Depresyon, dünya genelinde milyonlarca insanı etkileyen ciddi bir ruhsal sağlık sorunu. Ancak, depresyon tedavisinde sıklıkla kullanılan ilaçların yanlış kullanımı, bu hastalığın tedavisini daha da zorlaştırabiliyor.
Son yıllarda yapılan araştırmalar, depresyon ilaçlarının yanlış kullanımının artan bir sağlık sorunu haline geldiğini ortaya koyuyor.
Dünya Sağlık Örgütü'ne (DSÖ) göre, depresyon, 2020'de dünya genelinde en yaygın zihinsel sağlık sorunu olarak öne çıktı ve bununla birlikte antidepresan kullanımında belirgin bir artış yaşandı.
Ancak uzmanlar, depresyon tedavisinde kullanılan ilaçların gereksiz yere tüketilmesinin, tedavi sürecini aksatabileceği gibi, bazı hastalarda yeni sağlık sorunlarına yol açabileceğine dikkat çekiyor.
YANLIŞ KULLANIMIN TEHLİKELERİ
Antidepresan ilaçlar, beyindeki kimyasal dengeyi düzenlemeyi amaçlayan güçlü ilaçlardır. Ancak, bu ilaçların yanlış kullanımı, tedavi sürecini olumsuz yönde etkileyebilir.
Psikiyatri uzmanı ve Harvard Üniversitesi'nde öğretim üyesi olan Dr. John Hamilton, "Antidepresanlar, uzman gözetiminde kullanıldığında oldukça etkili olabilir, ancak yanlış dozda alınması, tedaviye başlamadan önce yeterli değerlendirme yapılmaması, ya da ilaçların yanlış kombinasyonu ciddi yan etkilere yol açabilir" dedi.
Yanlış kullanımın başlıca sebepleri arasında hastaların ilaçları doktorlarının tavsiyelerine uymadan kesmesi, ilaçları kendi başlarına kullanmaya başlaması ya da doğru dozda kullanmamaları yer alıyor.
Psikolog ve nörolog olan Dr. Helen Fisher, "Antidepresanların etkisini görmek, bazen birkaç hafta sürebilir. Ancak bu süre içinde hastalar, iyileşme belirtisi görmediklerinde, ilacı kullanmayı bırakabiliyorlar. Bu, tedavi sürecinin aksamasına ve daha büyük sağlık sorunlarına yol açabilir" açıklamasını yaptı.
BİLİMSEL ARAŞTIRMALAR VE İLAÇLARIN ETKİSİ
Son yıllarda yapılan bilimsel araştırmalar, depresyon tedavisinde antidepresan kullanımının artışıyla birlikte, yanlış kullanımın da tırmandığını ortaya koydu.
2021'de yayınlanan bir araştırmada, depresyon tedavisinde kullanılan ilaçların %30'unun hastalar tarafından doğru şekilde kullanılmadığı bildirildi.
Klnik psikiyatri profesörü olan Dr. Michael Black, "Bu oran, depresyon tedavisinin başarısını doğrudan etkileyen bir faktördür. Antidepresanlar, doğru doz ve sürede kullanıldığında %60-80 oranında iyileşme sağlar. Ancak yanlış kullanım, tedaviye karşı direnç geliştirebilir" dedi.
ANTİDEPRESANLARIN YANLIŞ KULLANIMINA KARŞI ALINACAK ÖNLEMLER
Uzmanlar, depresyon ilaçlarının yanlış kullanılmasının önüne geçmek için bir dizi önlem öneriyor.
İlk olarak, ilaçların sadece bir doktorun önerisiyle ve uygun testler yapıldıktan sonra başlanması gerektiği vurgulanıyor. Ayrıca, depresyon tedavisinde sadece ilaçlara güvenilmemeli; psikoterapi ve diğer tedavi yöntemleriyle desteklenmeli.
Nöropsikiyatrist Dr. Jessica Smith, "Antidepresanlar yalnızca beyindeki kimyasal dengeyi iyileştirir, ancak depresyonun temel nedenini anlamak ve tedavi etmek için daha kapsamlı bir yaklaşım gereklidir. Psikoterapi, özellikle bilişsel davranışçı terapi (CBT), antidepresanlarla birleştirildiğinde daha etkili sonuçlar verir" dedi.
DOĞRU TEDAVİ YÖNTEMLERİ
Doğru tedavi, depresyonun şiddetini ve süresini azaltabilir. Bunun için, depresyon hastalarının tedaviye yaklaşımı, doktorlarıyla yakın işbirliği içinde olmalı.
Psikiyatri uzmanı Dr. Andrew Spector, "Depresyon tedavisinde ilaçlar önemli bir rol oynar, ancak en önemli şey hastaların tedavi sürecinde aktif bir rol oynamasıdır. Hekim ve hasta arasındaki güvenli ve açık bir iletişim, tedavi sürecinin başarısını artıracaktır" diye belirtti.
Depresyon ilaçlarının yanlış kullanımı, tedavi sürecini olumsuz etkileyebilir ve hastaların sağlıklarını riske atabilir. Bu nedenle, depresyon tedavisinde ilaçların doğru kullanımı, uzman rehberliğinde ve kişiye özel olarak planlanmalı.
Dünya Psikiyatri Derneği de ilaç tedavisi ile birlikte, psikoterapi ve diğer tedavi yöntemlerini birleştirmenin önemini vurguladı.
