Çuvallardaki saklı tarih
Kayseri tarihinin 100-150 yılına ışık tutacak belgelerin bulunduğu 400 çuval belge, Erciyes Üniversitesi Kayseri ve Yöresi Tarih Araştırmaları Merkezi tarafından incelenmeye başlandı
Erciyes Üniversitesi Kayseri ve Yöresi Tarih Araştırmaları Merkezi (KAYTAM), Kayseri tarihine ışık tutabilmek için geniş ve uzun kapsamlı bir çalışma yapıyor. Erciyes Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi ve KAYTAM Başkanı Doç. Dr. Gülbadi Alan, 3-4 yıl önce 2 ayrı tarihi yapının odalarından çıkan çuvallar dolusu Osmanlıca belgeyi KAYTAM olarak tasnif etmeye ve belgeleri mikrofilme almaya başladıklarını söyledi. Çuvalların içindeki belgelerin Kayseri tarihi bakımından oldukça önemli olduğunu belirten Alan, “Çok özel bir arşivi inceliyoruz. Belgeler en eskisi 1841, en yenisi ise 1921 yılına ait. Kayseri’nin 100-150 yılına ışık tutacak” dedi.
Medreselerde bulundu
Bu çalışma tamamlandığında bulunduğu şehrin arşivine sahip ilk üniversitenin Erciyes Üniversitesi olacağını kaydeden Alan, şöyle devam etti: “Bu belgeler 3-4 yıl önce Vezirhanı ve Köşk Medreseleri’nde bulunmuş. Erciyes Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Metin Hülagü ve Doç. Dr. Şakir Batmaz hocalarımızın girişimleri ile üniversitemize getirildi. Bu zamana kadar depoda tutulan çuvallar boşaltılarak temizlendi. Çuvalları yaklaşık 50 kişilik bir ekip tarafından açtık. İçinde padişah fermanları ve defterlerin bulunduğu Osmanlı belgeleri tek tek fırçalandı ve tasniflendi. Temizlenen belgeler düzeltilerek paketlendi. Düzeltme işleminde asla ütü kullanmadık. Çünkü belgeler hem çok eski hem de çok değerli. Ütü kullanırsak belgeleri yakma ihtimalimiz vardı. Bu konuda Başbakanlık Osmanlı Arşivi’nde bir görevliye danıştık. O da bizimle aynı fikirdeydi, belgeleri ütülemeden düzeltmemizi söyledi ve biz de öyle yaptık.”
Mikro filmleri çekildi
Alan, bu çok özel belgelerin zarar görmemesi için azami dikkat gösterildiğini ve çuvallardan çıkarılan belgelerin tek tek mikro filmlerinin çekildiğini söyledi. Çalışmalarında tüm evraklar, defterler ve yırtık evrakları birbirinden ayırarak ve her birinin fotokopisini ve mikrofilmini çekerek bilgisayar ortamına aktardıklarını söyleyen Doç. Dr. Gülbadi Alan, “Belgeler, Rektörlükce hazırlanan özel bir programla bilgisayar ortamında saklanıyor. Belgelerin orjinalleri de ayrıca KAYTAM adına yapılacak olan özel bir binada sergilenecek. Bu binanın yapımını Kayserili hayırsever bir iş adamımız üstlenecek” dedi.
50 bin belge incelenecek
Yaklaşık 50 bin civarındaki arşiv belgesini 3 Temmuzdan itibaren mikrofilme alarak tasnifini yapmaya başladıklarını kaydeden Doç. Dr. Gülbadi Alan, “Çalışmalarımızın ilk aşamasının yüzde 80’i tamamlandı ama daha yapılacak çok iş var. Özetler bilgisayara girilecek, düzenlenecek. Ermenice belgeler de var onlar Türkçe’ye çevrilecek. Hepsi bittikten sonra belki çok düşük bir ücret karşılığında isteyen herkes tüm bu bilgileri kullanılabilecek. Yaklaşık 50 bin belgenin içinde vakıflarla ilgili belgeler çoğunlukta. Bu belgeler hizmete açıldıktan sonra Kayseri’de çok şey değişecek. Çalışmalarımıza baktığımızda önemli belgeler var.”
Hollandalı araştırmacı incelemişti
Hollandalı Osmanlı araştırmacısı ve UNESCO’nun Balkan Danışmanı Prof. Dr. Machiel Kiel, 2006’da Köşk Medresesi içinde çuvallar dolusu tarihi belgeyi görünce üzüntüsünü dile getirmişti.
