CMK, tutuklamayı istisnai bir hal olarak görür ve tutuklamanın kural olmadığına vurgu yapar. İstisnayı kural haline getirirseniz, tutukluluğu cezaya dönüştürürseniz, suçsuzluk karinesini de önemsiz bir kavram haline getirirsiniz.
Tutuklama istisnai bir hal olmasına karşın hayret edilecek biçimde Ergenekon ve Balyoz davalarında tutuklama kural haline getirilmişti. Sanıkların tahliye taleplerine zinhar olumlu cevap verilmiyordu. Kaçma, delil karartma ve suçun niteliği vb. gerekçe uydurularak tutuklananların tutukluluklarının devam etmesine karar veriliyordu.
Hapishanede yapılacak staj!
Kuddusi Okkır kanser olmuştu. Ölmesine üç-beş gün kala özgürce ölebilmesi için ancak tahliye edilebilmişti. Engin Alan ancak yakınlarını kaybettiğinde cenazeye katılmak için iki günlüğüne dışarı çıkabilmişti. Bütün tutuklular için katı ve acımasız bir yargı süreci işletiliyordu.
İşte tam o sırada kural haline gelmiş olan bu tutukluluk sorunu beni TBMM'de kadük kalan bir kanun teklifi vermek zorunda bırakmıştı. Kanun teklifinin özü hakim ve savcı olabilmek için iki ay ile altı ay arasında hapishaneden hiç çıkmadan mahkûmlarla kalmayı öngören bir staj yapılmasını öngörüyordu.
Bu yasa teklifiyle mahkûm psikolojisi, tutuklanma, dört duvar arasında bırakılma ve özgürlükten yoksun kalmanın ne anlama geleceğinin daha iyi anlaşılabileceği amaçlanmıştı. Tabii ki, işleme konulmadı.
Adaletin intikamı: Tutuklayanın tutuklanması!
Gazetelerde şöyle bir haber yer aldı: Eski ve yeni HSYK üyesi 1800 yargı mensubunun 'ByLock' kullandığının belirlenmesinin ardından Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı, FETÖ soruşturması kapsamında 189 hâkim ve savcı hakkında dün gözaltı kararı çıkardı.
Gözaltı kararı verilen hâkim ve savcılar arasında Konya'da, 'ByLock' kullanan FETÖ üyelerine yönelik soruşturmayı yürüten ve önceki gün birçok şüpheliye yakalama kararı veren Konya Cumhuriyet Savcısı Fatih Sarıtaş da vardı. Sarıtaş dün bu programı kullandığı gerekçesiyle gözaltına alındı. Anayasal Suçlar Bürosu'nda görevli FETÖ mensubu yargı mensupları hakkındaki soruşturmayı yürüten Ankara Savcısı Murat Karagöz de dün 'ByLock'tan yakalandı.
Bizim sunduğumuz kanun teklifi işleme konulmamış olsa da OHAL sonrasında fiilen yürürlüğe girmiş oldu. Kuşkusuz tutuklananlar, tutuklamanın ve özgürlükten mahrum edilmenin ne anlama geldiğini yaşayarak anlayacaklar. Bu durumun uzun vadede Türk yargı sistemi üzerinde çok olumlu etkileri olacaktır. Tutuklanma, özgürlükten mahrum olma, mahkûm psikolojisi, haksızlığa uğrama duygusu vb. birçok konuda hem yargı mensupları hem de toplum daha duyarlı hale gelecektir.
Cezaevlerindeki dünya!
Meclis'e hapishanede yaşananlarla ilgili olarak bilgi veren Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürü, duvarların arkasında yaşananları çarpıcı örneklerle anlatmış. Verdiği bilgiye göre Türkiye genelinde 296 kapalı, 70 açık, 6 çocuk cezaevinde 195 bin tutuklu, hükümlü bulunuyor. Adli kontrol ve denetimli serbestlikle tahliye olanlara karşı, doluluk oranı yüzde 104'e ulaşmış. Genel müdür, iç çamaşırı ve çoraplara uyuşturucu emdirilip cezaevine sokulmasından söz etmiş.
En son bir savcı şortunun ipini çıkarmak suretiyle, bir başkası da nevresiminin kenarını kesmek suretiyle intihar etmiş. Cezaevlerinde 10'un üzerinde kendi dudağını diken dahası kendi etini kesip yiyen hükümlü olduğunu açıklamış.
Cezaevlerinde yaşananları duymak ya da dinlemek değil yaşamak gereklidir. Yaşamın stajı ancak cezaevlerinde yapılabilir. 1979'da cezaevinde tutukluyken savcıya "haksız yere beni burada tutuyorsunuz" diye itiraz etmiştim. Savcı "devlet her yattığınız gün için size yirmi lira tazminat ödeyecektir" cevabını vermişti.
Allah hapishaneye kimseyi düşürmesin, düşenlere de yardımcı olsun. Ancak devletine ve demokrasisine kast edilmiş bir ülkenin mensupları olduğumuzu da unutmamız gerekir. Ne demişti Hz. Ali, "adalet devletin dinidir".
