YAGMUR iDDiASI
Prof. Dr. Cemal Saydam, Popüler Bilim dergisine verdiği röportajda çöl tozuyla sınırsız yağmur yağdıracağını söylüyor. Projesi için iddialı konuşan Saydam, ‘Akılllı bulut yöntemiyle dünyanın her yerinde bulutu yağışa zorlayabilirim’ diyor
Küresel ısınma nedeniyle dünyanın dengesi bozulurken bazı bölgeler sıcaklık ve kuraklıktan, bazı bölgeler ise aşırı yağış ve selden muzdarip oldu. Dünyada bu tezatlar yaşanırken ve insanları her iki durumda da mağdur ederken, Akıllı bulut yöntemiyle ‘sahra tozuyla yağmur ve kar yağdırma projesi’nin mimarı Hacettepe Üniversitesi (HÜ) Çevre Mühendisliği Bölüm Başkanı Prof. Dr. Cemal Saydam, ” Dünyanın her yerinde bulutu yağışa zorlayabilirim “ diyerek ortaya çıktı.
Prof. Dr. Cemal Saydam, projesinin başlangıç noktasını adeta bir hikaye gibi kendi dilinden anlatmaya şöyle başlıyor: Toprağı sulamamıştık, ekememiştik ve o da kurudu. Sizi çatlayan daha sonra da rüzgar ile un ufak hale gelen ve o kadar küçüle küçüle eninde sonunda rüzgar taşınımına bile girebilen o ufacık parçaya bindirelim ve birlikte seyahatimize çıkalım. Siz mikrondan ufaksınız ya, içine bindiğiniz şeyin de delikli bir kil mineral olduğunu düşleyin ama sizden en az 10 kat daha büyük. Yani içerisinde sizin de oturacağınız rahat bir otobüs misali. Şimdi rüzgarla seyahatimize başlayalım, parça boyutunuz 1000 mikron ise hemen ilk birkaç kilometre içerisinde, 30-50 mikron ise birkaç 10 kilometrede yerçekiminin etkisiyle otobüs ve siz yere düşersiniz. Ama içine girdiğiniz parça 10 mikron veya daha küçük ise o günkü atmosferik koşulların içerisinde alın size bedava bir seyahat. Örneğin Sahra’dan kalktınız yönünüz hep kuzeye daha soğuk yerlere doğru. Sahranın o acımasız sıcaklığı geride kalır ve serinlersiniz. Zamanla havanın iyice soğuduğunu hissedersiniz ve kapkara bulutlarını içine girersiniz birden. Etraf kararır güneş sanki yok olur. İçinde oturduğunuz kil mineralin birden değişmeye başka başka işler yapmaya başladığını fark edersiniz. Hani yerdeyken ıslanınca ’toprağı sulamak’olan olgunun toprak parçasının suyla teması sonrasında da aynı yerdeki gibi ’suyu toprakladığını’izlersiniz.
Toprağa su verince toprağın canlanmasını kabul ediyorsanız, buluta toprak verince yani “suyu topraklayınca” da aynı şeyin olabileceğini kabullenmelisiniz bir fark yok ki! diyor Prof. Dr. Cemal Saydam. Yeryüzündeki toprağın rüzgar erozyonuyla atmosfere yükselmesi ve burada bir bulutun içine girmesinin ardından; toprak, bulut ve güneş ışığının birleşmesiyle harika bir reaksiyon zincirinin başladığını belirten Saydam , “Bu öyle harika bir reaksiyon zinciri ki sonuç olarak ortama indirgenmiş demir ve karbondioksit çıkarıyor. Doğal olarak tabiatta bulunan demir +3 haldedir ve canlılar tarafından kullanılamaz. Tabiatın kullanımına hazır olan demir indirgenmiş demirdir ve bu +2 haldeki demirdir, ancak çok kararsızdır ve hemen kullanılmak zorundadır. İşte meydana gelen canlıların yaşamını destekleyecek en önemli öğe de budur” diye konuşuyor.
Grönland’da sahra toprağı
Saydam, bu olayın her toprak türü ile olmadığını ancak Sahranın belirli bölgelerini bu özelliğine sahip olduğunu belirterek “Sahradan kalkan tozların varlığını örneğin Grönland adasındaki buzul örneklerinden de anlıyoruz” diyor. Saydam, gece ve gündüz topraklanan bulutta farklı etkileşimler bulunacağını belirterek olayı şöyle anlatıyor; “Suyu toprakladığınız zaman eğer gündüz vakti ise bulut içerisinde sonuç olarak indirgenmiş demirle biten bir reaksiyon zinciri oluşturuyorsunuz. Bu esnada meydana gelen olaylar sonucunda da bulut yağışa itelenmekte ve size indirgenmiş demir ve parçalanan kil mineralinin içerisindeki diğer bazı eser elementlerle de zenginleşen ve bunlarla beslenip gelişen minik canlılar ile yağışı indirmekte. Eğer gece olursa, bu sefer güneş ışığı olmadığı için indirgenmiş demir oluşumu zaman içersinde durmakta ve geriye sadece tabiatın kullanamadığı yağış kalmaktadır.”
Cemal Saydam, önerisini kısa ve net olarak ise şöyle özetliyor: Bulutun içerisine girip en ideal yerden en ideal tozu şartlandırıp bulut içine serpmek ve bol suyu yere indirmek. Sonra da su yönetimi ile birleştirmek.
Rüzgar erozyonu. Çöllerde de adı kum fırtınası. O kadar büyük boyutlarda olabiliyor ki uydular tarafından da taşınım olayı net bir şekilde görüntülenebiliyor.
