ÇANAKKALE’DE SAVAŞ HUKUKU İHLALLERİ -9-

ÇANAKKALE’DE SAVAŞ HUKUKU İHLALLERİ -9-

Süleyman Paşa türbesi ve camisi Agamemnon tarafından tahrip edildi

Savaş hukuku ihlalleri konusunda tartışma yaratan bir başka husus da domdom kurşunu kullanılmasıydı. Bu konuda da Osmanlı Hükümeti Amerika Sefareti vasıtasıyla ilgili devletleri domdom kurşunu fotoğraflarını da göndererek protesto etmiş, bunun uluslararası savaş hukuku kurallarına aykırı olduğu belirtilmiştir. Aynı şekilde İtilaf Devletleri askerleri de Türk tarafının domdom kurşunu kullandıklarından şüphelenmişlerdir.

Öte yandan yolcu vapurlarının İngiliz denizaltıları tarafından batırılması ve taciz edilmesi, sivil yerleşim yerlerinin bombalanması da yine savaş hukuku ihlali olarak göze çarpan önemli olaylardı. Bu bağlamda özellikle Süleyman Paşa türbesinin ve camisinin İngilizlerin Agamemnon zırhlısı tarafından tahrip edilmesi büyük tepki toplamıştır. Osmanlı Devleti bu olayı da protesto etmiş, İngiltere de olayın asılsız olduğunu iddia etmiştir.(Bu olayla ilgili iki adet fotoğraf Yeni Mecmua’nın fevkalade nüshasında yayımlanmıştır.)

Yukarıda örnekleriyle zikredilen savaş hukuku ihlalleri savaşın sonucu üzerinde etkili olmamış olabilir. Ancak bütün uluslararası çabalara ve alınan kararlara rağmen savaşın kendi şartları içinde ve kendi kuralları çerçevesinde cereyan ettiğini göstermesi bakımından önemlidir. İhlallerin çoğunlukla, modern silahlara sahip İtilaf Devletleri kuvvetleri arasında yaşanmış olması anlamlıdır.

İtilaf kuvvetleri bir çok kez savaş hukukunu hiçe sayarak her ne pahasına olursa olsun Boğazı geçmek düşüncesiyle hareket etmişlerdir. Tanin gazetesinin zaferden sonraki şu ifadesi aslında savaş hukuku ihlallerinin sıradan bir olay olmadığını göstermektedir: “...dört bir yandan asker toplayan, zehirli gazları yeterli görmeyip, domdom kurşunu atarak vurduğunu öldürmeye azmeden müttefikler.”

Devletler hukuku kurallarını ve insanlık yasalarını hiçe sayan müttefiklerin aksine Çanakkale’de savaşan Türk kuvvetleri dünyanın en modern silahlarıyla donatılmış orduları karşısında asil bir davranış sergileyerek, savaş hukukunun bütün şartlarına ve geleneklerine uyarak harp tarihinde hak ettiği yeri almıştır. (Bitti)