Çocuklarda kabızlık, dışkının seyrek, sert, zor ve büyük olması şeklinde tanımlanır.
Çocuk Gastroenteroloji Uzmanı Doç. Dr. Başaran, son 8 haftada günde bir kezden az veya haftada bir kezden fazla dışkı kaçırma, dışkıyı tutma, ağrılı dışkılama gibi belirtilerin iki veya daha fazlasının bir arada olmasının ‘kronik kabızlık’ olarak adlandırıldığını anlattı.
Doç. Dr. Meryem Keçeli Başaran, “Çocuk sağlığı ve çocuk gastroenteroloji polikliniklerine gelen hastaların yüzde 5-25’i kabızlık şikayetiyle başvuruyor” dedi.
KRONİK KABIZLIK ÇEŞİTLİ SORUNLARA NEDEN OLABİLİR
Doç. Dr. Başaran, uzun süren kabızlığın çocuklarda karın ağrısı, iştahsızlık, kilo kaybı, kusma, gaz, anal fissür, tuvaleti reddetme, idrar ve dışkı kaçırma gibi sorunlara yol açabileceğini belirtti.
LİF ALIMINA VE SIVI TÜKETİMİNE DİKKAT
Doç. Dr. Başaran, kronik kabızlığın nedenleri arasında beslenme ve tuvalet alışkanlığıyla ilgili faktörlerin önemli olduğunu vurguladı.
Doç. Dr. Başaran, “Anne sütü alan bebeklerde kabızlık nadirdir. Ancak, ek gıdaya geçişle birlikte kabızlık riski artar. Çocuklarda inek sütü ve pirinçli mamalar, liften fakir beyaz ekmek, makarna ve mantı gibi gıdalar kabızlığa neden olabilir. Yeterli sıvı tüketilmemesi de dışkının sertleşmesine ve kabızlığa sebep olabilir. Ayrıca, seyahat, kreş veya okul gibi çocuğun alışkanlıklarını değiştiren durumlar da kabızlığı tetikleyebilir.” dedi.
BAZI HASTALIKLAR DA KABIZLIĞA YOL AÇABİLİR
Doç. Dr. Başaran, kabızlığın başka hastalıkların belirtisi olabileceğini de hatırlattı. “Hastaların yüzde 3-5’inde kabızlığa sindirim sistemiyle ilgili hastalıklar neden olabilir. Bunlar arasında tiroit hastalıkları, şeker hastalığı, çölyak hastalığı, nörolojik hastalıklar, doğumsal bağırsak sorunları, ameliyat geçmişi gibi durumlar sayılabilir. Çocuklarda kronik kabızlıktan korunmak için yeterli sıvı ve lif alımına özen gösterilmelidir“ dedi.
Doç. Dr. Başaran, çocuklarda kabızlığın son 10 yılda artan bir sorun olduğunu belirtti.
Doç. Dr. Başaran, “Çocuk sağlığı ve çocuk gastroenteroloji polikliniklerine gelen hastaların önemli bir kısmı kabızlık şikayetiyle geliyor. Bunun sebepleri arasında beslenme alışkanlıkları, yeterli sıvı tüketmeyişi, tuvalet eğitimi ve hareketsizlik sayılabilir” dedi.
LİF VE SIVI TÜKETİMİNE ÖZEN GÖSTERİN
Kabızlığın önlenmesi ve tedavisinde lifli ve sıvı içeriği yüksek beslenmenin çok önemli olduğunu vurgulayan Doç. Dr. Başaran, şöyle devam etti:
“Çocuklara paketli ve işlenmiş gıdalar yerine meyve ve sebze ağırlıklı bir diyet uygulanmalıdır. Elma, kuru incir, avokado, kuru erik, kuru kayısı, hurma, keten tohumu, chia tohumu, yeşil fasulye, ıspanak, barbunya ve tam buğday ekmeği gibi lifli gıdalar kabızlığı önlemeye yardımcı olur. Ayrıca her gün en az 30 dakika yürüyüş veya egzersiz yapılmalıdır.
SABAH AÇ KARNINA BALLI SU İÇİN
Çocuklarda kabızlık tedavisinde beslenmenin yanı sıra sıvı tüketiminin de artırılması gerektiğini söyleyen Doç. Dr. Başaran, şu önerilerde bulundu:
“Sabah aç karnına ballı su veya ılık su içmek kabızlığa iyi gelir. Günlük beslenmeye kuru kayısı, kuru erik gibi lifli gıdalar eklenmelidir. Her gün 4 porsiyon meyve veya sebze tüketilmelidir. Elma ve salatalık gibi lifli besinler kabuklarıyla birlikte yenmelidir. Yemek aralarında fındık, fıstık gibi kuruyemişler çiğ olarak tüketilmelidir. Yulaflı ve tam tahıllı gıdalar kahvaltıda veya diğer öğünlerde tercih edilmelidir. Bağırsak florasını desteklemek için kefir, yoğurt, peynir gibi fermente ürünler tüketilmeli ve bunlara kayısı, erik, incir gibi meyveler veya ıspanak gibi sebzeler katılmalıdır.”
PASTA, KEK VE BÖREKTEN UZAK DURUN
Kabızlığa neden olabilecek besinlerden kaçınılması gerektiğini de hatırlatan Doç. Dr. Başaran, “Kabızlık tedavisinde işlenmiş, paketli gıdalardan uzak durmak önemlidir. Beyaz ekmek yerine tam tahıllı veya çavdarlı ekmek seçilmelidir. Çocukların sevdiği makarna tam buğdaylı veya sebzeli olarak tüketilmelidir, ancak porsiyon kontrolüne dikkat edilmelidir. Pirinç unu ve nişastalı gıdalar, pasta, kek, börek, çörek, simit, bisküvi gibi gıdalardan kaçınılmalıdır. Kabızlığı artırabilecek meyvelerden çilek, muz, elma, kızılcık az tüketilmelidir. Sebzelerden patates ve havuç da kabızlığa yol açabilir” dedi.
TEDAVİYE ERKEN BAŞLANMALI
Çocuklarda kabızlığın çoğunlukla diyet, sıvı ve tuvalet alışkanlığıyla ilgili olduğunu ve bu şekilde tedavi edilebileceğini söyleyen Doç. Dr. Başaran, “Ancak bu tedavilere yanıt vermeyen ve tuvalet korkusu gelişen hastalara ilaç tedavisi de verilebilir. Ailelerin 2-4 yaş arası çocuklarda kabızlık tedavisinin uzun sürebileceğini ve sabırlı olmaları gerektiğini bilmeleri gerekir." dedi.
