Çay masum değil mi
Çay, dünyada en çok tüketilen içeceklerden biridir. Özellikle Türkiye’de çay tüketimi oldukça yüksektir. Çay, içerdiği antioksidanlar sayesinde sağlığa pek çok fayda sağlayabilir. Ancak, çayı bilinçli bir şekilde tüketmek gerekir. Aksi takdirde, çayın zararlı etkileri de ortaya çıkabilir. Peki, çayın faydaları ve zararları nelerdir? İşte, cevabı:
Çayın faydaları:
Çay, kalp sağlığı için önemli olan flavonoid adı verilen bir antioksidan grubu içerir. Flavonoidler, çayın yanı sıra sebze, meyve, kırmızı şarap ve bitter çikolatada da bulunur. Flavonoidler, yüksek tansiyon, kolesterol, trigliserit ve obezite gibi kalp hastalığı risk faktörlerini azaltmaya yardımcı olur. Bir çalışmada, 12 hafta boyunca siyah çay içmenin, trigliserit seviyelerini %36, kan şekeri seviyelerini %18 ve LDL/HDL oranını %17 düşürdüğü gösterilmiştir1. Başka bir çalışmada ise, günde üç fincan siyah çay içmenin, kalp hastalığı riskini %11 azalttığı bulunmuştur.
Çay, bağırsak sağlığını korumaya katkıda bulunur. Siyah çaydaki polifenoller, iyi bakterilerin çoğalmasını desteklerken, kötü bakterilerin, örneğin Salmonella gibi zararlı türlerin baskılanmasını sağlar. Böylece, bağırsaklarda sağlıklı bir mikrobiyota dengesi oluşur. Ayrıca, siyah çayın antimikrobiyal özellikleri, zararlı maddeleri yok eder ve sindirim sisteminin iç yüzeyinin iyileşmesine yardımcı olur. Bu özellikler, bağışıklık sistemini güçlendirerek sağlıklı bir bağırsak fonksiyonuna katkıda bulunur.
Çay, inme riskini azaltabilir. Bir çalışmada, 10 yıl boyunca izlenen 74,961 kişide, günde dört veya daha fazla fincan siyah çay içenlerin, çay içmeyenlere göre %32 daha düşük inme riskine sahip oldukları tespit edilmiştir4. Başka bir çalışmada ise, günde üç fincandan fazla çay (siyah veya yeşil çay) içenlerin, günde bir fincandan az çay içenlere göre %21 daha düşük inme riski taşıdıkları belirlenmiştir. Ancak, bu sonuçlar gözlemsel çalışmalardan elde edildiği için, doğrulanması için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.
Çay, kan şekeri seviyelerini düzenleyebilir. Siyah çay, vücuttaki insülin kullanımını artırdığı saptanan moleküller içerir. Bu moleküller, tatlandırıcı eklenmemiş siyah çayın kan şekeri üzerinde olumlu etkileri olduğunu gösterir. Bir laboratuvar çalışmasında, siyah çayın ve bileşenlerinin insülin aktivitesini 15 katından fazla arttırdığı ortaya konmuştur.
Çayın zararları:
Çay, fazla tüketildiğinde anemi yani kansızlık hastalığına neden olabilir. Bunun sebebi, fazla tüketilen çayın vücuttaki demir emilimini azaltmasıdır. Demir eksikliği, yorgunluk, halsizlik, solukluk, saç dökülmesi gibi belirtilere yol açabilir.
Çay, normal tüketimi zihni canlandırmasına rağmen, fazla tüketimi stres, kaygı, endişe, depresyon gibi ruhsal sorunlara neden olabilir. Çayın içindeki kafein, merkezi sinir sistemini uyararak, kişinin olaylar karşısında sinirli ve gergin olmasına sebep olabilir.
Çay, böbrek sağlığını olumsuz etkileyebilir. Çay tüketimi, böbrek rahatsızlıklarının ana sebeplerinden biridir. Kafein, böbrekleri yorarak, kişiye zarar verebilir. Çayın içindeki oksalat, böbrek taşı oluşumuna katkıda bulunabilir.
Çay, idrar sorunlarına yol açabilir. Fazla çay tüketimi, sık idrara çıkmayı gerektirir. Kafein, mesaneye baskı yaparak, mesaneyi çevreleyen kasları harekete geçirir ve kişinin idrara çıkma ihtiyacını arttırır. Bu durum, idrar yolu enfeksiyonlarına ve mesane kanserine zemin hazırlayabilir.
Çay, kabızlığa neden olabilir. Çayın içindeki tanen adlı madde, vücutta birikerek, bağırsak hareketlerini yavaşlatır. Çayın fazla tüketimi, tanen maddesinin vücuda fazla girmesiyle kabızlığa sebep olabilir.
Çay, mide rahatsızlıklarını tetikleyebilir. Çay, kafein içerir. Kafein, mideye ulaştığında, midede asit üretimini arttırır. Asit, vücudun emebileceğinden fazla olduğunda, mide rahatsız ve ağrılı hisseder. Ülser, gastrit veya mide kanseri gibi hastalıkları olanlar, çaydan uzak durmalıdır.
Çay, uykusuzluğa neden olabilir. Çayın fazla tüketimi, içindeki kafeinden dolayı uykusuzluğa sebep olabilir. Kafein, kişiyi fiziksel ve zihinsel olarak uyarır ve uyku kalitesini bozar. Uykusuzluk, uyku düzeni bozuklukları, konsantrasyon kaybı, hafıza sorunları, bağışıklık sistemi zayıflığı gibi sorunlara yol açabilir.
Çay, yemek borusu kanserine neden olabilir. Çok sıcak bir şey içildiğinde, bu içecek yemek borusundan geçerken, yemek borusuna zarar verebilir. Bu durum, yemek borusu kanserinin risk faktörlerinden biridir. Çayı sıcak değil ılık içmek, yemek borusu kanserine yakalanma riskini azaltabilir.
Çay, ödem ve şişkinliğe sebep olabilir. Günde 4 fincandan fazla çay içip 2 litreden az su tüketmek, vücutta ödem ve şişlik oluşmasına neden olabilir. Ödem, vücutta su tutulması anlamına gelir. Sürekli kilo değişimi yaşamak, aşırı çay tüketimine bağlı ödemin bir belirtisi olabilir.
Çay, insülin direncini artırıyor...
