İktidarın genel bütçeden dernek ve vakıf gibi oluşumlara aktardığı tutar 19 yılda 12 milyar TL’yi geçti.
BirGün’ün bütçe gerçekleşme rakamlarından yaptığı hesaplamalara göre, genel bütçeden dernek ve vakıflara aktarılan tutar yıllık bazda 165 kat arttı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın bizzat çocuklarının kurucu ya da yönetici olduğu yapıların yanısıra diğerlerine de büyük mali destek sağlandı. Taşınmaz tahsisi, vergi muafiyetleri gibi istisnaların yanısıra bütçeden 2004 yılından bu yana aktarılan tutar 12 milyar lirayı geçti. Ancak tüm taleplere karşın iktidar bu paraların kimlere ve ne karşılığı verildiği ise hiçbir zaman açıklamadı.
Bütçenin “Kâr amacı gütmeyen kuruluşlara yapılan transferler” ana başlığı altında yer alan “Dernek, Birlik, Kurum, Kuruluş, Sandık vb. Kuruluşlara…” bölümünde açıklanan rakamlar kamunun bu oluşumlara aktardığı tutarın her yıl katlanarak arttığını ortaya koydu.
KATLANARAK ARTTI
2004 yılında 9 milyon 339 bin TL olan yardım toplamı, 2022’nin 10 aylık döneminde 1 milyar 543 milyon liraya fırladı.
Bu kuruluşların mal ve hizmet alımlarının finansmanı amacıyla yapılan yardımların tutarı da 8 milyar lira oldu.
Bina, ulaşım aracı, makine-demirbaş alımı, inşaat işi gibi sermaye niteliğindeki harcamalarını karşılamak için de karşılıksız yardım yapıldı. İktidarın arka bahçesi olduğu bilinen bu kuruluşlara bütçeden borç da verildi.
EN CÖMERT DEĞİŞTİ
Geçmiş yıllarda genel bütçeli idareler arasında en fazla tansferi Milli Eğitim Bakanlığı yaparken geçen yıl birinci değişti. Kültür ve Turizm Bakanlığı genel bütçeli idarelerin yaptığı 752 milyon liralık cari transferin 292 milyon lirasını tek başına aktardı.
Kültür Bakanlığı’nı 170 milyon lira ile Sağlık Bakanlığı, 136 milyon lira Gençlik ve Spor Bakanlığı, 95 milyon lira ile Diyanet İşleri Başkanlığı, 42 milyon lira ile de İçişleri Bakanlığı izledi. Milli Eğitim Bakanlığı 7 milyon lira ile altıncı sıraya geriledi.
ADRES AÇIKLANMALI
Sayıştay, Genel Faaliyet Raporu’nda her yıl, merkezi bütçeden yardım alan dernek, vakıf, birlik, kurum, kuruluş, sandık ve benzeri teşekküllerin faaliyetlerine ilişkin değerlendirmelere kurum faaliyet raporlarında yer verilmesi gerektiği uyarısında bulunuldu. Sadece yardım yapan idarelerin açıklandığı ifade edilerek, “Bu durumun sorumluluk ilkesi gereği hesap verebilirlik ve mali saydamlığı zedeleyecek nitelikte olduğu değerlendirilmektedir” denildi.
