Çinli telekomünikasyon şirketi Huawei etrafında dönen tartışmalar dikkatleri, Çin'in karanlık casusluk, ajan kazanma ve dünya genelinde nüfuzunu artırmak üzere giriştiği iddialı programa çevirdi.
Peki bu programın boyutları ne, nasıl çalışıyor ve kim yönetiyor? BBC Güvenlik Muhabiri Frank Gardner yazdı.
Eski bir MI6 casusunun yardımıyla hazırlanan bir dosyada, Çin'in İngiltere'de aralarında siyasetçilerin de bulunduğu, önde gelen isimleri manipüle etmeye çalışmakla suçlandığı belirtiliyor.
Büyük Çinli şirketlerin bünyesinde, bulundukları ülkedeki siyasi gündemi belirlemek ve kurumun gelen siyasi talimatlara uygun hareket etmesini sağlamak için iktidardaki Çin Komünist Partisi'ne (ÇKP) doğrudan bağlı bir 'hücre' olduğu söyleniyor.
Bu nedenle, Çin uzmanları ÇKP'nin İngiltere'de sıklıkla, işletme örtüsü altında faaliyet gösterdiğini söylüyor.
Bir uzman, "Parti mekanizması her yerde. Çin için ticari faaliyetler siyasetten ayrı düşünülemez" diyor.
ÇKP'nin, bir çoğu ülke dışındaki kuruluşlara yerleştirilmiş ya da saklanmış 93 milyon üyesi var. Bu, özellikle aralarında telekomünikasyon sektörünün de bulunduğu teknoloji dünyasında, sırları ele geçirebilmelerini sağlıyor.
Uzmanlar bu 'ajanların' ve yabancı şirketlerde önemli konumlarda bulunan bireylerin, bir dizi farklı yöntemle kazanılabildiğini ya da ikna edildiğini söylüyor.
AŞK TUZAKLARI
Batı'da bu, Çin'de önemli bir iş toplantısına cazip bir davet, zorluklarla karşı karşıya bulunan bir şirkete mali yardım teklifi ya da yönetim kurullarında (bazen anlamsız) koltuklar sunmak veya yaşam değiştirebilecek kadar çok büyük bir para teklifinde bulunarak yapılabiliyor.
Son 10 ila 15 yılda, yüksek konumlardaki yabancıları pozitif teşviklerle giderek daha fazla hedef almaya hazır görünüyorlar.
Çin'in içinde ise, bu yöntemleri yakından bilenlere göre çok daha kötü olabiliyor. Çinli aile üyelerine baskı yapmak ya da neler olduğunu fark edemeyen Batılı işadamlarına aşk tuzakları kurmak gibi.
Aşk tuzakları genelde, çekici bir kadınla 'bir tesadüf eseri' tanışılması ve bu buluşmanın 'kompromat' adı verilen, koz olarak kullanmak için üzere elde edilen yüz kızartıcı malzeme toplamak için kaydedilmesiyle yapılıyor.
Çin'de çalışmış bir İngiliz işadamı "Çin devleti, kendi topraklarında aşk tuzağı kurmakta çok iyi" diyor. Bunlar genelde, Çin Devlet Güvenli Bakanlığı tarafından yapılıyor.
Bu operasyonlar, merkezi olarak değil, bölgesel Devlet Güvenliği büroları tarafından yapılıyor ve bunların her biri, dünyanın belli bir coğrafi kısmını üstleniyor. Yani örneğin Şangay Bürosu ABD'yi, Pekin ise Rusya ve eski Sovyet Cumhuriyetlerini, Tianjin ise Japonya ve Kore'yi ele alıyor.
Bu operasyonlar hakkında bilgi sahibi olan bir kaynak, "Çin devleti, bilgi edinmek için hükümetin elindeki tüm kozları kullanıyor. Bu, hedefli ve geniş kapsamlı siber casusluktan, ortak çalışılan sektör uzmanlarından bilerek ya da bilmeyerek yapılan hırsızlığa kadar uzanıyor" diyor.
Aynı kaynak, Çin'i "Rusya ile birlikte İngiltere'ye yönelik en büyük espiyonaj tehdidi" olarak tanımlıyor.
