Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile ABD Dışişleri Bakanı Rex Tillerson Ankara'da bir araya geldi.
Çavuşoğlu, Tillerson'ı saat 09.45 sularında Ankara Palas'ın girişinde karşıladı. Türk ve ABD bayrağının önünde poz veren iki bakan daha sonra üst kata çıkarak baş başa görüşmeye geçti.
Görüşmenin ardından ikili ortak basın toplantısı gerçekleştirdi. Önce Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu açıklama yaptı.
Çavuşoğlu’nun şunları kaydetti;
“Topu taca atmayalım. Artık oyalama yok. İki tarafın da beklentileri var. Biz FETÖ ve ABD’nin YPG’ye verdiği destek konusunda beklentilirimizi net bir şekilde dile getirdik. Bugüne kadar verilen sözler oldu, tutulmayan sözler de oldu. O nedenle bundan sonra sonuç odaklı adımları nasıl atabiliriz? Bu konuyarı konuştuk. Tüm bu konuları kapsayacak mekanizma kararı aldık.
Bu mekanizmalar iki tarafın beklentilerini karşılaşacak şekilde olacak. Dün ve bugün yaptığımız toplantılar endişelirimizin karşılanması, bölgesel konular bakımından kritik öneme haiz olmuştur. İlişkilerimizi normalleştirme konusunda bir anlayışa vardık. Ben inanıyorum ki birlikte geleceğe yönelik adımlar atarız, bölgesel işbirliğimizi güçlendiririz.”
Çavuşoğlu’nun ardından Tillerson şunları kaydetti;
“Türkiye ve ABD arasındaki ilişki çok derin bir ilişki. Türk birlikleri Kore’da Afganistan’da ABD ile birlikte çalıştı. Türkiye üç kıtanın bir kavşağında bulunan çok önemli bir üllke. Bağımsız bir Suriye’nin kurulması için birlikte çalışmamız gerekiyor. Suriye’nin demokratik olarak yeniden kurulması çok önemlidir. Türkiye’nin güvenli bir şekilde sınırlarını koruması istemesini tabiki ciddiye alıyoruz.
Suriye’deki hedeflerimiz bakımından Türkiye’ye son derece açık davrandık.”
SORU-CEVAP
Münbiç konusu
Tillerson: Dün akşam sayın Cumhurbaşkanı ile yaptığımız görüşmelerde kritik öneme sahip konuları nasıl çözeceğimizi konuştuk. Spesifik olarak aramızdaki sorunlarla ilgili çalışacağız. Suriye'deki hedefler konusunda, Türkiye ile ABD'nin hedefleri örtüşüyor. Herhangi bir hedef farkı yok. Bağımsız, demokratik Suriye'nin toprak bütünlüğünü savunuyoruz. Suriye halkının özgür seçimlerle liderini seçmesini istiyoruz.
Önce Menbiç konusunu ele alacağız. ABD'nin bazı vaatleri vardı bunları tamamlayacağız. Kuzey Suriye'nin tamamı üzerinde çalışacağız. Cenevre sürecini destekleyeceğiz.
Çavuşoğlu: Dün akşamdan bu yana yaptığımız görüşmelerde, bizim beklentilerimizin nasıl karşılanacağını konuştuk. Bu endişeler, doğrudan bizim güvenliğimizle ilgili. YPG'nin saldırılarıyla ilgili. İnsanlarımız ölüyor. 100'e yakın insanımız roketlerle öldürüldü, şehit oldu. Bu çerçevede atılacak somut adımlar önemli. Diğer taraftan Münbiç'le ilgili cevabı SAyın Tillerson verdi. 2016'da ABD'nin Türkiye'ye verdiği sözler vardı. Fakat bu sözler tutulmadı. Bir keresinde bizden bir heyet davet ediliip, YPG'lilerin Fırat'ın doğusuna gittiğini söyledi. Ancak biz bunun böyle olmadığını öğrendik.
Münbiç'ten başlayacağız. Yüzde 95 Arap şehriyse, YPG'nin burayı yönetmesi buranın hiçbir zaman istikrara kavuşmaması demektir. YPG burda çıktıktan sonra, biz güvene dayalı adımlar atabiliriz ABD'yle. Bu her şeyden önce ABD'nin bize vermiş olduğu bir söz.
İki müttefikin anlaşması neden bu kadar zaman aldı?
Tillerson: Biz dün sayın Cumhurbaşkanı Erdoğan ile birlikte bundan sonrasını konuşalım diye kararlaştırdık. Bu ilişki çok önemli. Hem Amerikan halkı hem NATO için çok önemli. Dün sabaha kadar çalışanlarımızdan bazıları nasıl ilerleyeceğimiz hakkında çalıştılar. Açık bir şekilde düşüncelerimizi ifade ettik. Artık ABD başka bir şey yapıp Türkiye başka bir şey yapmayacak. Birlikte hareket edeceğiz. Bu çerçevede IŞİD'a karşı başarılı olacağız. Alanların güvenlik ve istikrarını sağlayacağız. Bunlar IŞİD tarafından ezilmeden önce neredeyse bunları oraya taşıyacağız. Bu çalışmaların ilkini Mart öncesinde gerçekleştireceğiz. Hala Suriye içerisinde ciddi bir durum var ve bunu birlikte ele almamız gerekiyor. Hedefimiz konusunda netleştik, anlaştık. Ve bunları kağıda döküp anlaşacağız.
