Günlük 5 milyon TL’lik kağıt, metal ve plastik gibi atıklar üreten Türkiye’de bunun 2 milyon TL’lik kısmı ekonomiye kazandırılırken, geri dönüştürülemeyen rakam yılda 1.1 milyar TL
Ayrıştırma işlemini kaynağında gerçekleştirmede sınıfta kalan Türkiye, her yıl 1 milyar 100 milyon liralık kaynaktan vazgeçiyor. İstanbul Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odası’nın (İSMMMO), ÇEVKO Vakfı, atık yönetimi birimleri, belediyeler ve geri dönüşüm tesislerinden edinilen bilgiler ve ilgili taraflarla yapılan birebir görüşmeler doğrultusunda hazırladığı araştırmaya göre, günlük 5 milyon TL değerinde kağıt/karton, metal, cam, plastik, tekstil ve ahşap gibi atık üreten Türkiye, bunun sadece 2 milyon TL’lik kısmını “çöpten geçimini sağlayanlar” sayesinde ekonomiye kazandırıyor.
Çöp toplayıcılar sayesinde
İSMMMO’nun hazırladığı “Çöpteki Hazine” başlıklı rapora göre, sokak toplayıcıları, toptancılar ve geri dönüşüm gerçekleştirenler sayesinde atıkların günlük 2 milyon liralık kısmı yeniden ekonomiye kazandırılıyor. Aynı hesap yıl geneli için yapıldığında, çöpe atıp geri dönüştürülemeyen rakamın 1 milyar 100 milyon TL olduğu ortaya çıkıyor. İSMMMO Başkanı Yahya Arıkan raporda geri dönüşüm için hem merkezi hükümet hem özellikle belediyelerin yatırım yapması ve özel sektörü de teşvik etmesi gerektiğini görüşüne yer vererek, “Bir ton kağıdın geri kazanımı 700-1000 doların ülkemizde kalması anlamına geliyor. Yalnızca İstanbul’da bir yılda tüketilen 450 bin ton kağıt geri kazanılsa, Türkiye’de yılda 38 kilometrekarelik ağaçlık alan korunabilir” diye konuştu.
En çok kağıt geri dönüyor
En kolay geri dönüş kağıtta sağlanıyor. Bir yılda Türkiye kağıt geri dönüşünden 265 milyon 608 bin lira kazanım sağlıyor. Katı atıklar içinde ikinci sırayı metal, üçüncü sırayı plastik, dördüncü sırayı ise cam alıyor. Her 1 kiloluk çöpün yüzde 60’ın oluşturan organik atıkların Büyükşehirlerde yüzde 40’ı diğer bölgelerde ise ortalama yüzde 20’si ancak ekonomiye kazandırılabiliyor.
Bir kişi günde 1.5 kilo atık üretiyor
Rapora göre, Büyükşehirlerde kişi başına atık miktarı, günlük 1,5 kilogram. En az atığın çıktığı iller Doğu ve Güneydoğu bölgelerinde. Kişi başına atığın 750 gram olduğu bölgelerde atıklar soğuk kış nedeniyle yakılıyor. Karadeniz bölgesinde ise atıklar daha çok yaylalarda yakacak ve kap olarak değerlendiriliyor. Büyükşehirlerde her 1 kilogramlık atığın 400 gramlık kısmı geri dönüştürülüyor. 16 Büyükşehirde geri dönüştürülemeyen rakam yıllık 670 milyon TL olurken, en büyük fireyi nüfusun en yoğun olduğu İstanbul veriyor.
