Aslında çalma hastalığının adı olan kleptomani, pek çok kişi tarafından bulunur. Bir şeyler çalma hastalığı veya hırsızlık yapma hastalığı olarak da bilinen kleptomani, psikolojik hastalıklar arasındadır.
Nüfusun yaklaşık olarak %0,3 ila %0,6’sında görülen nadir bir hastalık. Kişinin bu hastalığı utandığı için saklama isteği duyması ve ancak yasal bir problemle karşılaştığı zaman açığa çıkması nedeniyle bu oranlar tam olarak gerçeği yansıtmayabiliyor. Ne var ki o utanç duygusu özellikle deprem ve benzeri büyük afetlerde mağdur insanların üzerinde kendilerine özgü abartı gösteriyor…
Yunanca’da hırsız anlamına gelen kleptes sözcüğü aslında bu hastalığın isminin kökeni…
Kleptomani yani hırsızlık hastalığı bir dürtü kontrol bozukluğudur ve nöbetler halinde oluşur. Kişisel kullanım veya maddi değer açısından kişinin ihtiyacı bulunmasa bile çalmaya yönelik oluşan dürtülere karşı koyamaması olarak da açıklanabiliyor. Farklı bir deyişle kleptomani hastalığı, kişinin hiçbir şekilde gerek duymadığı nesneleri çalma isteği duyması ve bu isteğe tekrarlayan ve kontrol edilemeyen bir şekilde kayıtsız kalamamasıdır.
Çalma eylemi, sonrasında ise kişi çaldığı nesneyi genellikle ya birine verir ya yerine gizlice geri koyar ya da çöpe atar. Bu kişilerde oluşan çalma dürtüleri genellikle bir anda ve plansız ve yardım almaksızın gerçekleşir. Kleptoman olarak adlandırılan bu kişiler, çalma eylemini genellikle marketler alışveriş merkezleri ve mağazalar gibi halka açık alanlarda gerçekleştirir. Ayrıca kişi, ailesinin veya arkadaşlarının eşyalarını da çalabilir. Yapılan araştırmalarda kadınlardaki kleptomani hastalığının görülme sıklığının erkeklere oranla daha fazla olduğu belirlenmiştir. Tanısı konulan kleptomaniye sahip olan kişilerin %77’sinin kadın olduğu görülmüştür.
Bu psikolojik bozukluk genellikle ergenlik dönemine, yani ortalama 20 yaş civarında başlar ve geç erișkinliğe kadar devam eder. Ancak bazı durumlarda bu rahatsızlık ömür boyu sürebilir. Araştırmalar, kleptomani hastalarının %64 ila %87''sinin hırsızlık yaparken yakalanma öyküsü olduğunu göstermiştir. Başka bir çalışma ise hastaların yaşam boyu ortalama nöbet sayısının hasta başına yaklaşık üç olduğunu belirtmiştir. Çocuklarda kleptomani sık görülen bir durum değildir.
HIRSIZLIK HASTALIĞI BELİRTİLERİ NELERDİR?
Çalma hastalığı belirtileri şu şekilde sıralanabilir:
İhtiyaç duyulmayan, maddi açıdan değerli olmayan, hatta satın alabilecek duruma sahip olunmasına rağmen bir nesneyi çalmak için güçlü şekilde istek duymak ve bu isteği kontrol altına almakta zorlanmak, kişinin çalma isteği geldiği anda gerginlik ve endişe hissetmesi, çalma işlemi sonrasında gerginlik ve endişe duygularının yerini sakinliğe, rahatlamaya ve tatmin duygusuna bırakması, çalma isteğinin düzenli olarak tekrar etmesi ve bu isteğe kişinin karşı koyamaması.
HIRSIZLIK HASTALIĞI NEDEN OLUR?
Kleptomaninin nedenleri şu şekilde sıralanabilir:
Çalma işlemi sonrasında kişide ödül ve motivasyon gibi duygular uyandıran dopamin adlı bir kimyasal salgılanır. Kleptomani hastaları bu hissi tekrar yaşamak ister ve bu durum kişide bağımlılık oluşturabilir. Bu durumun temelinde ise kişinin çocukluk döneminde ailesinden yeterli sevgiyi ve ilgiyi alamaması olduğu düşünülmektedir.
Kişide beyin travması geçirilmesi sonrası da kleptomani görülme olasılığı bulunur.
Unutkanlık, epilepsi gibi bazı hastalıklar da kleptomani hastalığı görülme riskini artırabilir.
Beyindeki sinir hücreleri arasında iletişimi nörotransmitter olarak adlandırılan bazı kimyasallar sağlar. Bu kimyasallarda oluşan bazı bozukluklar kleptomaniye neden olabilir.
Serotonin de bir tür nörotransmitterdir. Kleptomani tanısı koyulmuş olan kişilerde veya dürtü kontrol bozukluğuna yatkın olan kişilerde serotonin düzeylerinin oldukça düşük olduğu gözlenmiştir.
Ailesinde kleptomani öyküsü varlığı, obsesif kompulsif bozukluğu bulunan bir kişinin yakın çevresinde bulunması, alkol veya bir maddeye karşı bağımlılığı olan bir kişiyle yakın olmak da kleptomani riskini artırabilir.
Bazı psikolojik rahatsızlıkları olan kişilerde kleptomani görülme riski, sağlıklı bireylere kıyasla daha fazladır.
