Türkiye’de 6 Şubat’ta meydana gelen Kahramanmaraşlı depremlerde 11 il etkilendi, enkaz yığınları oluştu.
Patronlar Dünyası’ndan Meltem Günay’ın haberine göre, UNDP’nin tahminlerine göre deprem bölgesinde binaların yıkılmasıyla ortaya çıkan enkaz miktarı 200 milyon ton. Hacim olarak 100 milyon metreküpten fazla olan bu enkaz, bir metre yüksekliğinde moloz tabakası biçiminde yayıldığında ABD’nin New York şehrindeki Manhattan adasını iki kez kaplıyor.
ANLAŞMA İMZALANDI
Bu noktadan hareket eden Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) ve Japon hükümeti, ağır yıkıma uğrayan illerden Hatay ve Kahramanmaraş’da son teknoloji enkaz dönüştürme tesisleri kurmaya yönelik 130.6 milyon TL’lik (700 milyon Japon Yeni) bir anlaşma imzaladı.
Bu anlaşma kapsamında kurulacak ve türünün ilk örneği olacak tesisler, asbest gibi tehlikeli atıkları enkazdan giderecek, hurda metal ve diğer geri dönüştürülebilir malzemeleri ayrıştıracak, döşeme ve yapı malzemesi olarak yeniden kullanılmak üzere enkazdaki beton parçalarını öğütecek.
BAKANLIKLA BİRLİKTE YÜRÜTÜLECEK
UNDP yetkilileri, projenin detaylarını ve hedeflerini anlattılar. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı işbirliği ile UNDP tarafından hazırlanan anlaşma, proje dokümanında tanımlanan hafriyat haritalama ve değerlendirme çalışmaları, uygun alanların belirlenmesi, ekipman alınması ve eğitim faaliyetlerini içeriyor. Doküman UNDP ile Japon hükümeti tarafından imzalandı. Tüm süreci UNDP VE Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı birlikte yürütecek.
EZİLEN HARFİYAT YENİDEN KULLANILACAK
UNDP yetkilileri sistemin nasıl işleyeceğini de şöyle anlattılar;
Hafriyat geri dönüşüm tesislerine asbest gibi tehlikeli atıklar girmeyecek, bu atıklar ayrıca bertaraf edilecek. Tesislerde iş güvenliği ve işçi sağlığı konularında eğitim ve koruyucu ekipman kullanılacak. Tesislerin nerede kurulacağı ise, yapılacak ön değerlendirme çalışması ile sulak alan, biyoçeşitlilik açısından önemli alan, yerleşim yerleri, tarım alanlarına uzaklığı dikkate alınarak ve tüm bu etkiler gözetilerek belirlenecek. Sistem belirlenen yere tesislerin kurulması, asbest ve tehlikeli atıkların sistemden uzaklaştırılması ve ardından konveyor banda yüklenen hafriyat içerisinde yer alan çelik, alçı, tuğla, cam, ahşap gibi atıkların ayrıştırılması ve geri kalan hafriyatın mobil kırıcılarla ezilmesini içeriyor. Bunun ardından, ezilmiş olan hafriyat asfalt dolgu malzemesi gibi amaçlarla kullanılabilecek.
Tesislerin kurulması için gerekli çalışmaların başladığı belirtilirken, 2024 yılı içerisinde işlevsellik kazanacağı kaydedildi.
HEDEF YÜZDE 90 GERİ DÖNÜŞÜMÜ SAĞLAMAK
Projenin teorik olarak hedefi yüzde 90 oranında geri dönüşümü sağlamak. Japonya 2011 yılındaki Tohoku depreminin ardından geri dönüşüm oranını yüzde 82 olarak gerçekleştirdi. Proje uygulama süresince proje Japon Büyükelçiliği aracılığıyla Japon hükümeti ile birlikte yürütülecek.
HANGİ DEPREMLERDE NE KADAR ENKAZ ÇIKMIŞTI?
Depremin olduğu yer (yıl) Enkaz (ton)
Türkiye (1999) 13 milyon
Nepal (2014) 14 milyon
Çin (2004) 20 milyon
Japonya (2011) 31 milyon
Haiti (2010) 23-60 milyon
Türkiye (2023) 200 milyon