OHAL ne zaman bitecek? Yüzbinlerce insan, konsolosluk çalışanı tutuklandı. Ne zaman Türk hükümeti kendini güvende hissederek OHAL'i kaldıracak?
Çavuşoğlu: Türkiye'deki tutuklama ve yargı süreçlerinin OHAL ile ilgisi yoktur. Bu OHAL vatandaşlarımızın temel hak ve hürriyetlerinin engelleyen bir OHAL değil. 2003'te iktidara geldiğimiz zaman ilk işimiz OHAL'i kaldırmaktı. Biz lideri ABD'de yaşayan FETÖ'nün darbe girişimi sonrası OHAL ilan ettik. Vatandaşlarımız hızlı yargılama bekliyor.
OHAL içerisinde yargılama süreçlerini belirleyen bir kanun yok. O yüzden bağımsız mahkemeler, Avrupa kriterlerine göre reforme ettiğimiz kanunlar çerçevesinde yürür. OHAL'in bunlarla bir ilgisi yoktur. Bizim yapabileceğimiz yargılama süresinin hızlandırılması konusunda telkinde bulunmaktır. Biz AİHM'e de bağlıyız. Ordan çıkacak kararlar da bağlayıcıdır.
ABD'nin YPG'ye desteği kesilecek mi? YPG Münbiç'ten çekilecek mi? FETÖ elebaşı iade edilecek mi?
Tillerson: Savunma Bakanlığı IŞİD'la savaş konusunda yeterli olacak bütçe ayrılmış durumda ve bunun dışında bir kaynak ayrılmadı. Münbiç bizim ortak çalışmamız gereken bir konu. Stratejik olarak son derece önemli bir şehir. Coğrafi anlamda önemleri olan bir şehir. ABD o şehrin müttefik kuvvetlerimizin kontrolünde olduğundan emin olmak istiyor. Bu tartışmalarımız içerisinde görüşecek. Dün Fetullah Gülen'le ilgili endişeleri de dinledik. Tüm kanıtları inceleyeceğiz, bağımsız soruşturmalarımızı yapacağız. Gerçekten yasadışı bir şey yapılıyorsa, gereğini yapacağız.
Kurulacak mekanizmaların kapsamı ve amacı ne olacak?
Çavuşoğlu: Mekanizmaların amacı artık somut adımların atılmasıyla ilgilidir. Bu YPG için de FETÖ için de geçerlidir. Türkiye, IŞİD'la herkesten daha çok mücadele etmiştir. Yabancı savaşçıların yakalanması, hapse atılması, ülkelerine iade edilmesi için Türkiye önemli adımlar atmıştır. Çalışma gruplarında farklı kurumlar olacak. FETÖ'yle ilgili mekanizmada, biz de olacağız, istihbarat da ve özellikle MASAK gibi kurumlarımız da olacak. Son zamanlarda değişik eyaletlerde FETÖ okullarında FBI soruşturması başlatılmış durumda. Bu soruşturmada da nasıl yolsuzluklar yapıldığı görülecektir. Suriye mekanizmasında, askerlerimiz, Savunma Bakanlığımız ve istihbaratımız da olacak. Bundan sonra bir an önce bir aray gelip netice almaya bakmak lazım.
ABD, Türkiye'ye yaptırım uygulayacak mı? (S-400'lerin alımı hakkında)
Tillerson: Biz bu çerçevede Kongre'nin kabul ettiği kanunu değerlendirdik. Bu Rus askeri araçların alınmasıyla ilgili. Bu konuda bir grup uzmanı bir araya getireceğiz. Bu dostlarımızı zarara uğratmak için aldığımız bir karar değil. Rusya'ya yönelik bir karar. Her vaka kendi içerisinde özel koşullara sahiptir. Burada Türkiye'yle konuşup, neyin risk altında olduğunu anlamalarını sağlayacağız. Yasalara tamamen uyacağız.
Çavuşoğlu: Bu sadece dün akşam konuşulmadı. Kongre'de çıkan yasayı bize izah ettiler. Hava savunma sistemine bizim acil olarak ihtiyacımız var. Müttefiklerimizden basit silahlar alırken bile zorluk çektik. Benim acil ihtiyacım var, bir yerden de almam lazım. Rusya da bize cazip tekliflerle geldi. En son Erdoğan'ın Paris ziyaretinde Eurosan'la ortak üretim için mutabakata vardık. Demek ki bizim müttefiklerle bir sorunumuz yok. Ancak NATO içerisinde bu ihtiyaçlarımız karşılanmıyorsa biz kendimiz karşılarız. Bu konularda biz Rusya'yla görüşmelerimizi Kongre kararından önce anlaşmayı sağladık. Biz bunları komisyon içerisinde de ele alacağız ancak herkes birbirine saygı duymalı ve anlamalı diye düşünüyorum.
