgiler…
“Beyin dokusu içindeki hücrelerin, normal fonksiyonlarını görebilmesi için başta oksijen olmak üzere kan ile taşınan maddelere ihtiyacı vardır. Bu maddelerin/moleküllerin dokuya ulaşmasında bir sorun yaşanması halinde hücreler hızla işlevlerini kaybeder. Bunun sonucunda da kişide, beslenemeyen beyin bölgesinin işlevine göre semptomlar oluşur. İnmenin çok ciddi ve hayati sonuçları olabilir. Toplumda kalp damar hastalıkları ve tüm kanserlerden sonra üçüncü sıklıkta gelen ölüm nedenidir. Erişkin hastalarda en sık görülen sakatlık sebebidir.”
Uzm. Dr. Gökhan Pek ayrıca şu önemli bilgileri verdi:
“Klinik olarak muayene edilerek kişiye inme teşhisi konulduktan sonra iki temel neden ayırt edilmelidir. Bu iki neden iskemi ve kanamadır. İskemik inme yani temel olarak damarın tıkanmasına, kan akımının iletilmesinde yetersizlik olmasına bağlı inme gelişmesi durumudur. Bu ayrım tedavi planı için oldukça önemlidir. Benzer semptomlar her ikisinde de görülebilir.
Toplumda gelişen inmelerin yaklaşık yüzde 80’i iskemiye, yaklaşık yüzde 20’si de kanamaya bağlı olarak gelişmekte. Kanama ve iskemik inmelerin kendi alt grupları bulunmaktadır. Kanamamaların çoğu beyin dokusunda olmakla birlikte beynin etrafındaki zarlar arasındaki boşluklarda da görülebilmektedir.
İNMENİN BELİRTİLERİ NELERDİR?
İnme belirtileri çok ani gelişir. En çok görülen inme belirtileri şunlardır:
Dengesizlik
Görme kaybı
Vücudun yarısında ya da bir bölümünde güçsüzlük
Konuşmada bozulma, peltek konuşma
Konuşulan dili anlamakta güçlük yaşama
Vücudun yarısında hislerin algılamaması
Kişinin kendisinde ya da yakınlarında, inme belirtilerine benzer şikâyetlerin geliştiği gözlemlendiği andan itibaren hızla hastaneye yetiştirilmesi gerekiyor.
İŞTE İNMENİN NEDENLERİ?
İskemik inmenin risk faktörleri şöyle:
Obezite
Sigara kullanmak
Fiziksel aktivite yapmamak
Hipertansiyon
Diyabet
Kalp hastalıkları
Yüksek kolesterol
İnme riski, yaşın ilerlemesiyle artıyor. Özellikle 65 yaşın üzerindeki kişilerde, inme daha sık görülüyor.
Bazen farklı hastalıklar için kullanılan ilaçlar da inme riskinin yükselmesine neden olabilir. Hipertansiyon, hemorajik inmeler için çok ciddi bir risk faktörüdür ve mutlaka takip edilmeli.
İnme sonucu kimi hastalarda düzelme izlenebilirken kimi hastalarda kayıp olan beyin dokusunun yeri ve büyüklüğüne göre sekel bulgular gelişebilir.
Bilişsel bozulmalar
İdrar kaçırma, inme sonucunda gelişen bulgular olarak gösterilebilir.
Kol ve bacakta güçsüzlük, tek taraflı his kaybı
Konuşmada bozulmalar
Denge ve koordinasyon bozukluğu
Görme kaybı
Yutma bozukluğu
İNME TEDAVİ EDİLEBİLİR Mİ?
İnme için en önemli faktör, sağlam beyin dokusunun korunması. İnme geçiren kişilerde, ilk dakikalarda beynin bir bölümü geri dönüşümsüz olarak işlevini kaybedebiliyor. Ancak bu bölümün etrafında uygun tedavi ile fonksiyonunu geri kazanabilen bir alan olmakta. Bu alana tıbbi olarak “penumbra“ deniliyor. Penumbranın korunabilmesi için hasta hızla hastaneye ulaştırılmalı. Semptomların oluşmasından sonraki ilk 4,5 saat içinde hastaneye başvuran ve hekimin uygun gördüğü, kanaması olmayan hastalarda semptomların düzelmesini sağlayabilecek trombolitik tedaviler uygulanmakta. İlacın uygunluğu ve gelişebilecek komplikasyonlar hekim tarafından değerlendirilerek hasta ve yakınlarına bilgi verilir. Yapılan çalışmalar sonucunda trombolitik tedavilerin inmenin komplikasyonları azalttığı gözlemlenmiştir.
İNME İLE FELÇ FARKLI MIDIR?
Aslında inme, tüm beyin damar hastalıklarını ifade etmekteyken felç; inme sonucunda gelişen güçsüzlük için kullanılıyor. Ancak bunlar tıbbi olarak daha farklı şekilde ifade ediliyor.
İNMEDEN NASIL KORUNMALIYIZ?
Sigara kullanmamak
Sağlıklı yaşam alışkanlıkları edinmek oldukça önemlidir.
Sağlıklı beslenmek
Fiziksel aktiviteleri ihmal etmemek
